۱۰ سال است که ارزهای دیجیتال وارد دنیای اقتصاد شده‌اند و با افزایش سود و درآمد رمزارزها، انواع و اقسام کلاهبرداری‌ها و ترفندهای کسب سود هم وارد میدان شده‌اند. یکی از این شیوه‌های کلاهبرداری، ترفند پانزی یا هرمی است که بازیگران خاص خود را در دنیای ارزهای دیجیتال دارد؛ بازیگرانی که با برنامه‌های بلند مدت، میلیاردها دلار پول به جیب زده‌اند.
در کنار تمامی ویژگی‌های جالب توجه ارزهای دیجیتال نظیر ناشناسی، دسترسی، استفاده آسان و هزینه پایین تراکنش‌ها، رمزارزها همچنان نتوانسته‌اند به صورت تمام و کمال مورد استقبال اکثر مردم جهان قرار بگیرند. یکی از دلایل اصلی این مسئله، ارتباط میان ارزهای رمزنگاری شده با جرایم است.
در طول مسیر موفقیت بیت کوین، بارها و بارها شده است که از این ارز دیجیتال به عنوان یک روش پرداخت امن توسط مجرمین و کلاهبرداران مورد استفاده قرار بگیرد. ارزهای رمزنگاری شده هر چقدر هم که تغییرات مثبتی در دنیای اقتصاد ایجاد کنند، با این حال ابزاری ایده‌آل و راحت برای پولشویی، فرار از مالیات و تقلب محسوب می‌شوند.
ترفند پانزی چیست؟
ما در کوین نیک مطالب مختلفی در خصوص شیوه‌های کلاهبرداری در دنیای ارزهای دیجیتال منتشر کرده‌ایم، اما در این مطلب قصد داریم به طور اختصاصی، در خصوص مشهورترین ارزهای دیجیتال هرمی صحبت کنیم. شرکت‌هایی که میلیون‌ها سرمایه‌گذار از آن‌ها رنج می‌برند و فعالیت آن‌ها در این زمینه، باعث ضرر و از بین رفتن میلیاردها دلار شده است.
ترفند پانزی
این شرکت‌ها برای رسیدن به اهداف خود و دستیابی به سودهای کلان، از ترفند پانزی (Ponzi Schemes) بهره برده‌اند. ترفند پانزی یک عملیات سرمایه‌گذاری کلاهبردانه است که نام آن از چارلز پانزی (Charles Ponzi)، مخترع ایتالیایی اهل ایالات متحده آمریکا گرفته شده است.
این مطلب راهم مطالعه کنید: به خاطر یک مشت بیت کوین: درآمد میلیونی کلاهبرداران ارز دیجیتال
هیچ ترفند پانزی یا هرمی‌ای وجود ندارد که قصد خیر و خوبی داشته باشد و هیچ یک شرکت‌هایی که از این روش بهره می‌برند، قصد کمک به سرمایه‌گذاران را ندارند. تنها کاری که این افراد و شرکت‌ها انجام می‌دهند، بازاریابی شبکه‌ای یا طرح هرمی است؛ روشی که در آن هر عضو یک هرم، چندین عضو را دعوت می‌کند و هر یک از عضو‌های جدید باید چندین عضو دیگر را دعوت کنند و این کار همینطور ادامه خواهد داشت.
تنها افراد دخیل در این سیستم‌هایی که توانسته‌اند در این سیستم‌ها سود دریافت کنند، ارگان‌ها و سرمایه‌گذارانی هستند که موفق بوده‌اند خیلی زود پول خود را از این شبکه خارج کنند. مشترکینی که بدون خارج کردن پول خود در این شبکه باقی مانده‌اند، نه تنها سودی کسب نکردند، بلکه پول خود را هم از دست داده‌اند یا حتی زیر بار قرض قرار گرفته‌اند.
مشهورترین ارزهای دیجیتال هرمی
در ادامه این مطلب با ۳ مورد از معروف‌ترین شرکت‌ها و ارزهای دیجیتال هرمی که از ترفند پانزی استفاده کرده‌اند تا میلیاردها دلار سود کسب کنند، آشنا خواهیم شد.
ارز دیجیتال هرمی وان‌کوین (OneCoin)
وان‌کوین به عنوان یکی از بزرگ‌ترین ارزهای دیجیتال هرمی دنیا شناخته می‌شود که از سال ۲۰۱۴ کار خود را آغاز کرد و در سال ۲۰۱۷ به کار خود پایان داد. در طول این ۳ سال، وان‌کوین توانست نزدیک به ۳ میلیون نفر را فریبد بدهد و در مجموع ۵ میلیارد دلار از پول سرمایه‌گذاران را بالا بکشد.
موسس وان‌کوین، یک کلاهبردار بلغارستانی به نام روژا ایگناتوا (Ruzha Ignatova) است که برای اهداف هرمی خود، از ترفند کلاسیک پانزی استفاده کرده است. در این طرح، هر یک از افرادی که قادر به دعوت عضو جدید باشند، پاداش دریافت می‌کنند.
ارز دیجیتال هرمی وان کوین
این کلاهبردار به دنبال کنندگان خود اعلام کرده بود که وان‌کوین به زودی به پرنفوذ‌ترین ارز دیجیتال دنیا تبدیل خواهد شد و حتی با وعده کشتن و نابود کردن بیت کوین، ارز دیجیتال خود را تبلیغ کرد. جالب است بدانید که کوین او حتی یک بلاک چین اختصاصی هم نداشت و تنها در سایت‌هایی مورد استفاده قرار می‌گرفت که وابسته به این هرم بودند.
کلاهبرداری ۵ میلیارد دلاری توسط وان کوین
دولت بلغارستان برای اولین بار توسط یک پیام عمومی، مردم را از ریسک مشارکت با وان‌کوین آگاه ساخت. در این پیام عمومی، وان کوین به عنوان یک سیستم کلاهبرداری معرفی شد. این اتفاق باعث شد تا این ارز دیجیتال هرمی کشور خود را ترک کند و با بانک‌های بلغارستان همکاری نداشته باشد.
این مطلب راهم مطالعه کنید: با روش های رایج کلاهبرداری ارز دیجیتال و راه پیشگیری از آن ها آشنا شوید
اما خیلی زود، انتقادات و هشدارها در خصوص مشارکت در این طرح به انگلستان، اتریش و تایلند هم رسید. حتی کشورهایی نظیر ایتالیا و آلمان فعالیت‌های مرتبط با وان کوین را در کشور خود ممنوع و تمامی حساب‌های مرتبط با این شرکت را مسدود کردند. پس از این وقایع، موسس وان کوین در آخرین جلسه با سرمایه‌گذاران در لیسبون، پایتخت کشور پرتغال حضور نیافت و دیگر هیچگاه دیده نشد. هنوز هم هیچ اطلاعی در خصوص موقعیت و محل تقریبی او وجود ندارد.
در نهایت ایالات متحده آمریکا، روژا ایگناتوا را به دلیل کلاهبرداری و پولشویی متهم کرد. در حالی که او با ۲۵ سال حکم زندان روبهرو است، ماموران قانون هنوز به دنبال دستگیری برخی از همکاران ایگناتوا از جمله وکیل، برادر و شرکای سابق او هستند.
ارز دیجیتال هرمی بیت‌کانکت (BitConnect)
یکی دیگر از بزرگ‌ترین ارزهای دیجیتال هرمی، بیت‌کانکت است که از سال ۲۰۱۶ تا ۲۰۱۸ فعالیت کرد. این ارز دیجیتال توسط توسعه دهندگان بی‌نام و نشانی به رهبری فردی با نام مستعار ساتائو ناکاموتو (Satao Nakamoto) خلق شد.
ارز دیجیتال بیت کانکت
افراد علاقه‌مند به این شبکه هرمی، باید توکن‌های بیت‌کانکت را خریداری و آن‌ها را در یک پلتفرم مخصوص نگهداری می‌کردند. سپس ربات معامله‌گر، به صورت خودکار سود را به حساب سرمایه‌گذاران واریز می‌کرد. به اعضای این شبکه هرمی قول داده شده بود تا به صورت ماهانه، ۴۰ درصد سود دریافت خواهند کرد. طبق اعلام موسسین این ارز دیجیتال، با اولین سرمایه‌گذاری هزار دلاری، سرمایه‌گذاران می‌توانند طی ۳ سال، انتظار سود ۵۰ میلیون دلاری داشته باشند.
موسس بزرگ پلتفرم اتریوم، برعلیه بیت‌کانکت
اما اولین منتقد این شبکه هرمی، یکی از بزرگ‌ترین افراد دنیای ارزهای دیجیتال بود: ویتالیک بوترین، موسس و خالق پلتفرم اتریوم. هنگامی که بیت‌کانکت وعده سود روزانه ۱ درصدی را به مردم داد، ویتالیک بوترین (Vitalik Buterin) اولین فردی بود که متوجه طرح پانزی این ارز دیجیتال شد. پس از مدتی، مایک نووگراتز (Mike Novogratz) و خالق لایت کوین چارلی لی (Charlie Lee) با ویتالیک بوترین هم عقیده شدند.
این مطلب راهم مطالعه کنید: مراقب این ۵ نوع کلاهبرداری بیت کوین باشید
در همان زمان بود که سوالات مختلفی از سوی انگلستان در خصوص ارز دیجیتال بیت‌کانکت مطرح شد. در طی این سوالات، از توسعه دهنده این ارز دیجیتال درخواست شد تا به صورت شفاف، از مدل کسب و کار خود رونمایی کند. با این حال، این اقدامات از سوی انگلیس باعث نشد تا این گروه کلاهبردار در رویداد‌های ارزهای دیجیتال شرکت نکنند و دست از جذب سرمایه‌گذاران تازه برندارند.
سپس این مراجع ایالات متحده بودند که به این داستان خاتمه دادند. ایالات متحده آمریکا، بیت‌کانکت را یک طرح مالی هرمی اعلام کرد و سریعا خواستار پایان عملیات این ارز دیجیتال شد. پس از این اتفاق، بیت‌کانکت شاهد سقوط ۹۰ درصدی خود شد. با این حال ۳٫۵ میلیارد دلار از سرمایه مردم از بین رفت و یکی از موسسین این شبکه هرمی حالا پشت میله‌های زندان قرار دارد. این شخص، دیوایش دارجی (Divayesh Darji) یکی از سر دسته‌‌های هندی ارز دیجیتال بیت‌کانکت است که البته در سال ۲۰۱۹ با یک ضمانت آزاد شد.
ارز دیجیتال هرمی پلاس‌توکن (PlusToken)
پلاس‌توکن، یکی از جوان‌ترین و بزرگ‌ترین ارزهای دیجیتال هرمی در سال‌های اخیر است. این طرح هرمی در سال ۲۰۱۸ تاسیس شد و از طریق شبکه اجتماعی WeChat کشور چین، با وعده سود ۱۰ تا ۳۰ درصدی سرمایه به صورت ماهانه، تبلیغات خود را آغاز کرد. در این طرح پانزی حدود ۴ میلیون نفر از مردم مشارکت کردند.
ارز دیجیتال پلاس توکن
از قرار معلوم، کلاهبرداران در این طرح حتی به افراد مختلف در زمینه اقتصاد آموزش می‌دادند تا سرمایه‌گذاران، روش‌های استفاده از ارزهای دیجیتال را یاد بگیرند. اما هدف از تمام این آموزش‌ها، تبدیل کردن سرمایه این مردم به پلاس‌توکن بود.
این مطلب راهم مطالعه کنید: روش محبوب کلاهبرداری ارز دیجیتال را بشناسید؛ تبلیغ دروغین اهدای بیت کوین
در خصوص این طرح هرمی، قانون همچنان به دنبال موسسان ارز دیجیتال پلاس‌توکن است و در سال گذشته، ۵ نفر از این افراد به درخواست مراجع چینی دستگیر شدند. هرچند با این حال نزدیک به ۳ میلیارد دلار از سرمایه مردم از بین رفت و این ارزها هیچگاه قابل بازگشت نیستند.
شما هم مراقب و هوشیار باشید
با وجود این که عملا فعالیت تمامی این شرکت‌های هرمی متوقف شده است، اما هر از گاهی یک سری از این شرکت‌ها در نقطه‌ای از دنیا شروع به فعالیت می‌کنند و سعی در فریب دادن سرمایه‌گذاران دارند. دولت‌ها قادر نیستند برای همیشه، از شهروندان خود در برابر اینگونه ترفندها محافظت کنند و همانطور که متوجه شدید، پول از دست رفته هیچ یک از سرمایه‌گذاران هم قابل برگشت نبوده است.
اگر در خصوص سرمایه‌گذاری چه در زمینه ارزهای دیجیتال یا چه در زمینه‌های دیگر، با وعهده سودهای کلان در مدت زمان کم روبهرو شدید، فریب نخورید و هوشیار باشید. فراموش نکنید که دنیای ارزهای دیجیتال بسیار بزرگ است و ترفند پانزی، تنها یک گوشه از ریسک‌هایی است که با آن‌ها باید دست و پنجه نرم کنید. برای آگاهی هر چه بیشتر، شما را به مطالعه دیگر مسئله مرتبط با دنیای معاملات ارزهای دیجیتال دعوت می‌کنم؛ چگونگی شناسایی و مقابله با وال‌ها:
این مطلب راهم مطالعه کنید: ۳ راه شناسایی و اجتناب از دستکاری بازار ارزهای دیجیتال توسط وال‌ها
نظر شما در خصوص طرح پانزی و ارزهای دیجیتال هرمی چیست؟ نظر خود را با کوین نیک به اشتراک بگذارید.
منبع: Cointelegraph
