شبکه معاملاتی غیرشفاف که به آن Dark Pool یا Black Pool گفته می‌شود، یک سیستم معاملاتی جایگزین است که امکان معامله اوراق بهادار را برای موسسات مالی فراهم می‌کند. اما فرق آن با بورس عمومی این است که این معامله‌ها در شبکه ثبت قرار نمی‌گیرند و از چشم بازار دور هستند. همچنین تبادلات انجام شده در آن به صورت عمومی قابل مشاهده نیستند.

نقدینگی در شبکه معاملاتی غیرشفاف، به نقدینگی شبکه سیاه یا نقدینگی معاملات غیرشفاف گفته می‌شود. بخش بزرگی از تبادلات شبکه معاملاتی غیرشفاف در تبادلات بلوکی (Block Trades) انجام می‌شود. تبادلات بلوکی یک ترانکش با مقدار بزرگی از دارایی‌ها با مبالغی از پیش تعیین شده هستند.

اولین بار در سال ۱۹۸۰ بود که شبکه معاملاتی غیرشفاف ایجاد شد و توسط سرمایه‌گذاران سازمانی که مقدار بزرگی از اوراق بهادار را تبادل می‌کردند، مورد استفاده قرار می‌گرفت.

با استفاده از شبکه معاملاتی غیرشفاف، موسسات قادر هستند تا سفارشات و معامله‌ها را بدون نمایان شدن به صورت عمومی انجام دهند. این عمل برای آن‌ها کاربردی است چرا که این موسسات قصد دارند مقدار بسیار زیادی از دارایی‌ها را خرید و فروش کنند که اگر به صورت عمومی انجام شود، می‌تواند روی تبادل آن‌ها قبل از این که بتوانند آن را عملی کنند، تاثیر مضری بگذارد.

شبکه معاملاتی غیر شفاف امروزه به قدری بزرگ شده است که بخشی از بازار سهام را تشکیل دهد. در ادامه این مطلب کوین نیک با هم به مزیت استفاده از شبکه معاملاتی غیرشفاف، مشکلات و استفاده آن در شبکه‌های غیرمتمرکز بلاک چین نگاه می‌کنیم.

Dark Pool چیست و چه مزیتی در انجام تبادل مالی دارد

شبکه معاملاتی غیرشفاف(دارک پول)

مزیت استفاده از شبکه معاملاتی غیرشفاف یا Dark Pool چیست؟

  • کاهش تاثیر روی رویکرد و روان بازار: زمانی که معاملاتی با حجم بسیار بزرگ انجام شود، بازار به ناگهان تغییر می‌کند و جو آن ممکن است به شکل غیر منتظره‌ای بین حالت گاوی یا خرسی تغییر کند. به هر حال این امر باعث بر هم ریختن جو بازار می‌شود. به همین دلیل تبادل کنندگانی که قصد دارند در حجم بالایی به انجام معامله بپردازند، می‌توانند اهداف خود را از طریق شبکه معاملاتی غیرشفاف و دور کرد آن از چشم بازار عمومی به انجام برسانند.
  • بهبود قیمت: انجام معاملات در این شبکه معمولا بر اساس میانگین بهترین قیمت موجود بین بالاترین قیمت و پایین‌ترین قیمت ممکن انجام می‌شود. در چنین مسئله‌ای، هم خریدار و هم فروشنده به مبلغ مورد رضایت‌تری نسبت به بازار آزاد دست پیدا می‌کنند چرا که خریدار پایین‌تر از قیمت بازار و فروشنده بالاتر از قیمت بازار، معامله را انجام داده‌اند.
  • خبری از لغزش نیست: از آن جایی که شبکه معاملاتی غیرشفاف در تبادلات بلوکی با قیمت‌های از پیش تعیین شده انجام می‌شود، معامله کنندگان این اطمینان را خواهند داشت که قادر هستند تمامی معاملات خود را با قیمت‌هایی که از قبل برای آن‌ها آماده شده و آمادگی آن را دارند، انجام دهند.

این مطلب راهم مطالعه کنید: تفاوت بیت کوین با بلاک چین به زبان ساده

چه مشکلاتی در مورد شبکه معاملاتی غیرشفاف یا Dark Pool وجود دارد؟

ناسازگاری سود: از آن جایی که تبادلات به صورت عمومی نمایش داده نمی‌شوند، هیچ تضمینی وجود ندارد که یک تبادل انجام شده در بهترین قیمت ممکن صورت گرفته باشد. اگر یک موسسه که تبادل را انجام می‌دهد دارای ناسازگاری در سود باشد، این توانایی را دارد تا قیمت واقعی بازار را برای افراد حاضر در تبادلات مبهم سازد.

تاثیر مضر روی قیمت بازار: اگر بخش زیادی از تبادلات در شبکه معاملاتی غیرشفاف انجام شود، قیمت‌های موجود در بورس‌های عمومی شاید آن قیمت واقعی را بازتاب ندهند. بخش بزرگی از تبادلات و سرمایه‌گذاری‌ها وابسته به اطلاعات عمومی هستند که همیشه در جریان قرار دارند. زمانی که شبکه معاملاتی غیرشفاف این اطلاعات را مخفی نگه‌دارد، بنابراین قیمت‌ها هم غیرشفاف خواهند بود.

آسیب‌پذیری در برابر معاملات بسامد بالا: شبکه‌های معاملاتی غیرشفاف، فضایی ایده‌آل برای آن دست از تبادل کنندگان درنده بسامد بالا هستند! اگر آن جزو افراد خاصی باشند که به اطلاعات تبادلات انجام شده دسترسی کاملی داشته باشند و بتوانند خود را پشت معاملات غیرشفاف پنهان کنند، آن‌گاه می‌توانند معاملات بزرگی پرتواتری انجام دهند که کاملا از دید عموم پنهان باشد.

شبکه معاملاتی غیرشفاف همچنین روش دیگری به نام Pinging را در اختیار قرار می‌دهد که در آن تعداد زیادی از سفارشات کوچک را ارسال می‌کند تا توسط آن‌ها بتوان یک سفارش بزرگ را پنهان کرد. این ویژگی برای تبادل کنندگان، موقعیتی عالی را فراهم می‌کند که برای بازار به شدت مضر است.

تبادلاتی با میانگین کوچک‌تر: از سال ۱۹۸۰ که شبکه معاملاتی غیرشفاف آغاز شد، میانگین حجم معاملات به شکل ممتدی کاهش پیدا کرد. این نشان می‌دهد نه تنها موسسات مالی که تبادلات با حجم بزرگی انجام می‌دهند دیگر از شبکه معاملاتی غیرشفاف استفاده نمی‌کنند، بلکه استفاده و وجود آن در بازار مالی را غیر متقاعد کننده می‌کند، حتی برای آن دست از اهدافی که می‌توانند برای بازار مضر باشند.

 Dark Pool در ارز دیجیتال چیست

مشکلات dark pool

شبکه معاملاتی غیرشفاف غیرمتمرکز در بیت کوین و ارز دیجیتال

همانند شبکه معاملاتی غیرشفاف در بازارهای سهام، این شبکه برای بازار ارزهای دیجیتال هم در برخی از پلتفرم‌ها وجود دارد.

در مقایسه با شبکه معاملاتی غیرشفاف معمولی، نوع غیرمتمرکز آن دارای روش تایید امنیت دیجیتالی بهتری است که به عنوان یک مزیت محسوب می‌شود. پروتکل‌های موجود در شبکه غیرمتمرکز باعث می‌شوند تا فضایی منصفانه در قیمت بازارها برای تمامی مشترکین ایجاد شود، بدون این که حتی یک شخص قادر باشد روی قیمت نفوذ و آن را دستکاری کند.

در تبادلاتی که چندین شبکه بلاک چین در آن دخیل هستند، با استفاده از تکنیک Atomic Swaps می‌توان تبادلات را بدون حضور حتی یک رابطه، به انجام  رساند.

شبکه معاملاتی غیرشفاف غیرمتمرکز همچنین از دیگر تکنولوژی‌های دیگر ارزهای دیجیتال نظیر Zero Knowledge Proofs هم بهره می‌برد تا درستی و شفافیت تبادلات انجام شده در این شبکه غیرشفاف را تایید کند.

شبکه معاملاتی غیرشفاف همچنین می‌توانند در بازارهای غیر نقدینگی هم مورد استفاده قرار بگیرند، جایی که به تبادل کنندگان اجازه می‌دهد تا حجم بزرگی از معاملات را بدون لغزش قیمتی انجام دهند. در حالی که یک سفارش بزرگ می‌تواند تاثیر قابل توجه‌ای در بازار غیر نقدینگی بگذارد، همان تبادل را می‌توان در شبکه معاملاتی غیرشفاف غیرمتمرکز اما بدون تغییر و لغزش انجام داد.

با توجه به کمبود تبادل کنندگان سازمانی در فضای ارزهای دیجیتال، شبکه معاملاتی غیرشفاف تاثیر ناچیزی در بازارهای ارز دیجیتال داشته است، اما شاید در آینده این موضوع تغییر کند.

نتیجه گیری

با توجه به عدم شفافیت کامل، شبکه معاملاتی غیرشفاف یکی از مسائل جنجالی دنیای اقتصاد بوده است. پنهان کردن تبادلات با حجم بزرگ نمی‌تواند برای بسیاری از  بازارهای موجود مسئله‌ای مطلوب باشد.

اما در زمینه ارزهای دیجیتال و شیوه‌های اعتبارسنجی در آن، پروسه استفاده از Dark Pool امن‌تر شده و می‌توان روی آن حساب کرد. با استفاده از پروتکل‌های متن باز می‌توان روشی برای تایید و اعتبارسنجی ایجاد کرد تا استفاده از این نوع تبادلات امن باشد و  هرگونه ریسک را در آن کاهش داد.

امیدواریم این مطلب برای شما مفید بوده باشد. اگر به دنبال خرید بیت کوین و سایر ارزهای دیجیتال بدون کمترین معطلی هستید، با ما در ارتباط باشید؛ زیرا این دقیقا همان کاری است که ما در «کوین نیک» برای شما انجام می‌دهیم. اینجا خرید و فروش انواع ارز دیجیتال، در سریع‌ترین زمان ممکن انجام می‌شود و در اکثر ساعات شبانه روز، هوای شما را داریم!