سه گانه مقیاس پذیری در بلاک چین ، اصطلاحی که توسط ویتالیک بوترین (Vitalik Buterin) (بنیانگذار اتریوم) ابداع شده است، به معاملاتی اشاره دارد که پروژههای رمزنگاریشده هنگام تصمیمگیری در مورد چگونگی بهینهسازی معماری زیربنایی بلاک چین خود باید انجام دهند. در واقع بهصورت عامیانه، شبیه به عبارت «شما نمیتوانید همه چیز را در کنار هم داشته باشید» است. سه گانه ویتالیک به سه مولفه اشاره دارد، تمرکززدایی، امنیت و مقیاس پذیری.
ما در این مقاله از کوین نیک، بررسی اجمالی از این سه مولفه خواهیم داشت و جوانب مثبت و منفی هر یک را ارزیابی خواهیم کرد. این کار یک چارچوب مقایسهای مفید برای ارزیابی بلاک چینها در برابر یکدیگر است. بهندرت اتفاق میافتد که زیرساخت اصلی زیرین ضعیف باشد (اگرچه این اتفاق هم میافتد.) سوالی که باید پرسیده شود، این است که کدام جنبههای بلاک چین، پروژه بهینهسازی را انجام میدهند و آیا آنها متناسب با ارزش آن و مورد استفاده هستند یا خیر. ما امیدواریم که شما با استفاده از این محتوای آموزشی، بتوانید خودتان ارزهای رمزنگاریشده را بهتر ارزیابی کنید.
تمرکززدایی
تمرکززدایی، همانطور که از نام آن مشخص است، به میزان تنوع در مالکیت، نفوذ و ارزش در بلاک چین اشاره دارد. مفهوم مهم در اینجا «میزان و درجه تمرکززدایی» است که یک مشخصه دوگانه نیست. اتریوم بسیار غیرمتمرکز است؛ EOS تا حدی غیرمتمرکز است؛ توییتر اصلا غیرمتمرکز نیست. یک تصور غلط و رایج این است که شبکهها را میتوان بهسادگی بهصورت غیرمتمرکز یا متمرکز ردهبندی کرد. تصور نادرست دیگر این است که تمام بلاک چینها به یک اندازه غیرمتمرکز هستند.
اجازه دهید با متمرکزترین نوع سازمانها شروع کنیم. بهطور معمول، این سازمانها روی یک بلاک چین راهاندازی نمیشوند. این سازمانها توسط گروه کوچکی از افراد در سطوح بالا، تیم مدیریتی، کنترل میشوند. آنها بهطور معمول عمده مالکیت در شرکت را کنترل میکنند و در کنار هیئتی از مشاوران، تصمیمگیرنده هستند. امروزه ماهیت اکثر شرکتها چنین است، خواه ساختار مشارکتی، مالیاتدهنده (C-Corp) یا ساختار ۳(c)501 داشته باشند.
شبکههای غیرمتمرکز، بیشتر توسط کاربران آنها کنترل میشوند. کاربران با هم این امکان را دارند که از سهام خود برای رأی دادن، استفاده از خدمات پلتفرم و سود مالی استفاده کنند. بدیهی است، در حالی که در کلیه بلاک چینها کاربران میتوانند از توکنهای خود برای رأی دادن استفاده کنند، تاثیر آن توکنها متفاوت است. در پروتکلهای اثبات سهام (proof-of-stake)، رأی یک فرد به اندازه تعداد توکنهایی که افراد نگه میدارند، موثر است. در پروتکلهای اثبات سهام محولشده (delegated proof-of-stake)، از سهام شخص تنها برای انتخاب یک شخص ثالث استفاده میشود که سپس از جانب آن کاربر رأی میدهد. با این حال، با توجه به این که اکثریت ساختار نظارتی، مستقیما در خود کد نوشته شده است، این «تصمیمات» در درجه اول حول محور حل اختلافات هستند. این کار برخلاف تصمیمی است که یک تیم مدیریتی معمولا درمورد استراتژی، عملیات و حقوق سهامداران میگیرد.
یکی دیگر از عناصر مهم تمرکززدایی این است که اکثریت ارزشها به انجمن تعلق دارد. هیچ «تیم مدیریتی» وجود ندارد، بنابراین هیچکس از بخش متمرکز نمیتواند پیش از پرداخت سود سهامداران، بخشی از پول را بردارد. اصولا، بیشتر پروژههای رمزپایه به جای بنیانگذاران، متعلق به سهامداران یا کاربران آنها هستند. مطمئنا این مورد، پیشنهاد جذابتری برای کسانی است که جزء بنیانگذاران نیستند. صنعت موسیقی امروز را در نظر بگیرید. اپل (iTunes)، حدود ۳۰ درصد هزینه فروش را برای میزبانی و توزیع، هزینه میکند و ۷۰ درصد باقیمانده را به تولیدکنندگان محتوا اختصاص میدهد. اگر جریان پخش موسیقی روی بلاک چین اجرا شود، بیش از ۹۰ درصد از این مقدار، احتمالا به سازندگان محتوا تعلق میگیرد. بخش کوچکی به نهادهایی که در اجرای شبکه دخالت دارند، داده شده، اما بیشتر آن بهجای یک واسطه به تولیدکننده ارزش باز میشود.
این مطلب راهم مطالعه کنید: بلاک چین چه کارهایی انجام میدهد و چه مزایایی دارد؟
در اینجا مزایا و معایب پروتکلهای غیرمتمرکز بیان شده است:
مزایا
تمرکززدایی، از نظر فلسفی، به بازگرداندن قدرت به انجمن کمک میکند. با استفاده از بلاک چین، جایی که قواعد نظارتی به معنای واقعی کلمه رمزگذاری شده و قابل ویرایش نیستند، میتوان توزیع نفوذ، ثروت و مالکیت را در کل انجمن به حداکثر رساند.
هرچه یک سیستم غیرمتمرکزتر باشد، (معمولا) ایمنتر است. نقطه مرکزی برای شکست یا هک وجود ندارد. با این وجود، روشهای خاصی حتی برای هک کردن غیرمتمرکزترین سیستمها وجود دارد.
هزینهها
پروتکلهای غیرمتمرکز مانند بیت کوین یا اتریوم اغلب از استخراج PoW برای تولید بلوکهای جدید استفاده میکنند. این شکل از استخراج برای حل معماهای دشوار هش، نیاز به اعتباردهندگان دارد. در نتیجه، نه تنها از مقادیر زیادی انرژی استفاده میکند، بلکه از نظر عملکرد و سرعت هم به خطر میافتد. این امر میتواند برای مواردی که نیاز به توان عملیاتی زیادی دارند، مشکلساز باشد.
بعد منفی وجود اختلاف نظرها برای انجمن، این است که هیچ نظمدهنده و گرداننده مرکزی وجود ندارد. بهعنوان مثال برای برخی موارد خاص، مانند شبکههای اجتماعی، این امر میتواند منجر به انتشار نفرت پراکنی یا اخبار جعلی شود.
متوقفکردن یک بلاک چین غیرمتمرکز کار سختی است، زیرا هیچ سرور یا بخش متمرکزی وجود ندارد. در حالی که این ویژگی بهعنوان یکی از مزایای اصلی هم بیان شده است، در جایی که قرار است موارد استفاده مخرب ایجاد شوند، این مسئله باعث میشود حل یک مشکل جدا از خود انجمن، بسیار سخت باشد.
امنیت
امنیت به میزان قابلیت محافظت از بلاک چین در برابر حملات منابع خارجی اشاره دارد. امنیت بهصورت ذاتی یا درون خود بلاک چین، سنجش چگونگی تغییر سیستم تغییرناپذیر است. برای اکثر بلاک چینها، خطرات امنیتی بالقوه زیادی وجود دارند. به اعتقاد ما، تمرکززدایی و امنیت با یکدیگر مرتبط هستند. در بسیاری از موارد، هرچه گرههای بیشتری وجود داشته باشد، شبکه وابستگی کمتری به یک بخش متمرکز داشته و بنابراین خطر کمتری برای نقاط ضعف مرکزی دارد. با این وجود، حملههای زیاد دیگری وجود دارند که برای شبکههای غیرمتمرکز خطرناک هستند، از جمله:
- حملههای بالای ۵۰ درصد: یک نهاد (یا مجموعهای از اشخاص) که بیش از ۵۰ درصد از کل توکنهای شاخص را در اختیار دارد و در واقع صاحب شبکه است.
- حمله Sybil: یک نهاد (یا مجموعهای از اشخاص) که میتوانند چند هویت (صدها ، هزاران نفر یا بیشتر) را روی یک سیستم جعل کنند تا بتوانند بهطور موثری سهام قابل توجهی در مالکیت را کنترل کرده یا در شبکه تصمیمگیری کنند.
- حمله Penny spend: یک نهاد (یا مجموعهای از اشخاص) که برای توقف شبکه، شبکه را در سیلی از معاملات کمارزش غرق میکنند.
- حمله توزیعشده محرومسازی از سرویس (DDoS): هنگامی اتفاق میافتد که قصد مختلشدن ترافیک در یک شبکه با غرقشدن شبکه در تراکنشهای مخرب وجود دارد.
- حمله تبانی (Collusion): یک یا چند نهاد (یا گره) تصمیم میگیرند تا با هم برای انجام برخی عملیات مخرب در شبکه، تبانی کنند.
فواید
مزیت اصلی امنیت قوی این است که بلاک چین در برابر حمله، آسیبپذیری کمتری دارد. این امر برای برنامههایی که نیاز به امنیت فوقالعاده دارند و با دادههای محرمانه سروکار دارند، ایدهآل است. هر چیزی در حوزه خدمات مالی احتمالا به بالاترین میزان امنیت نیاز دارد. حتی صرافیهای ارزهای رمزنگاریشده یکی از بزرگترین اهداف هکرها، اگر بر اساس بلاک چین ساخته شده باشند، در مقابله با چنین حملاتی بهتر عمل میکنند. (در واقع، ما در مورد چشمانداز مجموعه جدیدی از dApps، صرافیهای ارزهای رمزنگاریشده غیرمتمرکز، بهعنوان یکی از ایدههای امیدوارکننده برای dApps های آینده روی EOS بحث میکنیم.)
هزینهها
هیچ نکته منفی برای حفظ امنیت قوی وجود ندارد، اما برای انجام این کار چند اثر مرتبه دوم وجود دارد که نگرانکننده است. بسیاری از شبکههای امن بلاک چین از پروتکلهای PoW استفاده میکنند، این پروتکلها نیاز به معمایهای پیچیده هش دارند که قبل از تولید بلوک حل شوند، اما مهمتر این که این پروتکلها از مقدار زیادی انرژی و قدرت محاسباتی استفاده میکنند. در نتیجه، این امر باعث کاهش توان عملیاتی میشود و تاخیر در شبکه را افزایش میدهد که یک عامل بازدارنده قوی برای بسیاری از کاربران بالقوه است که به معاملات تقریبا فوری در شبکههای متمرکز عادت دارند. این مورد هنوز یک معامله ارزشمند برای پلتفرمهایی است که امنیت را در اولویت قرار میدهند، اما برای کسانی که سعی در بهینهسازی تجربه کاربر دارند، مسلما موضوعی جدی است.
مقیاس پذیری در بلاک چین
میزان مقیاس پذیری مهم است، زیرا ظرفیت نهایی هر شبکه را تعیین میکند. بهعبارت دیگر، این میزان، حد بالای رشد یک شبکه را مشخص میکند. شاید مهمترین سوالی که هنگام ارزیابی یک شبکه در مورد آن فکر میکنید، این است که این شبکه تحمل چه تعداد کاربر را دارد؟ در حال حاضر بیت کوین بین ۹/۲ تا ۸/۵ میلیون صاحب کیف پول دارد. فیس بوک دارای ۴ میلیارد کاربر است. Eos چند هزار نفر کاربر دارد. شاید نانو (Nano) به چند دلیل، یکی از مقیاسپذیرترین پلتفرمها باشد:
۱. نانو معاملات را به بستههای میکرو UDP فشرده میکند (شبیه به یک فایل زیپشده)، بهطوری که حتی ابتداییترین سختافزار رایانهای میتواند معاملات را پردازش کند.
۲. هر کاربر قدرت معاملات خود یعنی در بلاکچین خود را فراهم میکند. هیچ بلاکچین گستردهای که سایر کاربران مجبور به پشتیبانی از آنها باشند، وجود ندارد.
۳. بلاک چینهای انفرادی تنها آخرین مانده موجودی را در هر حساب کاربری ذخیره میکنند، نه کل تاریخچه معاملات کاربر را. (این نسخه پشتیبان بهطور جداگانه در شبکه تهیه شده است و در دسترس کسانی است که آن را درخواست کنند.)
این مطلب راهم مطالعه کنید: بیت کوین بهترین راه سرمایه گذاری ۱۰ سال اخیر
با این حال، برای دستیابی به مقیاس پذیری نامحدود، مصلحتهایی وجود دارد. مقیاس پذیری و تمرکززدایی میتوانند با هم وجود داشته باشند، اما خطرات امنیتی بیشتر میشوند. توسعهدهندگان، پلتفرم مناسب برای نیازهای خود را انتخاب میکنند و طبق گفته آنها کاربران پلتفرمهایی را انتخاب میکنند که بهترین عملکرد را داشته باشند. ممکن است برخی از کاربران بهخاطر مقیاس پذیری، امنیت را قربانی کنند. بقیه، مقیاس پذیری را فدای امنیت میکنند. ما ویژگیهای اصلی را بر اساس دستورالعمل کلی سیستم ارزیابی میکنیم.
فواید
- مقیاس پذیری به ما اطمینان میدهد که برنامه بهسرعت اجرا میشود و میتواند حجم بالایی از معاملات را پشتیبانی کند. همانطور که اشاره کردیم، این امر بهویژه برای سایتهای پخش صوتی/تصویری، بازی و شبکههای اجتماعی مفید است.
- اگر تقاضای کاربر بیشتر از آنچه که در ابتدا برنامهریزی شده باشد، احتمال خرابشدن این برنامهها کمتر است (به عنوان مثال Cryptokitties که روی اتریوم اجرا شده بود، بسیار مقیاسپذیر نبود و به این دلایل دچار مشکلات اساسی شد:
هزینههای مقیاس پذیری در بلاک چین
هزینههای دستیابی به مقیاس پذیری نامحدود، در درجه اول امنیت را در اولویت قرار میدهند. تقریبا تمام خطرات امنیتی در شبکه در مقیاس عظیم، بزرگتر میشوند. علاوه بر این، شبکههای بهسرعت در حال رشد به یک مکانیسم اجماع سریع نیاز دارند تا به معاملات بیشتری با همان سرعت تحویل به کاربران فردی، اعتبار ببخشند. این امر فقط در پروتکل اثبات سهام یا اثبات سهام محولشده ممکن است رخ دهد. این کار تمرکززدایی را به خطر میاندازد. اگر پروتکل، اثبات کار باشد، برای دستیابی به یک فرآیند اعتبارسنجی کاملا سریع، باید معماهای هش یا الگوریتمهای استخراج، سادهتر شوند. این امر باعث بهخطرافتادن امنیت و همچنین تا حدی تمرکززدایی میشود (اگر معماهای هش سادهتر شوند، استخرهای استخراج رونق خواهند گرفت.)
نتیجه گیری مقیاس پذیری در بلاک چین
حق با بوترین بود، از این جهت که حتی پیشبینی یک پلتفرم بلاک چین که هر سه عامل را بهینه میکند چالشبرانگیز است. در ذهن ما، نزدیکترین چیزی که برای آن وجود دارد، نانو است. با این حال، نکته اصلی این است که هر کاربر و توسعهدهندهای ترجیح میدهد کدام جنبهها را برای بهینهسازی استفاده کند و گزینههای مختلفی وجود دارد که دو مورد از سه مورد را بهینه میکند. بسته به نوع مورد استفاده و اولویتهای فردی، هر کسی میتواند تعیین کند که کدام مقیاس پذیری در بلاک چین برایش مناسبتر است.
امیدواریم مطلب مقیاس پذیری در بلاک چین برای شما مفید بوده باشد. اگر به دنبال خرید و فروش بیت کوین و سایر ارزهای دیجیتال بدون کمترین معطلی هستید، با ما در ارتباط باشید؛ زیرا این دقیقا همان کاری است که ما در «کوین نیک» برای شما انجام میدهیم. اینجا خرید و فروش انواع ارز دیجیتال، در سریعترین زمان ممکن انجام میشود و در اکثر ساعات شبانه روز، هوای شما را داریم!