راهنمای نمودار شمعی برای مبتدیان و ۱۲ الگوی شمعی محبوب در تحلیل‌های تکنیکال

اگر به عنوان یک تازه‌‌کار به دنیای معاملات و سرمایه‌گذاری وارد شده‌اید، خواندن نمودارها می‌تواند کار بسیار سختی باشد. برخی از افراد بی‌تجربه به‌جای مطالعه و یادگیری نمودارهای مهم، به صدای دل‌شان گوش می‌دهند و بر اساس حدس و گمان سرمایه‌گذاری می‌کنند. این کار شاید به صورت موقت در بازارهای گاوی جواب دهد،‌ اما اگر قصد سرمایه‌گذاری و معاملات بلند‌ مدت را داشته باشید، شما سرمایه خود را باخته‌اید. معامله و سرمایه‌گذاری، بازی‌ حساب احتمالات و مدیریت ریسک است. بنابرایان وجود یک راهنمای نمودار شمعی و توانایی خواندن آن‌ها توسط تریدرها، یک امر حیاتی برای هرگونه سرمایه‌گذاری و ترید در بازارهای مالی به خصوص ارز دیجیتال محسوب می‌شود.

ما در راهنمای نمودار شمعی قصد داریم تا به زبان ساده خواندن این نوع نمودار محبوب تحلیل‌های تکنیکال را به شما آموزش دهیم. همچنین در انتها با ۱۲ الگوی شمعی محبوب که در تحلیل‌های تکنیکال استفاده می‌شود،‌ آشنا شویم.

نمودار شمعدانی چیست؟

یک نمودار شمعی نوعی نمودار مالی است که به صورت گرافیکی حرکات قیمت یک دارایی را در یک چارچوب زمانی مشخص، نمایش می‌دهد. همانطور که از اسم این نمودار پیداست، از چندین شمعدانی‌ (Candlestick) تشکیل شده که هر کدام حرکت قیمت یک دارایی را در بخشی از زمان نشان می‌دهند. هر یک از شمعدانی‌ها می‌تواند نشان دهنده چند ثانیه تا چند سال باشند.

آغاز استفاده از نمودارهای شمعدانی به قرن ۱۷ میلادی بازمی‌گردد. بنابر باوری که در تاریخ دست به دست شده، خلق نمودارهای شمعدانی به معاملات برنج ژاپنی توسط فردی به نام Homma مربوط می‌شود. به نظر می‌رسد که ایده اصلی نمودارهای مدرن شمعدانی را او به‌وجود آورده است. ایده Homma توسط اشخاص زیادی بازتعریف شد اما مهم‌ترین شخصی که این کار را انجام داد، چارلز داو (Charles Dow) پدر تحلیل‌های تکنیکال مدرن بوده است.

در حالی که نمودارهای شمعی به منظور تحلیل هرگونه داده‌ای مورد استفاده قرار می‌گیرند، اما مهم‌ترین استفاده این نمودارها برای تحلیل بازارهای مالی است. تریدرها با راهنمای نمودارهای شمعی و مطالعه آن‌ها، سعی می‌کنند تا حرکات قیمت یک دارایی مالی را در آینده‌ای دور یا نزدیک برآورد کنند. چگونگی مطالعه نمودارهای شمعی وابستگی زیادی به ایده یک تریدر یا تحلیلگر نسبت به بازار دارد.

این مطلب راهم مطالعه کنید: آشنایی با الگوهای کلاسیک در نمودار تحلیل تکنیکال بیت کوین و آلت کوین‌ها

راهنمای نمودار شمعی

در ادامه مطلب راهنمای نمودار شمعی برای مبتدیان، با چگونگی کار با نمودارها، چگونگی مطالعه آن‌ها و برخی از قوانینی که باید از آن‌ها آگاه باشید، آشنا خواهیم شد.

نمودارهای شمعی چطور کار می‌کنند؟

• Open: اولین قیمت معامله ثبت شده یک دارایی در چارچوب زمانی مشخص شده.
• High: بالاترین قیمت معامله ثبت شده یک دارایی در چارچوب زمانی مشخص شده.
• Low: پایین‌ترین قیمت معامله ثبت شده یک دارایی در چارچوب زمانی مشخص شده.
• Close: آخرین قیمت معامله ثبت شده یک درایی در چارچوب زمانی مشخص شده.

جمعا، این مجموعه از داده‌ها معمولا به ارزش OHLC که حرف اول تمامی ۴ اجزای تشکیل دهنده یک نمودار شمعی است، معروف هستند. رابطه میان Open، High، Low و Close چگونگی نمایش یک نمودار شمعی را مشخص می‌کند.

فاصله میان Open و Close به عنوان تنه (Body) شناخته می‌شود و فاصله میان تنه و High/Low به سایه یا فتیله (Wick) معروف هستند. در نهایت فاصله میان High و Low در یک شمع، به محدوده یک شمعدانی شناخته می‌شود.

چطور نمودارهای شمعی را بخوانیم

بسیاری از تریدرها بر این باور هستند که خواندن نمودارهای شمعی نسبت به دیگر نمودارهای معمول خطی راحت‌تر است، حتی با وجود این که هر دو یک اطلاعات را ارائه می‌دهند. اما نمودارهای شمعی را تنها با یک نگاه می‌توان خواند چرا که در نمایش قیمت‌ها، بسیار ساده و قابل فهم عمل می‌کنند.

در عمل، یک شمعدانی نبرد میان بازار خرسی و گاوی را در یک بازه زمانی مشخص نشان می‌دهد. عموما هر چه که تنه درازتر باشد، در آن بازه زمانی مشخص شده، فشار میان خرید و فروش شدیدتر بوده است. اگر فتیله‌های روی شمع کوتاه باشد، به این معنی است که High یا Low بازه زمانی در نظر گرفته شده، در نزدیکی قیمت پایانی قرار دارد.

همچنین رنگ و تنظیمات یک نمودار شمعی می‌تواند بر اساس ابزارهای موجود، گوناگون باشد. اما به طور کلی، تنه یک نمودار شمعدانی اگر سبز باشد، به این معنی است که یک دارایی با قیمت بالاتری نسبت به قیمت Open بسته شده است. اگر تنه نمودار قرمز باشد، به این معنی است که دارایی در نهایت به قیمتی پایین‌تر از قیمت Open بسته شده است. البته برخی از نمودارخوان‌ها و تحلیلگران، ترجیح می‌دهند تا از رنگ سیاه و سفید استفاده کنند.

نمودار شمعی چه چیزی را به شما نمی‌گوید؟

در حالی که شمعدانی‌ها برای دریافت یک ایده کلی از روند قیمت‌ها بسیار مناسب هستند، اما قادر نیستند تمام ابزاری را که برای یک تحلیل پیشرفته نیاز دارید، برای شما فراهم کنند. برای مثال، شمعدانی‌ها هیچ اطلاعات دقیقی از وقایع پیش آمده بازار از زمان شروع تا پایان را به شما نشان نمی‌دهند.

مثلا در حالی که قسمت فتیله یک شمعدانی بالا و پایین قیمت یک دارایی در یک بازه زمانی را نشان می‌دهد، اما به شما نمی‌گوید که کدام یک اول و کدام یک دوم رخ داده و این مبغل چقدر بوده است.

همچنین در نظر داشته باشید که نمودارهای شمعدانی نوسانات زیادی از بازار را در خود نشان می‌دهند، مخصوصا اگر بازه زمانی تعیین شده، در چارچوب کمتری تنظیم شده باشد. در این صورت شمع‌ها می‌توانند به سرعت حرکت کنند و مطالعه دقیق آن‌ها به یک چالش تبدیل شود.

تکنیک Heikin Ashi

همانطور که ذکر کردیم، روش‌های مختلفی برای خواندن نمودارهای شمعی وجود دارد. یکی از این روشها، تکنیکی به نام Heikin Ashi است.

Heikin Ashi در زبان انگلیسی Avarage Bar، به معنی نوار میانگین است. همانطور که اشاره کردیم، نمودارهای شمعی می‌توانند نوسانات و نویزهای زیادی را در خود جذب کنند و در نمودار نشان دهند. بنابراین برخی از این نمودارهای شمعی، نیاز به فرمولی دارند تا میانگین داده‌ها را به شکلی دقیق‌ به ما ارائه کند. به منظور رفع این نیاز، تکنیک Heikin Ashi ایجاد شد که کمک می‌کند تا ترندهای بازار را از طریق نمودارهای شمعی مشخص کنیم، الگوهای قیمت را ببینیم و معکوس‌های احتمالی را پیشبینی کنیم.

تریدرها معمولا از ترکیب تکنیک Heikin-Ashi با شمعدانی‌های ژاپنی (Japanese Candlesticks) استفاده می‌کنند تا قادر باشند سیگنال‌های اشتباه را به حداقل برسانند و شانس خود برای یافتن ترندهای بازار را افزایش دهند. شمع‌های سبز در این تکنیک که دارای فتیله پایینی نیستند، معمولا نشان از یک آپ‌ترند قوی دارند. در حالی که شمع‌های قرمز بدون فلیتیه‌های بالایی، نشان از یک ترند پایینی قوی دارند.

در حالی که تکنیک Heikin Ashi می‌تواند یک ابزار قدرتمند باشد، همانند بسیاری از تکنیک‌های تحلیل تکنیکال، این روش هم دارای محدودیت‌های خود است. از آن جایی که شمع‌ها در این تکنیک از میانگین داده‌ قیمت‌ها استفاده می‌کنند، بنابراین الگوها ممکن است زمان بیشتری برای توسعه صرف کنند. همچنین این تکنیک شکاف‌های قیمت را نشان نمی‌دهد و می‌تواند باعث داده‌های قیمتی مبهم شود.

۱۲ الگوی محبوب شمعی که در تحلیل‌های تکنیکال استفاده می‌شود

همانطور که پیش از این هم گفتیم، الگوهای بسیار زیادی وجود دارد که در تریدرها براساس نیاز خود نسبت به شرایط و سود، از آن‌ها استفاده می‌کنند. هر الگوی شمعی می‌تواند در موارد زیادی از جمله معاملات روزانه، معاملات سوئینگ، یا حتی برای معاملات بلند مدت مورد استفاده قرار بگیرند. برخی از الگوهای شمعی می‌توانند یک دید کلی برای خریدارها و فروشندگان ارائه دهند، در حالی که برخی دیگر از الگوها می‌توانند حرکات معکوس، ادامه‌دار بودن یک حرکت قیمتی یا حتی تردید ایجاد کنند.

بهتر است باز هم به این نکته اشاره کنیم که الگوهای شمعدانی، لزوما سیگنالی برای خرید یا فروش یک دارایی نیستند. در عوض آن‌ها روشی برای نگاه به ساختار بازار و پیشبینی موقعیت‌های احتمالی هستند. به زبان ساده، همانند بسیاری از ابزار تحلیل بازار، الگوهای شمعدانی هم زمانی می‌توانند بهترین عملکرد را از خود نشان دهند که آن‌ها را با دیگر تکنیک‌ها ادغام کنید.

در ادامه راهنمای نمودار شمعی با ۱۲ مورد از برترین الگوها آشنا خواهیم شد.

الگوهای معکوس گاوی

۱. چکش

یک شمعدانی با یک فتیله پایینی بلند در کف یک سیر نزولی (Downtrend) جایی که فتیله پایینی حداقل دو برابر اندازه شمعدانی را داشته باشد. یک الگوی چکش نشان می‌دهد با این که فشار فروش بالا بوده است، سیر گاوی بازار، قیمت را به نزدیکی Open برده است. یک چکش هم می‌تواند قرمز و هم سبز باشد، اما یک چکش سبز ممکن است نشانه یک عکس‌العمل گاوی قوی‌تر باشد.

۲. چکش معکوس

چکش معکوس شده (Inverted Hammer) همانند الگوی چکش است، اما در این الگو فتیله در بالای تنه قرار دارد. مشابه با یک چکش، فتیله بالایی باید حداقل دوبرابر اندازه یک تنه باشد.

یک چکش معکوس در کف سیر نزولی رخ می‌دهد و می‌تواند نشانه‌ای برای یک سیر صعودی احتمالی باشد. فتیله بالایی نشان می‌دهد که قیمت‌ در ادامه دادن حرکت سیر نزولی خود متوقف شده است. به همین صورت، یک چکش معکوس می‌تواند نشانه‌ این باشد که خریداران به زودی کنترل بازار را در دست خواهند گرفت.

۳. سه سرباز سفید

الگوی سه سرباز سفید (Three White Soldiers) شامل سه شمعدانی سبز رنگ متوالی است که همگی درون بدنه شمع قبلی آغاز و در بالاتری از بالاترین شمع قبلی بسته می‌شوند.

به صورت ایده‌آل، این شمعدانی‌ها که نباید فتیله پایینی بلندی داشته باشند، مشخص می‌کنند که فشار خرید ادامه‌دار بازار، در حال افزایش قیمت‌ها است. اندازه شمع‌ها و طول فتیله‌ها، به منظور پیشبینی شانس ادامه داشتن شرایط یا یک تصحیح قیمت احتمالی مورد استفاده قرار می‌گیرد.

۴. هارامی گاوی

یک هارامی گاوی (‌Bullish Harami)، یک شمع بلند قرمز است که به دنبال آن یک شمع کوچک‌تر سبز قرار می‌گیرد که تمام تنه آن درون تنه شمع قبلی قرار می‌گیرد. هارامی گاوی می‌تواند طی دو روز یا بیشتر آشکار شود و الگویی است که نشان می‌دهد مومنتوم فروش در حال آهسته شدن است و این احتمال وجود دارد که به آخرین لحظات خود نزدیک شود.

الگوهای معکوس خرسی

۵. مرد آویخته

مرد آویخته (Hanging Man) مدل خرسی الگوی چکش است. معمولا با یک تنه کوچک و یک فتیله بلند پایینی، در انتهای یک سیر صعودی قرار می‌گیرد. فتیله پایینی نشان می‌دهد که یک کاهش قیمت بزرگ رخ داده است، اما بازار گاوی توانسته کنترل را در دست بگیرد و دوباره قیمت‌ها را افزایش دهد. این را در نظر بگیرید که بعد از یک سیر صعودی بلند مدت، کاهش قیمت ممکن است به عنوان یک هشدار عمل کند که وضعیت گاوی به زودی کنترل بازار را از دست خواهد داد.

۶. ستاره دنباله دار

ستاره دنباله‌دار (Shooting Star) از یک شمعدانی با یک فتیله بالایی بلند و بدون فتلیه پایین یا فتیله پایین کوتاه، با یک تنه کوچک شکل می‌گیرد. الگوی ستاره دنباله دار ظاهری مشابه با چکش معکوس دارد، اما این الگو در انتهای یک سیر صعودی شکل می‌گیرد.

این الگو نشان می‌دهد که بازار به یک مرتبه بالا رسیده، اما سپس فروشندگان کنترل را در دست گرفته‌اند و قیمت‌ها را پایین کشیدند. برخی از تریدرها ترجیح می‌دهند تا برای چندین شمع بعدی صبر کنند تا این الگو را با اطمینان بیشتر تایید کنند.

۷. سه کلاغ سیاه

الگوی سه کلاغ سیاه (Three Black Crows) از سه شمعدانی پی‌در‌پی ایجاد شده که درون تنه شمع قبلی باز می‌شوند و در یک سطح پایین شمع قبلی بسته می‌شوند. این الگو، معادل خرسی سه سرباز سفید است. به طور ایده‌آل، این شمعدانی‌ها نباید فتیله بالایی بلندی داشته باشند و نشان از این دارند که فشار ادامه‌دار فروش باعث می‌شود قیمت‌ها کاهش پیدا کند. اندازه شمع‌ها و طول فتیله‌ها به منظور پیشبینی شانس ادامه‌دار بودن ترند استفاده می‌شود.

۸. هارامی خرسی

هارامی خرسی (Bearish Harami) یک شمع سبز بلند است که در ادامه آن یک شمع قرمز کوچک ایجاد می‌شود که اندازه آن به طور کامل در شمع قبلی قرار می‌گیرد. این هارامی خرسی می‌تواند طی دو روز یا بیشتر آشکار شود و در انتهای یک سیر نزولی پدیدار می‌شود. این الگو ممکن است نشان دهنده این باشد که فشار خرید در حال کاهش است.

۹. ابر سیاه پوشاننده

الگوی ابر سیاه پوشاننده (Dark Cloud Cover) شامل یک شمع قرمز است که در بالای پایان شمع سبز قبلی باز می‌شود، اما در پایین‌تر از میانه همان شمع قبلی بسته می‌شود. این شمع معمولا می‌تواند با یک حجم بالا همراه باشد که مشخص کننده تغییر مومنتوم صعودی به نزولی باشد. معمولا تریدرها برای شمع سوم منتظر می‌مانند تا این الگو را تایید کنند.

الگو‌های ادامه دهنده

۱۰. سه‌گانه صعودی

این الگو در یک روند صعودی رخ می‌دهد، جایی که سه شمع قرمز متوالی با تنه‌های کوچک با یک روند صعودی همراه می‌شوند. به طور ایده‌آل این سه شمع قرمز نباید از محدوده شمع سبز ماقبل خود عبور کنند. هنگامی که یک شمع سبز با تنه بلند ثبت شود، این الگو تایید می‌شود و نشان دهنده این است که بازار گاوی، کنترل ترند را در دست گرفته است.

۱۱. سه‌گانه نزولی

این الگو دقیقا مدل برعکس سه‌گانه صعودی است، با این تفاوت که روند خرسی بازار را نشان می‌دهد.

الگوی دوجی

یک الگوی دوجی (Doji) زمانی شکل می‌گیرد که Open و Close یکسان یا بسیار نزدیک به هم باشند. قیمت می‌تواند به بالا یا پایین Open برود اما در نهایت مشابه یا در نزدیکی همان بخش هم بسته می شود. یک دوجی ممکن است نشان دهنده یک تردید بین نیروی خرید و نیروی فروش باشد. با این حال، نتیجه‌گیری و تفسیر در خصوص دوجی کاملا بستگی به شرایط و روند بازار دارد.

با توجه به شرایط باز و بسته شدن بازار، دوجی را می‌توان به سه حالت تفسیر کرد:

۱۲. دوجی سنگ قبر (Gravestone Doji):

شمع خرسی معکوس با یک فتیله بالایی بلند و باز وب بسته شدن در نزدیکی low.

۱۳. دوجی لنگ دراز (Long Legged Doji):

شمع غیر قطعی با دو فتیله بالایی و پایینی که نقطه باز و بسته شدن آن در وسط قرار دارد.

۱۴. دوجی سنجاقک (Dragonfly Doji)

یا یک شمع خرسی یا شمع گاوی (که تشخیص آن بستگی به جریان بازار دارد) با یک فتیله بلند پایینی و باز یا بسته شدن در قسمت بالایی.

جمع‌بندی

الگوهای شمعی برای همه تریدرها ضروری است تا بتوانند با شرایط و پیش بینی بازار آشنا شوند. اما فراموش نکنید با وجود اینکه این الگوها بدون شک برای تحلیل بازار بسیار کاربردی هستند، اما نمی‌توان آن‌ها را یک حقیقت و نتیجه نهایی دانست و بسیار مهم است که از دیگر تکنیک‌ها هم در کنار الگو‌ها و نمودارهای شمعی استفاده کنید.

نظر خود را در خصوص راهنمای نمودار شمعی با کوین نیک به اشتراک بگذارید.

منبع: Binance Academy