برای اینکه بتوانیم در بازارهای مالی مانند بورس، فارکس یا صرافی‌های ارز دیجیتال موفق شویم و سود خوبی کسب کنیم باید نسبت به اصطلاحات و ابزارهای موجود در این بازارها آگاهی کافی داشته باشیم. یکی از ابزارهایی که معمولا معامله‌گران حرفه‌ای از آن به خوبی بهره می‌برند و به سودهای کلانی دست پیدا می‌کنند، لوریج (Leverage) یا ضریب اهرمی است. در این مقاله از کوین‌نیک بیشتر در مورد لوریج صحبت می‌کنیم.
لوریج چیست؟
لوریج که به آن اهرم یا ضریب اهرمی هم گفته می‌شود، زمانی مورد استفاده قرار می‌گیرد که معامله‌گران بتوانند از چند برابر موجودی واقعی خود در یک معامله استفاده کنند. در واقع به کمک لوریج یک تریدر می‌تواند سود معامله‌ای را که انجام می‌دهد چند برابر کند، البته در این صورت اگر در یک معامله ضرر کنید هم به همان نسبت لوریج متضرر خواهید شد.
در واقع لوریج همان وام یا اعتباری است که یک صرافی یا کارگزار نسبت به موجودی یک معامله‌گر به او اختصاص می‌دهد. به این ترتیب یک تریدر می‌تواند تا چندین برابر سرمایه خود از کارگزار قرض بگیرد و در معاملات سرمایه‌گذاری کند.
لوریج در بازارهای مالی مختلف می‌تواند ضریب‌های مختلفی داشته باشد، در بسیاری از بازارهای ارز دیجیتال لوریج‌های مختلفی مانند ۱:۱۰۰، ۱:۵۰۰ هم وجود دارد، حتی در بازار فارکس لوریج‌های ۱:۱۰۰۰ هم مورد استفاده قرار می‌گیرد. به طور کلی ضریب لوریج از ۱:۱ تا ۱:۱۰۰۰ متغیر است.
برای مثال اگر در یک بازار لوریج ۱:۲۵ (یک به بیست و پنج) باشد به این معنی است که اگر شما یک میلیون تومان موجودی داشته باشید می‌توانید به اندازه ۲۵ میلیون تومان به خرید و فروش بپردازید. خب طبیعی است در این صورت سود و زیان شما هم ۲۵ برابر خواهد شد. دقت کنید که لوریج ۱:۲۵ گاهی مارجین ۴ درصدی هم گفته می‌شود. در ادامه بیشتر مفهوم مارجین را توضیح می‌دهیم.
لوریج در سال های ۲۰۰۷ تا ۲۰۰۹ و همزمان با بحران‌های مالی و رکود اقتصادی به یکی از مهمترین ابزارها برای سرمایه‌گذاری تبدیل شد، اما به دلیل اینکه بسیاری از سرمایه‌گذاران و معامله‌گران در پیش‌بینی بازار اشتباه کردند و متحمل ضررهای مالی فراوانی شدند، بدبینی نسبت به لوریج در بین سرمایه‌گذاران شکل گرفت. اما در حال حاضر با توجه به گستردگی قراردادهای آتی و معاملات آپشن در بازار ارزهای دیجیتال دوباره به یک ابزار محبوب در بین سرمایه‌گذاران تبدیل شد.
خب همان‌طور که متوجه شدیم لوریج یک ابزار بسیار قدرتمند در دست معامله‌گران بازارهای مالی است که به آنها اجازه می‌دهد با موجودی کمتری وارد معامله شوند و بتوانند در نوسانات کم بازار سود نسبتا زیادی را به‌دست بیاورند. اما نباید فراموش کنیم که لوریج مانند یک شمشیر دولبه عمل می‌کند و اگر معامله‌گر نتواند آن را به خوبی مدیریت کند ممکن است میزان ضرر و زیانش به قدری بزرگ شود که کل سرمایه او از دست برود.
این مطلب راهم مطالعه کنید: معاملات مارجین (Margin Trading) در ارزهای دیجیتال چیست؟
مفهوم مارجین چیست؟
اگر در یک بازار مالی امکان لوریج برای شما وجود داشته باشد احتمالا با یک اصطلاح دیگری به نام مارجین هم روبرو خواهید شد. با وجود اینکه مارجین و لوریج به هم ربط دارند اما کاملا بایکدیگر متفاوتند. مارجین به‌طور ساده همان دارایی یا وجد نقدی است که یک معامله‌گر برای باز کردن یک پوزیشن به آن نیاز دارد (حداقل موجودی لازم برای باز کردن یک معامله) و لوریج بر مبنای آن ساخته می‌شود به این صورت که هر چه لوریج بالاتر باشد به میزان کمتری موجودی نیاز است.
بنابراین برای محاسبه لوریج از طریق مارجین از این فرمول استفاه می‌شود:
L = A / E
در این فرمول L همان لوریج است، A میزان دارایی سرمایه‌گذاری شده و E همان مارجین است. یعنی با تقسیم میزان سرمایه‌گذاری بر میزان مارجین، نسبت اهرم یا همان لوریج را بدست می‌آوریم.
بیایید با مثال بهتر این موضوع را توضیح دهیم:
فرض کنید شما ۱ میلیون تومان موجودی دارید و قصد دارید در یک معامله شرکت کنید. معاملات در بازارهای مالی به این صورت است که مبلغ سرمایه‌گذاری شما به صورت امانت نزد کارگزار باقی می‌ماند. هنگامی که یک معامله بسته شود کارگزار این مبلغ را عینا به همراه سود و زیان به حساب شما عودت می‌دهد.
در این صورت اگر شما از لوریج ۱:۱۰ برای شرکت در یک معامله ۱۰ میلیون تومانی استفاده کنید به ۱ میلیون تومان موجودی نیاز دارید اما اگر از لوریج ۱:۱۰۰ استفاده کنید تنها به ۱۰۰ هزار تومان موجودی نیاز خواهید داشت. در واقع صرافی یا کارگزاری به وسیله این ۱۰۰ هزار تومان موجودی شما یک اعتبار ۱۰ میلیون تومانی به شما اعطا می‌کند. این ۱۰۰ هزار تومان که نزد کارگزار محفوظ می‌ماند مارجین گفته می‌شود که لوریج یا اعتبار ۱۰ میلیون تومانی روی آن بنا شده است.
در صورت ضرر در معاملات چه اتفاقی می‌افتد؟
در صورتی که میزان ضرر یک تریدر به اندازه‌ای زیاد شود که کارگزار احساس کند اعتباری که به تریدر داده است هم به خطر افتاد است به صورت یکطرفه تمام قراردادها را فسخ می‌کند و همه پوزیشن‌ها را می‌بندد که به آن کال مارجین گفته می‌شود.
معمولا تریدرهایی که با لوریج بالا معامله می‌کنند و نمی‌توانند به خوبی روند بازار را پیش بینی کنند، با این مشکل مواجه می‌شوند.
استفاده از لوریج در بازارهای ارز دیجیتال
لوریج یک استراتژی سرمایه‌گذاری به کمک اعتبار یا قرض است که از طرف کارگزار به معامله‌گر اعطا می‌شود. حالا این کار چه کمکی به معاملات در بازار ارزهای دیجیتال می‌کند؟
در حال حاضر بازار ارزهای دیجیتال مانند بیت کوین، اتریوم و سایر آلت کوین‌ها امکان نقدشوندگی بالایی دارند و می‌توان از لوریج در این بازار استفاده کرد. به عنوان مثال فرض گنید قصد دارید به اندازه ۱۰۰ دلار یک ارز دیجیتال خریداری کنید، به کمک لوریج ۱:۱۰ تنها نیاز به ۱۰ دلار سرمایه دارید و حتی ۹۰ دلار باقی مانده را می‌توانید در معاملات دیگر هزینه کنید. به این ترتیب می‌توانید یک سبد سرمایه‌گذاری متنوع از ارزهای مختلف در اختیار داشته باشید و سرمایه خود را مدیریت کنید.
این مطلب راهم مطالعه کنید: سرمایه گذاری روی بیت کوین : پنج نکته مهم که باید بدانید
مزایا و معایب لوریج
لوریج در انواع مختلف بازارهای مالی از بورس گرفته تا فارکس و ارز دیجیتال کاربرد دارد و می‌تواند دست تریدرها را برای سرمایه‌گذاری در بازارهای مختلف باز بگذارد. همچنین تریدرها می‌توانند لوریج را از طریق قراردادهای آتی، معاملات آپشن و وام مارجین به سبد سرمایه‌گذاری خود اضافه کنند.
مهمترین مزیت لوریج این است که به شما کمک می‌کند تا با داشتن یک دارایی جزئی بتوانید در معاملات بزرگ شرکت کنید و سود بیشتری را به دست بیاورید.
دفت کنید که معاملات لوریج بیشتر برای سرمایه‌گذاری‌های کوتاه‌مدت و کسب سود از تغییر قیمت‌ها در کوتاه‌مدت مورد استفاده قرار می‌گیرد و برای سرمایه‌گذاری‌های بلندمدت توصیه نمی‌شود.
هرچند لوریج یک ابزار بسیار قدرتمند برای سرمایه‌گذاری در بازارهای مالی محسوب می‌شود فراموش نکنید در صورت شکست سرمایه‌گذاری ضرر و زیان زیادی بر معامله‌گر تحمیل می‌شود.
بهترین میزان لوریج چقدر است؟
بدون تردید نمی‌توان یک عدد ثابت برای لوریج توصیه کرد چرا که ماهیت این ابزار مالی این است که به معامله‌گر کمک کند تا با پیش‌بینی روند بازار بتواند با دارایی کمتر به سود بیشتری دست پیدا کند.
بر اساس یک تحقیق که در طی ۵ سال و روی بیش از ۱۰۰۰ تریدر صورت گرفت، بیش از ۹۹ درصد تریدرهایی که از لوریج‌های بالا (۱:۲۰۰، ۱:۵۰۰ و …) استفاده می‌کنند در طی ۱ سال کل سرمایه خود را از دست می‌دهند و در عوض ۷۵ درصد از معامله گرانی که از ضریب اهرم یا همان لوریج حداکثر ۱:۵۰ استفاده می‌کنند موفق به کسب سود می‌شوند.
معمولا اغلب صرافی‌ها و کارگزاری‌ها ریسک نمی‌کنند و لوریج‌های بالا را در اختیار تازه‌واردان قرار نمی‌دهند، اگر شما به‌تازگی وارد یک بازار مالی شده‌اید، بیشترین ضریب اهرمی که در اختیار شما قرار خواهد گرفت ۱:۵۰ است.
مدیریت ریسک
یک اصل مهم را در بازارهای مالی فراموش نکنید: از بین نرفتن سرمایه مهم‌تر از بدست آوردن سود زیاد است.
از آنجایی که معاملات با استفاده از ضریب اهرم ریسک بسیاری بالایی دارند، در انجام این معاملات باید به دو نکته توجه کنید: اول اینکه حاضرید روزانه چقدر ریسک متحمل شود. این موضوع بسیار مهم است برای مثال اگر درصد ریسک را پایین در نظر بگیرید (مثلا ۲ درصد) تنها در صورتی همه سرمایه خود را از دست خواهید داد که ۵۰ روز متوالی در معاملات شکست بخورید که احتمال این موضوع بسیار کم است. دوم اینکه تمایل دارید روزانه چند معامله انجام دهید. تفاوتی ندارد که در چه بازاری سرمایه‌گذاری می‌کنید اگر می‌خواهید ریسک را مدیریت کنید باید به تعداد معاملاتی که هر روز انجام می‌دهید دقت کنید، برای مثال اگر قصد دارید ریسک روزانه خود را ۳ درصد در نظر بگیرید و روزانه ۳ معامله انجام دهید باید ریسک مورد نظر را بر تعداد معاملات تقسیم کنید تا به خوبی ریسک سرمایه‌گذاری خود را مدیریت کنید.
وارن بافت (Warren Buffet) یکی از مشهورترین سرمایه‌گذاران بازارهای مالی در مورد استفاده از لوریج می‌گوید:
«حتی اگر مبلغ وام یا قرض شما بسیار اندک باشد و پوزیشن‌های شما هم بلافاصله با بازارهای نزولی مواجه نشوند، ممکن است فکر و ذهن شما درگیر نظرات یا تیترهای ترسناک و بدبینانه شود و ذهن ناآرام نمی‌تواند تصمیم‌گیری درستی داشته باشد.»
تاکید می‌کنیم که لوریج ذاتا یک ابزار مالی بسیار قدرتمند است که در صورت استفاده درست و منطقی از آن به خصوص در قراردادهای آتی و معاملات آپشن می‌تواند سود کلانی را نصیب سرمایه‌گذاران کند و در صورت استفاده غیرمنطقی و درک نکردن ریسک می‌تواند منجر به ضرر زیادی و از دست رفتن سرمایه شود.
نظر شما در این باره چیست؟ اگر از خبره‌های بازار ارز دیجیتال هستید یا درباره لوریج نظر یا سوالی دارید می‌توانید با گذاشتن کامنت در قسمت نظرات سایت کوین نیک یا در توییتر و اینستاگرام به کامل شدن این مطلب کمک کنید.
