سرمایه غیر متمرکز چیست و به چه کار می‌آید؟

در این مطلب با روش جدیدی در سیستم سرمایه گذاری با ارزهای دیجیتال و شبکه بلاک چین آشنا می‌شویم که مزیت‌ها و البته محدودیت‌های خود را دارد. در صورت موفقیت طرح سرمایه غیر متمرکز، می‌توان به راحتی آن را با سیستم‌های سرمایه سنتی جایگزین کرد و دیگر شاهد واسطه‌هایی نظیر بانک‌ها، موسسه‌ها و حتی صرافی‌های دیجیتالی متمرکز به منظور انجام تبادلات نباشیم.

سرمایه غیر متمرکز (Decentralized Finance) چیست؟

سرمایه غیر متمرکز (Decentralized Finance) یا به طور مختصر DeFi به یک اکوسیستم درخواست سرمایه اشاره دارد که در بالاترین سطح شبکه بلاک چین ساخته شده است.

به طور مشخص‌تر، سرمایه غیرمتمرکز به حرکت و ضوابطی اشاره دارد که هدف آن ایجاد یک اکوسیستم سرویس اقتصادی شفاف، اختیاری و منبع باز است که برای همه کاربران قابل دسترس است و عملکرد آن هیچ نیازی به مراکزی نظیر بانک‌ها ندارد. در این روش کاربر می‌تواند کنترل کاملی روی حفظ و نگهداری دارایی خود داشته باشد و از طریق شبکه همتا به همتا (Peer to Peer) و برنامه‌های غیر متمرکز با این اکوسیستم تعامل داشته باشد.

مزیت هسته‌ای سرمایه غیر متمرکز، دسترسی راحت به سرویس‌های اقتصادی و مالی است، مخصوصا برای آن دست از کسانی که به کلی خود را از سیستم مالی سنتی و رایج حال حاضر دنیا جدا کرده‌اند. پتانسیل جالب توجه دیگر سرمایه غیر متمرکز، یک چارچوب پودمانی (Modular Framework) است که روی آن ساخته شده است. با استفاده از این چارچوب، یک قابلیت همکاری بین شبکه‌های بلاک چین ایجاد می‌شود که با برنامه‌های سرمایه غیر متمرکز روی شبکه‌های بلاک چین عمومی، باعث ایجاد یک بازار مالی، محصولات و سرویس‌های کاملا جدید می‌شوند.

در ادامه این مطلب از کوین نیک، در مورد پتانسیل‌ها، محدودیت‌ها و چگونگی استفاده از سرمایه غیر متمرکز می‌پردازیم.

مزیت اصلی استفاده از سرمایه غیر متمرکز چیست؟

سیستم های مالی سنتی، وابستگی زیادی به موسسه‌هایی نظیر بانک‌ها دارند تا به عنوان واسطه، حکم‌ها را اجرا و مراحل انجام کارها را پیش ببرند.

اما در سیستم سرمایه غیر متمرکز دیگر هیچ نیازی به واسطه‌ها یا داورانی که حکمی صادر کنند وجود ندارد. کدها و قوانین موجود در این سیستم به خودی خود وضوح تمامی اختلافات موجود در این سیستم را مشخص می‌کنند و این خود کاربران هستند که در تمامی لحظه‌ها روی سرمایه خود کنترل کامل دارند. این ویژگی باعث می‌شود تا شاهد کاهش چشمگیر هزینه‌های مرتبط با این گونه از سیستم‌های مالی باشیم و اجازه می‌دهد تا سیستمی مطمئن‌تر و با اختلافات و حساسیت‌های کمتر داشته باشیم.

همانطور که این سرویس‌های جدید مالی روی بالاترین سطح شبکه‌های بلاک چین سوار شده‌اند، به کلی خطر نقطه تکی شکست (Single Point of Failure) را از بین می‌برند. به این معنی که اگر یک نقطه از سیستم دچار مشکل شود، دیگر بخش‌های این سیستم آسیبی نخواهند دید و متوقف نخواهند شد. اطلاعات به دست آمده همگی درون شبکه بلاک چین ثبت و بین هزاران گره (Nodes) پخش می‌شوند. به همین دلیل هرگز و به هیچ روشی امکان سانسور کردن، خاموشی یا متوقف کردن این سرویس وجود ندارد.

این مطلب راهم مطالعه کنید: کاربرد بلاک چین در بانکداری چیست و چه مزیت‌هایی دارد؟

از آن جایی که چارچوب موجود در برنامه‌های سرمایه غیر متمرکز می‌توانند از پیش ساخته شوند، قرار گیری یک سرویس غیر متمرکز روی آن با پیچیدگی بسیار کمتری رو به رو است و در عین حال امنیت بالاتری شامل حال آن می‌شود.

دیگر مزیت قابل توجه دیگر در مورد چنین اکوسیستم آزادی، دسترسی راحت برای اشخاصی است که به دلیل موقعیت مکانی و محدودیت‌ها، هیچ دسترسی راحت و قابل انجامی به دیگر سرویس‌های مالی ندارند. از آن جایی که سیستم‌های مالی سنتی وابسته به واسطه‌هایی هستند که از طریق آن سود به جیب می‌زنند، سرویس‌های آن‌ها معمولا در مکان‌ها و موقعیت‌هایی که جوامع آن‌ها سود کمی به این دست از واسطه‌ها واریز می‌کنند، یا موجود نیست یا به خوبی پشتیبانی نمی‌شوند. اما در نقطه مقابل، سرویس‌های سرمایه غیر متمرکز هزینه‌‌ها را به شکل قابل توجه‌ای کم می‌کند و آن دست از اشخاصی که درآمد پایینی دارند هم می‌توانند از این سرویس سود ببرند؛ بدون این که حتی یک واسطه مزاحم رو به روی آن‌ها قرار بگیرد.

سرمایه غیر متمرکز در چه مواردی کاربرد دارد؟

موارد کاربرد سرمایه غیر متمرکز بسیار گسترده هستند در اینجا به برخی از آن‌ها که شناخته شده‌تر هستند اشاره می‌کنیم.

قرض و وام

پروتکل‌های آزاد وام دهی یکی از محبوب‌ترین نوع برنامه‌هایی هستند که جزو اکوسیستم DeFi یا سرمایه غیر متمرکز قرار دارند. وام دهی و قرض گرفتن آزاد و غیر متمرکز، مزیت‌های بسیار زیادی نسبت به سیستم‌های اعتباری سنتی حال حاضر بانک‌ها دارد. این مسئله شامل تراکنش‌های درجا و سریع، قابلیت وثیقه کردن اموال دیجیتالی، عدم نیاز به بررسی اعتبار شخص و پتانسیل استاندارد سازی در آینده را دارد.

از آن جایی که این سرویس‌های وام دهی بر اساس بلاک چین‌های عمومی سوار شده‌اند، نیاز به اعتماد سازی را تا حد ممکن کاهش داده‌اند و دارای ضمانت متودهای اعتبارسازی رمزنگاری شده هستند. همچنین بازار وام دهی موجود در شبکه بلاک چین باعث کاهش ریسک‌های مرتبط با طرف مقابل (Counterparty) می‌شود و در عین حال انجام مراحل وام دهی و قرض گرفتن را ارزان‌تر، سریع‌تر و برای مردم بیشتری قابل دسترس می‌کند.

خدمات پولی بانکی

همانطور که برنامه‌های سرمایه غیر متمرکز به طور ضمنی، برنامه‌های اقتصادی و مالی محسوب می‌شوند، بنابراین خدمات پولی از دیگر موارد استفاده آن‌ها است. مسائلی مانند صدور استیبل کوین‌ها، بیمه، وام مسکن، رهن و گرونامه، شامل این مورد می‌شوند.

همانطور که صنعت بلاکچین در حال بالغ شدن است، روز به روز توجه بیشتری به وجود و خلق استیبل کوین‌ها (ارز دیجیتال ثابت) شده است. این ارزهای دیجیتال نوعی از اموال دیجیتالی هستند که معمولا مساوی با اموال واقعی هستند که می‌توان آن‌ها را به اموال دیجیتالی تغییر داد؛ مانند دلار یا یورو. همانطور که می‌دانید، قیمت ارزهای دیجیتال در طول زمان با کاهش و افزایش مختلفی رو به رو می‌شود. بنابراین استیبل کوین‌های غیر متمرکز که شامل این افزایش و کاهش قیمت نمی‌شوند و مساوی با ارزهای سنتی هستند را می‌توان به عنوان پول‌های رایج دنیای دیجیتال مورد استفاده قرار داد که هیچ مرکز و بانکی آن‌ها را کنترل نمی‌کند.

این مطلب راهم مطالعه کنید: تکنولوژی بلاک چین در احراز هویت چه نقشی دارد و چطور بکارگرفته می‌شود؟

در مورد مسئله وام‌ها، مخصوصا وام مسکن، از آن‌جایی که واسطه‌های زیادی نیاز به این دارند تا در انجام و طی شدن آن‌‌ها دخیل شوند، پروسه دریافت آن بسیار طولانی و گران قیمت است. با استفاده از قراردادهای هوشمند، هزینه‌های ریز و درشت مرتبط با دریافت وام به شدت کاهش پیدا می‌کند.

همچنین سرویس بیمه در شبکه بلاک چین باعث می‌شود تا به کلی هر گونه واسطه‌ای از بین برود و اجازه دهد تا ریسک‌های موجود بین مشارکت کنندگان بسیار بیشتری توزیع شود. به این طریق، با همان کیفیت بالا اما حق بیمه بسیار کمتر، می‌توان به این سرویس دست پیدا کرد.

بازارهای مالی غیر متمرکز و آزاد

این بخش از برنامه‌ها می‌توانند برای مسائل پر دردسر سرمایه گذاری مانند مالیات بستن، جریمه کردن یا تعیین و تکلیف کردن یک بازار چالش ایجاد کنند، چرا که بخشی از سرویس سرمایه غیر متمرکز هستند که به راحتی فضای بیشتری برای خلاقیت‌های مالی ایجاد می‌کنند.

به طور قابل بحثی، برخی از حیاتی‌ترین برنامه‌های سرمایه غیر متمرکز، صرافی‌های غیر متمرکز (DEXes) هستند. این پلتفرم‌ها اجازه می‌دهند تا کاربران بتوانند اموال دیجیتالی خود را بدون نیاز به هیچ گونه واسطه مورد اعتمادی تبادل کنند و دیگر نیازی نیست تا آن‌ها برای انجام تبادل، دارایی خود را درون حساب این صرافی‌ها واریز کنند. به این صورت تبادلات به کمک قراردادهای هوشمند، به شکل مستقیم بین کیف پول کاربران صورت می‌گیرد.

بنابراین از آن جایی که این سیستم نیاز بسیار کمتری به کارهای نگهداری اموال درون صرافی‌ها دارد، بنابراین تبادل‌هایی که در صرافی‌های غیر متمرکز انجام می‌شود، از هزینه کمتری به نسب صرافی‌های متمرکز برخوردار خواهند بود.

نقش قرارداد‌های هوشمند در سرمایه غیر متمرکز چیست؟

بسیاری از موجودیت و پتانسیل‌ برنامه‌های سرمایه غیر متمرکز ارتباط و دخالت مستقیمی با اجرای قراردادهای هوشمند دارند. در حالی که قراردادهای عادی از اصطلاحات و قوانین به منظور ایجاد ارتباط و قرارداد میان دو یا چند شخص استفاده می‌کنند، اما قراردادهای هوشمند از کدهای کامپیوتری به منظور انجام این کار بهره میبرد.

از آن‌جایی که شروط مختلف درون کدهای کامپیوتری جاسازی شده‌اند، قراردادهای هوشمند این خاصیت منحصر به فرد را دارند تا تمامی قوانین مورد نیاز را درون همین کدهای کامپیوتری اجرا کنند. این باعث می‌شود تا اجرای قراردادها به شکلی قابل اعتماد صورت بگیرد و پروسه بسیاری از کسب و کارها را به صورت خودکار که نیاز به نظارت‌های زمان بر و پر هزینه دارند را پیش ببرد.

این مطلب راهم مطالعه کنید: تکنولوژی تمرکز زدایی اتریوم چیست؟

استفاده از قراردادهای هوشمند، سریع‌تر، راحت‌تر و با کاهش قابل توجه ریسک بین دو یا چند تن از طرفین صورت بگیرد. البته در دستی دیگر، قراردادهای هوشمند نوع جدیدی از ریسک‌ها معرفی می‌کنند. کدهای کامپیوتری همیشه می‌توانند شامل باگ‌ها و آسیب پذیری‌ها باشند. بنابراین اطلاعات ارزشمندی که در قراردادهای هوشمند قفل شده‌اند ممکن اس همیشه در ریسک قرار داشته باشند.

سرمایه غیر متمرکز با چه چالش‌هایی رو به رو است؟

• عملکرد ضعیف: در حال حاضر، به طور ذاتی بلاک چین‌ها کندتر از همتایان متمرکز خود هستند و این مسئله روی برنامه‌هایی که در سطح بالایی این شبکه‌ها سوار می‌شوند، تاثیر می‌گذارد. توسعه دهندگان برنامه‌های سرمایه غیرمتمرکز باید این محدودیت‌ها را هم در نظر داشته باشند و بر اساس آن، محصولات خود را بهینه سازی کنند.
• ریسک بالای خطای کاربر: برنامه‌های سرمایه غیرمتمرکز، تمامی مسئولیت‌هایی که در سیستم‌های سنتی بر عهده واسطه‌ها بود را به کاربر منتقل می‌کند. این مسئله می‌تواند برای خیلی‌ها یک وجه منفی باشد. طراحی محصولاتی که ریسک خطای کاربران را تا حد زیادی کاهش دهد، در حال حاضر با چالش‌های سختی رو به رو است. چرا که این برنامه‌ها در بالاتری سطح بلاکچین قرار دارند که یکی از ویژگی‌های این سطح، تغییر ناپذیری آن‌ها است.
• تجربه بد کاربر: در حال حاضر، برنامه‌های سرمایه غیرمتمرکز نیازمند تلاش و دخالت بیشتری از سوی کاربران است. برای برنامه‌های سرمایه غیرمتمرکز که تبدیل به هسته اصلی سیستم‌های اقتصادی جهانی شوند، باید آن‌ها باید مزیت‌های قابل لمس و حسوسی را ایجاد کنند که کاربران را تحریک کند تا از سیستم‌های سنتی به این سیستم مدرن روی بیاورند.
• اکوسیستم به هم ریخته: یافتن برنامه‌ای که متناسب با نیازهای کاربری باشد، می‌تواند یک عمل هولناک تلقی شود و کاربر باید این قابلیت را داشته باشد که بتواند دست روی بهترین گزینه بگذارد. چالش فقط این نیست که بهترین برنامه تولید شود، بلکه چالش دیگر، تفکر در مورد چگونگی متناسب سازی اکوسیستم سرمایه غیرمتمرکز برای کاربران است.

فرق بین سرمایه غیر متمرکز و بانکداری آزاد چیست؟

بانکداری آزاد اشاره به سیستم بانکداری‌ دارد که در آن، ارائه دهندگان سرویس‌های اقتصادی حزب سوم (Third-Party) دسترسی مطمئنی به اطلاعات اقتصادی می‌دهد. این امر شبکه‌ای از حساب‌ها و اطلاعات را میان بانک‌ها و موسسه‌های مالی غیر بانکی ایجاد می‌کند. لزوما، این روش انواع جدیدی از محصولات و سرویس‌ها را در میان سیستم‌های اقتصادی سنتی ارائه می‌دهد.

در طرفی دیگر، سرمایه غیر متمرکز، سیستم مالی کاملا جدیدی را مطرح می‌کند که بر یک سیستم مستقل ایجاد شده است. از سرمایه غیر متمرکز گاهی به عنوان اقتصاد آزاد هم یاد می‌شود.

برای مثال، بانکداری آزاد اجازه مدیریت تمامی ابزار اقتصادی سنتی را در یک برنامه می‌دهد که توسط جمع آوری اطلاعات از طریق چندین بانک و موسسه صورت می‌گیرد.

سرمایه غیر متمرکز در دستی دیگر، اجازه مدیریت تمامی ابزار مالی را درون یک سیستم غیر مترکز می‌دهد که روش‌های جدید خود را برای تعامل با آن‌ها ایجاد کرده است.

نتیجه‌گیری

سرمایه غیر متمرکز روی ساخت سرویس مالی مستقلی تمرکز دارد که از دل سیستم‌های مالی سنتی و سیستم‌های سیاسی نشات گرفته است. این اجازه می‌دهد تا شاهد سیستم‌های مالی آزادتری باشیم و باعث می‌شود تا درصد کمتری از سانسورها، غیر شفاف بودن‌ها، وجود واسطه‌ها و جرایم مختلف را در تمامی سطح دنیا شاهد باشیم.

البته با این که این مسئله وسوسه انگیز است، غیر متمرکز بودن برای هر چیزی یک مزیت نیست. پیدا کردن بهترین نوع استفاده از آن که مناسب با مشخصات شبکه‌های بلاک چین و نیاز کاربری باشد، در حال حاضر یک چالش است و نیازمند تحقیقات زیاد برای ساخت برنامه‌های سوار شده روی این شبکه‌ها است.

اگر این برنامه‌ها موفق از آب در بیاید و مشکلات بیان شده رفع شود، سرمایه غیر متمرکز به راحتی قدرت را از ارگان‌های متمرکز خواهد گرفت و آن را به دست جوامع، اشخاص و برنامه‌های متن بازی قرار داد که واسطه‌ها را به کلی از بین خواهد برد و هزینه‌ها را کاهش خواهد داد.

امیدواریم این مطلب برای شما مفید بوده باشد. اگر به دنبال خرید و فروش بیت کوین و سایر ارزهای دیجیتال بدون کمترین معطلی هستید، با ما در ارتباط باشید؛ زیرا این دقیقا همان کاری است که ما در «کوین نیک» برای شما انجام می‌دهیم. اینجا خرید و فروش انواع ارز دیجیتال، در سریع‌ترین زمان ممکن انجام می‌شود و در اکثر ساعات شبانه روز، هوای شما را داریم!