بررسی تفاوت‌های بلاکچین عمومی و بلاکچین خصوصی

در این مقاله به تفاوت‌های اصلی موجود بین بلاکچین عمومی و خصوصی پرداخته و موارد استفاده خاص هر یک را برمی‌شمریم.

مقایسه بلاکچین عمومی و خصوصی

بلاکچین موج جدیدی از پیشرفت تکنولوژی را به راه انداخته و فناوری به کار رفته در آن می‌تواند بسیاری از صنایع و سیستم‌های پیش از خود را مختل کند. قابلیت امن نگه داشتن بی‌عیب و نقص اطلاعات به روشی شفاف و معتبر از طریق یک سیستم غیرمتمرکز موضوعی است که توجه  مردم و افراد فعال در حوزه کسب‌وکار را به سوی خود جلب کرده و باعث شده بسیاری از آن‌ها به دنبال گزینه‌های بهتر برای بکارگیری در فعالیت‌های خود باشند.

یکی از مهم‌ترین سوالاتی که درباره تفاوت بلاکچین عمومی و بلاکچین خصوصی پرسیده می‌شود این است که کدام یک از این دو ساختار برای موارد استفاده خاص مناسب هستند.

این مطلب راهم مطالعه کنید: صرافی غیر متمرکز چیست و چه تفاوتی با صرافی متمرکز دارد

از یک طرف ما تراکنش‌های بلاکچین عمومی را داریم که اطلاعات مربوط به آن عمومی و شفاف هستند و امکان دست بردن و تغییر آن وجود ندارد (داده‌های مربوط به تراکنش‌ها قابل تغییر و دست‌کاری نیستند). البته این مشخصه برای کسب‌وکارهایی که قصد دارند اطلاعات مشتریان خود را به شکلی امن حفظ کنند یک مانع به حساب می‌آید. از طرف دیگر بلاکچین‌های خصوصی با اینکه سرعت و مقیاس‌پذیری بیشتری دارند، متمرکزترند و می‌توان داده‌های آن را دست‌کاری کرد.

در این راهنما از کوین نیک ما به توضیح تفاوت بین بلاکچین خصوصی و عمومی پرداخته و پس از آن در خصوص مزایا و معایب این دو ساختار سخن خواهیم گفت. در ادامه نحوه استفاده از بلاکچین‌های عمومی و خصوصی را مورد بررسی قرار خواهیم داد.

دنیای بلاکچین

قبل از هر چیز اجازه بدهید به این موضوع بپردازیم که ماهیت اصلی بلاکچین واقعا چیست. بلاکچین یک تکنولوژی زیرساختی است که به ارزهای دیجیتالی قدرت می‌دهد و راهکاری جدید برای نگهداری از داده‌ها به روشی امن و شفاف در یک ساختار غیرمتمرکز است. در ادامه نگاهی به نحوه کار فناوری بلاکچین خواهیم داشت:

فعالیت شرکت‌های بلاکچین بر پایه «بی‌اعتمادی» شکل گرفته و برای حل این مشکل، شبکه‌ای توزیع شده از کامپیوترها (با اهداف مشترک) را به کار گرفته و نیاز به واسطه یا شخص ثالث را در مبادلات از بین می‌برند. به این ترتیب، فرایند تایید اطلاعات جریانی قابل توجه پیدا کرده و مبادلات به شکلی سریع و ارزان امکان‌پذیر می‌شود. مهم‌تر از همه اینکه، بلاکچین پتانسیل‌های شگفت‌انگیز زیادی برای اعتبارسنجی مبادلات دارد آن هم بدون اینکه نیازی به دخالت مقامات دولتی در این بین جایی داشته باشد.

مشخصه‌های مشترک بلاکچین عمومی و خصوصی به این شرح است:

• هر دو یک دفتر «صرفا-ضمیمه» هستند که سوابق مبادلات در آن ذخیره می‌شود اما موارد ذخیره شده قابلیت تغییر یافتن و حذف شدن را ندارند. به همین دلیل هم گفته می‌شود سوابق آن «تغییرناپذیر» هستند.
• هر دو به صورت «غیرمتمرکز» و از طریق یک شبکه همتا به همتای کامپیوتری کار می‌کنند. هر گره از این شبکه دارای یک نسخه کامل از دفتر سوابق می‌باشد.
• هر دوی این بلاکچین‌ها سطح معینی از «تغییرناپذیری» را ارائه می‌دهند به این شکل که تا وقتی اکثریت، درباره اعتبار یک سابقه موافقت نداشته و به «اجماع» نرسیده باشند اعتبار آن تایید نمی‌شود. به این ترتیب، از دست‌کاری سوابق جلوگیری می‌شود.

این مطلب راهم مطالعه کنید: راهنمای ورود به بازار بیت کوین؛ قسمت اول، آشنایی با بیت کوین

مشابه اما متفاوت

تفاوت اصلی بین یک بلاکچین عمومی و خصوصی در سطح دسترسی اعضا است. در ادامه تمرکززدایی، بلاکچین‌های عمومی کاملا باز هستند و برای تایید یا اضافه کردن داده‌ها به بلاکچین، همه اجازه شرکت در آن را دارند (فرایندی که به آن ماینینگ یا استخراج گفته می‌شود). بیت کوین (BTC) و اتریوم (ETH) چند مثال خوب برای بلاکچین‌های عمومی هستند که از طریق کدهای محاسباتی متن-باز ایجاد شده و هر شخصی که بخواهد یک ماینر یا گره کامل (full node) باشد می‌تواند این کدها را بررسی، تایید و دانلود کند.

بلاکچین‌های خصوصی از سوی دیگر فقط به افراد و نهادهای مجاز اجازه می‌دهند که وارد یک شبکه بسته شوند. در این نوع بلاکچین که با نام «بلاکچین مجوز-محور» هم شناخته می‌شود حقوق و محدودیت‌های معینی به افراد شرکت کننده در شبکه داده می‌شود. بلاکچین‌های خصوصی نسبت به همتای عمومی خود متمرکزتر هستند چون فقط یک گروه کوچک از اعضا، شبکه را کنترل می‌کنند. ریپل (XRP) و هایپرلجر (Hyperledger) نمونه‌هایی از بلاکچین خصوصی هستند.

در ادامه نگاهی به مزایای و معایب هر یک از این بلاکچین‌ها داشته و آن‌ها را از این جهت با هم مقایسه می‌کنیم.

مزایای و معایب بلاکچین خصوصی

محدود بودن دسترسی به اطلاعات یا کارکردهای مختلفی مثل نوشتن یا خواندن داده‌ها، در واقع یکی از مزایای اصلی بلاکچین خصوصی یا مجوز محور به شمار می‌رود. بلاکچین‌های خصوصی در مقایسه با بلاکچین‌های عمومی از مکانیزم توافق متفاوتی استفاده می‌کنند که برای جوامع سازمانی، مثل صنعت بلاکچین مناسب است. مزایا و معایب بلاکچین خصوصی به شرح زیر است:

مزایا

سرعت بیشتر: تعداد تراکنش‌هایی که در هر ثانیه (TPS) در بلاکچین خصوصی اتفاق می‌افتد در مقایسه با بلاکچین‌های عمومی بسیار بیشتر است. دلیلش این است که اعضای کمتری در آن شرکت داشته و فرایند تایید اطلاعات برای شبکه در مدت زمان بسیار کمتری صورت می‌گیرد. به این ترتیب برای هر بلاک تراکنش‌های بیشتری پردازش می‌شود. بلاکچین‌های خصوصی حتی می‌توانند هزاران تراکنش را در ثانیه (TPS) به انجام برسانند در حالی که این مقدار برای بیت کوین ۷ TPS است.

مقیاس‌پذیری: از آنجا که فقط چند گره برای مدیریت داده‌ها مسئول هستند شبکه می‌تواند تراکنش‌های بسیار بیشتری را پردازش و پشتیبانی کند. این در حالی است که در یک سیستم غیرمتمرکز به دست آوردن همه توافق‌ها زمانبر است. این مزیت باعث می‌شود تصمیم‌گیری در بلاکچین خصوصی متمرکزتر و در نتیجه بسیار سریع‌تر صورت بگیرد. برای مثال اگر قرار باشد ۱۰۰ معلم به امتحان شما نمره بدهند (و برای جواب‌های درست و اشتباه شما به توافق برسند) در مقایسه با اینکه یک معلم آن را تصحیح کند، زمان بسیار بیشتری طول خواهد کشید.

این مطلب راهم مطالعه کنید: راهنمای نحوه سپرده گذاری رمزارز در Binance (سپرده گذاری BNB از Trust Wallet)

معایب

نیاز به اعتماد: در بلاکچین عمومی نیازی نیست که شما به کسی اعتماد کنید اما یکپارچگی شبکه بلاکچین خصوصی به اعتبار نودهای تایید شده آن بستگی دارد. آن‌ها باید به فرایند تایید و اعتبارسنجی تراکنش‌ها اعتماد داشته باشند. علاوه‌براین، اعتبار سوابق به طور مستقل قابل تایید نیست. فعالان خارجی هیچ کنترلی روی فرایند تایید ندارند و در عین حال باید به شبکه بلاکچین خصوصی اعتماد کنند. به همین دلیل هم نهاد مربوطه باید اعتماد دیگران را به خود جلب کند.

امنیت: تعداد کم گره‌ها باعث می‌شود یک «مجرم» ساده‌تر بتواند کنترل شبکه را به دست گرفته و کل آن را به خطر بیندازد. یک شبکه خصوصی در برابر ریسک هک شدن و دستکاری اطلاعات، بسیار آسیب‌پذیر است.

متمرکزسازی: شبکه خصوصی باید توسط یک پروژه (یا کسب‌وکار) یا فعالین یک جامعه صنعتی ساخته و نگهداری شود (این نگهداری شامل مراقبت از یک سیستم پیچیده و مدیریت دسترسی (IAM) برای کاربران است). این امر به متمرکزسازی ختم می‌شود که مخصوصا در بلاکچین تلاش می‌شود که از آن اجتناب کنیم.

مزایا و معایب بلاکچین عمومی

مزایا

بی‌اعتمادی: هدف بلاکچین عمومی از همان ابتدا «حذف هر نوع واسطه» و مهم‌تر از همه «از بین بردن نیاز به اعتماد کردن به واسطه‌ها» است. در حقیقت، شرکت کردن در این شبکه هیچ نیازی به اعتماد کردن به دیگران یا اعتماد به پردازش و امنیت تراکنش‌ها ندارد. بلاکچین‌های عمومی نیازی به کسب ‌اعتماد ندارند چون همه افراد این انگیزه را دارند که برای بهتر شدن شبکه، اقدامات صحیحی را انجام دهند.

امنیت: در ادامه باید بگوییم هر چه سطح تمرکززدایی و فعالیت اعضا بیشتر باشد، امنیت یک بلاکچین‌ هم بیشتر خواهد بود. وقتی گره‌های بیشتری در شبکه وجود داشته باشد، حمله کردن به اکوسیستم برای مجرمان سخت‌تر می‌شود. هر شخص با  گره کامل یا ماینر بودن می‌تواند در یک شبکه بلاکچین عمومی شرکت داشته و در افزایش امنیت سیستم نقش داشته باشد. مجرمان از نظر کاربردی هرگز نمی‌توانند برای به دست آوردن کنترل شبکه توافقات جمعی، با هم همکاری داشته باشند و تبانی کنند.

باز و شفاف بودن: همه اطلاعات مربوط به تراکنش‌ها برای نمایش و دریافت تایید همه، باز هستند. شفافیت در بلاکچین عمومی یکی از مشخصه‌های بارزی است که کارکردهای وسیعی (از رای‌گیری گرفته تا تراکنش‌های مالی) را به خود جذب می‌کند. علاوه‌براین، هر کسی می‌تواند اعتبار تراکنش‌ها و داده‌ها را تایید کند.

معایب

کند بودن: جای تعجبی وجود ندارد که بلاکچین‌های بدون نیاز به مجوز مانند بیت کوین سرعت بسیار کمی دارند. بیت کوین در هر ثانیه ۷ تراکنش و اتریوم در هر ثانیه می‌تواند ۱۵ تراکنش را به انجام برساند. این رقم هیچ تناسبی با پردازنده‌های متمرکز پرداخت مثل Visa ندارد این پردازنده می‌تواند در هر ثانیه ۲۴٫۰۰۰ تراکنش را مدیریت کند. سرعت پایین بلاکچین عمومی به این دلیل است که رسیدن به توافق جمعی در مورد وضعیت تراکنش از طریق مکانیزم‌هایی چون اثبات کار (Proof-of-Work) بیت کوین برای کل شبکه زمان زیادی می‌برد. در مورد تعداد تراکنش‌هایی که می‌توانند با یک بلاک تناسب پیدا کنند و زمان لازم برای پردازش یک بلاک هم محدودیت وجود دارد.

مشکلات مقیاس‌پذیری: در حال حاضر بلاکچین‌های عمومی نمی‌توانند با سیستم‌های سنتی (که حجم عظیمی از تراکنش‌ها را پردازش می‌کنند) رقابت کنند. در حقیقت هر چه تعداد اعضا و استفاده از آن بیشتر باشد این نوع بلاکچین سرعت کمتری پیدا می‌کند چون ازدحام تراکنش‌ها شبکه را کند می‌کند. با وجود این، برای رفع مشکل مقیاس‌پذیری در دنیای ارزهای دیجیتالی پیشرفت‌هایی هم صورت گرفته است. در این راستا، فناوری‌ها و نوآوری‌های مختلفی در حال پیاده‌سازی است که هدف از آن بهبود دادن مقیاس‌پذیری بلاکچین می‌باشد. شبکه Bitcoin Lightning یک نمونه برای آن است.

مصرف انرژی: الگوریتم مصرف انرژی (اثبات کار) برای کار کردن به مقدار قابل توجهی از منبع برق نیاز دارد و این موضوع باعث می‌شود نگرانی‌هایی در حوزه محیط زیست بوجود بیاید. در حقیقت، مصرف برق شبکه بیت کوین به اندازه کل کشور ایرلند است. با این حال، مکانیزم‌های توافق جمعی زیادی وجود دارد که سعی دارند بدون استفاده از منابع پرمصرفی مثل اثبات کار، این وظیفه را به انجام برسانند.

داده‌های خصوصی، اطلاعات شناسایی و بلاکچین عمومی

حریم خصوصی جزء مهم‌ترین دغدغه‌ها است. پس این سوال پیش می‌آید که:

پس اطلاعات محرمانه ما چه می‌شود؟ آیا برای محافظت از آن‌ها باید به سراغ بلاکچین خصوصی برویم؟

اجازه بدهید یک توضیح کاملا واضح ارائه بدهیم: داده‌های خصوصی یا اطلاعات هویتی نباید در بلاکچین عمومی ذخیره شوند. حتی زمانی که اطلاعات رمزنگاری می‌شوند نباید این اتفاق بیفتد. این حرکت به هیچ عنوان فکر خوبی نیست. اطلاعات بلاکچین عمومی برای همیشه در معرض عموم قرار می‌گیرند و این احتمال وجود دارد که رمزگذاری آن در آینده شکسته شود.

این مطلب راهم مطالعه کنید: راهنمای جامع تجارت رمزارز در Coinbase

همه چیز به اعتماد بازمی‌گردد

بسیاری از مردم می‌خواهند برای اعتمادسازی و امن ساختن داده‌ها و پردازش‌های خود از بلاکچین استفاده کنند. بلاکچین‌های عمومی قابل‌اعتمادتر است چون گره‌های در حال کار توسط اشخاص ناشناس زیاد بوده و داده‌ها، بدون هیچ دخالتی اعتبارسنجی می‌شوند. از طرف دیگر در بلاکچین عمومی، برای بسیاری از کاربردها، نیازی به ذخیره شدن اطلاعات خصوصی وجود ندارد.

اعتمادسازی در بلاکچین، با محکم‌سازی اطلاعات و نمایش عمومی فرایندها به دست می‌آید. با محکم ساختن داده‌ها، اطلاعات ورودی به خروجی‌های رمزنگاری شده با یک طول ثابت تبدیل می‌شوند. بعد از هش شدن اطلاعات و قبل از نمایش یافتن تراکنش و ذخیره شدن آن روی بلاکچین، داده‌ها باید توسط اعضا به صورت دیجیتالی امضا شوند. به این ترتیب، اصالت داده‌ها تضمین شده و صحت آن قابل اثبات خواهد بود. اعضا همچنین می‌توانند از هشینگ کامل اطلاعات اطمینان یافته و به فرایند ذخیره آن اعتماد داشته باشند.

کدامیک بهتراست؟ بلاکچین عمومی یا بلاکچین خصوصی

به اعتقاد ما برای اکثر موارد استفاده، بلاکچین عمومی به خوبی عمل می‌کند و دسترسی محدود بلاکچین خصوصی هم در آن جایی ندارد. تمرکززدایی، ارائه شفافیت، امنیت و مقرون‌به‌صرفگی از اهدافی است که فناوری بلاکچین آن را دنبال می‌کند.

در برخی از موارد، یک راه حل ترکیبی (شامل بلاکچین عمومی و خصوصی) یعنی استفاده از یک پایگاه داده خصوصی یا محل ذخیره خارج از زنجیره، در ترکیب با بلاکچین عمومی هم می‌تواند راه حلی مناسب برای کسب‌وکارها یا جوامع مختلف صنعتی باشد.

برخی از پروژه‌ها برای بهره‌گیری هر چه بیشتر از این دو بلاکچین، در حال استفاده از یک مدل دوگانه هستند تا بتوانند در کنار ساختار غیرمتمرکز از عناصر متمرکز هم استفاده ببرند. به اعتقاد آن‌ها، در مدل دوگانه می‌توان از امنیت و شفافیت ساختار غیرمتمرکز و تسهیل مقیاس‌پذیری و کارایی بلاکچین خصوصی استفاده کرد تا بتوان با سیستم‌های رایج در دنیای واقعی به رقابت برخاست.

اما در نهایت، اینکه از کدام فناوری بلاکچین استفاده کنید به اهداف و آرمان‌های شما بستگی دارد.

منابع مفید برای شروع

اگر قصد دارید در دنیای پیچیده ارزهای دیجیتالی قدم بگذارید می‌توانید به کمک راهنماهای آموزشی موجود در سایت ما به منابع مفیدی دست پیدا کنید که شما را در این راه یاری خواهند کرد. دیدگاه‌های خود را در بخش نظرات ثبت و آن را با سایر مخاطبان این مقاله به اشتراک بگذارید.

منبع: masterthecrypto