موسسات مالی، بانک‌ها، دلالان و بسیاری از واسطه‌ها در خیلی از کشورهای دنیا، از مهم‌هرین عاملان ایجاد اختلال در صنایع و تجارت‌های بی‌شماری در ۳۰ سال گذشته بوده‌اند، اما یک تکنولوژی جذاب ظهور کرده که قصد دارد دست همه آنها را از پشت ببندد؛ و آن چیزی نیست جز بلاک چین. اما بلاک چین چیست؟ این شاید یکی از پرتکرار‌ترین سوالاتی باشد که با رشد قابل توجه بیتکوین با آن روبه‌رو شده‌ایم. شاید فکر کنید بلاک چین یک سیستم بسیار پیچیده باشد و درک آن کار هر شخصی نباشد. البته که بلاک چین و عملکرد آن هم کاملا پیچیده است اما با یک نگاه به ایده اصلی آن می‌توان متوجه شد که چقدر مفهوم ساده‌ای داشته است. در این مقاله می‌خواهیم شما را مفصل با بلاک چین و چگونگی عملکرد آن آشنا کنیم.
بلاک چین چیست؟
یک بلاک چین در اصل یک نوع دیتابیس است. با این تفاوت که بلاکچین به صورت عمومی و شفاف اطلاعات را ذخیره می‌کند و به لطف غیرمتمرکز بودن آن، خبری از هیچ مرکز، دولت یا شخصی در کنترل آن نیست و این مردم هستند که آن را مدیریت می‌کنند. در یک بلاکچین تراکنش‌ها پردازش و ثبت می‌شوند و اشخاص حقیقی یا حقوقی می‌توانند از این تکنولوژی در هر صنعتی استفاده کنند.
بد نیست قبل از اینکه به مقابله بلاکچین چیست بپردازیم، ابتدا با عملکرد دیتابیس‌ها آشنا شویم. یک دیتابیس، کلکسیون یا مرجعی از اطلاعات است که به صورت الکترونیکی روی یک سیستم کامپیوتری ذخیره می‌شود. اطلاعات یا داده‌ها، در یک دیتابیس به منظور جستجو و فیلتر کردن اطلاعاتی خاص، دسته‌بندی می‌شوند.
بلاک چین چیست و چطور کار می‌کند؟
دیتابیس‌ها به این منظور طراحی شدند تا با توان سخت‌افزاری و محاسباتی قدرتمند خود قادر باشند به صورت همزمان دسترسی قابل قبولی از اطلاعات را برای میلیون‌ها نفر فراهم کنند. اما مسئله‌ای که در خصوص دیتبایس‌های عادی وجود دارد این است که سرورهای هر دیتابیس توسط یک شخص یا یک گروه مدیریت می‌شوند. این اشخاص هر زمانی که بخواهند، بدون اجازه صاحبان اطلاعات در یک دیتابیس، قادر هستند دست به هر کاری بزنند. از جمله خاموش کردن سرورها یا دستکاری داده‌ها. بهتر است بگوییم مردم هیچ قدرتی در خصوص مدیریت دیتابیس ندارند، مخصوصا در زمینه بانکی و مالی که مردم دنیا تا قبل از ظهور بلاکچین، هیچگونه آزادی اطلاعاتی نداشتند. حال سوال این است که یک بلاکچین چه تفاوتی با یک دیتابیس عادی دارد؟ در ادامه با تک تک تفاوت‌ها و مزایای بلاکچین آشنا خواهیم شد.
ساختار ذخیره‌سازی اطلاعات در بلاک چین چیست و چطور انجام می‌شود؟
از تفاوت‌های کلیدی بین یک دیتابیس عادی و بلاکچین، چگونگی ساختار اطلاعاتی آنها است. یک بلاکچین اطلاعات را به صورت گروهی ذخیره می‌کند که به بلوک‌ها (Blocks) شناخته می‌شوند. هر یک بلوک، حاوی چندین اطلاعات مختلف است. هر یک از این بلوک‌ها فضای ذخیره مشخصی دارند و زمانی که پر شوند، به صورت زنجیروار به بلوک بعدی متصل می‌شوند. با جمع شدن اطلاعات و به هم پیوستن بلوک‌های اطلاعاتی، زنجیره‌ای از بلوک‌ها شکل می‌گیرد که به آن بلاکچین (Blockchain) گفته می‌شود.
در یک دیتابیس، اطلاعات به صورت طبقه‌ای ذخیره می‌شوند، اما همانطور که از نام بلاکچین مشخص است، اطلاعات زنجیروار به هم متصل هستند. می‌توان گفت این ویژگی باعث شده تا همه بلاک چین‌ها یک دیتابیس باشند، اما همه دیتابیس‌ها یک بلاکچین نیستند. یکی از ویژگی‌های این نوع ساختار ذخیره‌سازی این است که یک داده قابلیت برگشت‌ناپذیری پیدا می‌کند. به این معنی که وقتی یک بلوک از اطلاعات پر شود و وارد زنجیر شود، دیگر دستکاری آن غیرممکن خواهد بود.
بلاک چین غیر متمرکز است
برای درک بهتر بلاک چین، باید به سراغ باعث و بانی ظهور آن یعنی بیت کوین برویم. بیت کوین به عنوان یک ارز که حالا به قدرت زیادی هم دست پیدا کرده، نیاز به یک دیتابیس دارد تا اطلاعات خود را ذخیره کند. اما اگر بیت کوین قرا بودن روی سرورهای عادی ذخیره شود، دیگر فرقی با پول‌های دیگر نداشت. بنابراین نیاز بود تا فضایی ایجاد شود که تمرکز بانک‌ها، موسسات و دولت‌ها از آن خارج شود و شخصی روی آن کنترل نداشته باشد.
به همین دلیل به منظور ذخیره داده‌های بیت کوین، بلاک چین شکل گرفت. در خصوص بیت کوین، بر خلاف دیتابیس‌های عادی، بلاک چین این ارز دیجیتال توسط هزاران هزار کامپیوتر در سرتاسر دنیا که در اختیار افراد عادی قرار دارد، هدایت می‌شود. یا به زبان ساده‌تر، بلاک چینی که وظیفه ذخیره داده‌های بیت کوین را دارد، زیر یک سقف نیست و هیچ فرد و گروه خاصی هم نیستند که آن را مدیریت کنند.
تصور کنید که یک شرکت صاحب یک سرور تشکیل شده از ۱۰ هزار کامپیوتر است. این سرورها یک دیتابیس را تشکیل داده‌اند که حاوی اطاعات شخصی مشتریان هستند. این شرکت این ۱۰ هزار کامپیوتر را در یک انبار یا یک طبقه ساختمان نگهداری می‌کند و کنترل تک تک این کامپیوترها را به صورت تمام و کمال در اختیار دارد. به طور مشابه، بیت کوین نیز صاحب سروری تشکیل شده از هزاران کامپیتور است، اما برخلاف آن شرکت، هیچ یک از این کامپیوترها در یک نقطه مشخص نگهداری نمی‌شوند و هر یک از آنها توسط گروه یا اشخاص مختلف در سرتاسر دنیا قرار دارند. این کامپیوترها که شبکه بلاک چین بیت کوین را تشکیل داده‌اند، نودها یا گره‌ها (Nodes) نام دارند. این اشخاص افرادی عادی هستند که تصمیم گرفته‌اند با کامپیوتر خود عضوی از افراد نگهدارنده بلاک چین بیت کوین شوند.
قدرت مردم در حفظ داده‌ها
در خصوص بیت کوین، ما شاهد یک بلاک چین عمومی هستیم که همه مردم می‌توانند روند عملکرد آن را مشاهده کنند یا عضوی از خانواده نگهدارنده آن شوند. اما با توجه به نیازهای مختلف، بلاک چین‌های خصوصی با قابلیت متمرکز هم وجود دارد. در یک بلاکچین، هر یک از گره‌ها (که همان افراد عادی هستند که تصمیم به مشارکت در شبکه بلاکچین گرفته‌اند) یک نسخه از تمامی داده‌های ذخیره شده در شبکه بلاکچین را از زمان آغاز این دیتابیس در اختیار دارند. برای مثال در خصوص بیت کوین، این داده‌ها شامل تاریخچه تمامی تراکنش‌های بیت کوین هستند. این اتفاق کمک می‌کند تا اگر یکی از داده‌هایی که در اختیار یک شخص قرار دارد با یک خطا مواجه شد، همچنان هزاران هزار نسخه دیگری که توسط دیگر اشخاص نگهداری می‌شود، به خودی خود مشکل را حل کنند.
به همین دلیل است که بلاکچین خاصیت برگشت‌ناپذیری دارد و هیچ شخصی قادر نیست اطالعات ثبت شده در بلاکچین را دستکاری کند. اگر یک فرد وسوسه شود که با تغییر داده‌های تراکنش‌های بیتکوین کلاهبرداری کند، دیگر افراد (یا همان گره‌ها) با توجه به نسخه کاملی که از تاریخچه داده‌ها در اختیار دارند، به سرعت متوجه خطای آن فرد وسوسه شده می‌شوند و آن را از سیستم اخراج می‌کنند. به همین دلیل انجام کلاهبرداری و یا دستکاری توسط یک شخص یا گروه در بلاکچین غیرممکن است.
اتفاق نظر در مدیریت بلاکچین
در خصوص بیت کوین، اطلاعات ذخیره شده در بلاکچین شامل تراکنش‌هاست، اما بلاکچینها این قدرت را دارند تا هرگونه اطلاعات مختلف از جمله هویت کاربران، قراردادهای قانونی، اطلاعات شرکت‌ها و دیگر موارد را در خود حفظ کنند. شاید از خود بپرسید پس اگر قوانین بلاک چین نیاز به تغییر داشت چه می‌شود؟ در این شرایط، بخش بزرگی از گره‌ها در این شبکه غیرمتمرکز، باید برای انجام یک تغییر باید اتفاق نظر داشته باشند. این ویژگی کمک می‌کند تا علاوه‌بر اینکه یک شخص یا گروه قادر نباشند بی‌اجازه سلیقه خود را در تغییر بلاک چین اعمال کنند، بلکه با اتفاق نظر باعث می‌شود تا بهترین تصمیم برای عملکرد بلاکچین اتخاذ شود.
بلاک چین شفاف است
به دلیل ذات غیرمتمرکز بودن بلاک چین بیت کوین، تمامی تراکنش‌های صورت گرفته در این شبکه توسط تمامی گره‌ها قابل مشاهده است. بلاک چین به اندازه‌ای شفاف است که حتی یک فرد عادی هم می‌تواند با استفاده از مرگرورهای بلاک چین (Blockchain Explorers) تمامی تراکنش‌هایی را که ثبت می‌شود، مشاهده کند. هر یک از نودها دارای یک نسخه از بلاک چین هستند و هروقت بروزرسانی یا تراکنش تازه‌ای در آن رخ دهد، تمامی نسخه‌های بلاکچین که در اختیار نودها قرار دارد هم بروزرسانی می‌شوند.
این مسئله کمک کرده است تا اگر شخصی بخواهد یک تراکنش را پیگیری کند، قادر است از ابتدایی‌ترین مقصد آن تا هرجا که رفته را رهگیری کند. برای مثال خبرهای زیادی در خصوص هک شدن صرافی‌های ارز دیجیتال وجود دارد. جایی که مردم زیادی بیت کوین‌های خود را در این پلتفرم‌ها نگهداری کرده‌اند و با هک شدن آنها، سرمایه خود را از دست داده‌اند. در حالی که شخص هک کننده این صرافی‌ها ممکن است ناشناس باقی بماند، اما بیت کوینی را که او به سرقت برده را می‌توان به راحتی رهگیری کرد. بنابراین اگر بیت کوین‌هایی که در طی عملیات اینگونه هک‌ها دزدیده شده‌اند، جابه‌جا یا خرج شوند، قابل شناسایی خواهند بود.
آیا بلاکچین امن است؟
تکنولوژی بلاکچین توانسته از راه و روش‌های مختلفی امنیت خود و ارز دیجیتالی را که در آن در جریان است، تامین کند. اولین قدمی که سیستم بلاک چین برای امنیت برداشته، نوع چینش بلوک‌ها است که به صورت خطی و بر اساس زمان مرتب می‌شوند. به همین منظور، هر بلوک جدید به انتهای بلاکچین اضافه می‌شود. برای مثال در بلاکچین ارز دیجیتال بیت کوین، می‌توان مشاهده کرد که هر بلوک دارای یک جایگاه در زنجیره این شبکه است که به آن ارتفاع (Height) گفته می‌شود.
ارتفاع بلوک به تعداد بلوک‌هایی گفته می‌شود که از زمان آغاز اولین بلوک تا امروز به هم متصل شده‌اند. پس از این که یک بلوک به انتهای بلاکچین متصل شود، تقریبا غیرممکن است که اطلاعات موجود در آن را بازگرداند مگر آن که در یک اجماع و با رسیدن به تعداد مورد نظری از نودها، بر سر بازگردادند آن اطلاعات مشخص توافق صورت بگیرد. این مسئله بع دلیل این است که هر یک از بلوک‌ها دارای هش خود هستند و بلوک‌های قبلی آنها هم نرخ هش خود را دارند. نرخ هش یا کدهای هش، توسط فرمول‌های ریاضی ایجاد می‌شوند که اطلاعات دیجیتالی را به یک سری رشته اعداد و حروف تبدیل می‌کنند. اگر هر اطلاعاتی تغییر کند، این کدهای هش هم تغییر می‌کنند.
ایجاد امنیت با یک سیستم توزیع شده
به همین دلیل است که این موارد برای ایجاد امنیت بلاک چین مهم هستند و در عملکرد آنها پیاده شده‌اند. بگذارید مثالی بزنیم. یک هکر تصمیم می‌گیرد تا بلاکچین و اطلاعاتی که در آن وجود دارد را تغییر دهد و بیت کوین کاربران را سرقت کند. او قصد دارد این کار را با تغییر نسخه‌ای از بلاک چینی که در اختیار دارد انجام دهد. اما با انجام این کار، نسخه بلاک چین او با نسخه‌های دیگر نودها متفاوت خواهد بود. هنگامی که دیگران نسخه‌های خود را به یکدیگر ارجاع دهند، متوجه خواهند شد که یک نسخه از بلاکچین که در اختیار آن شخص یا هکر قرار دارد، متفاوت است و دستکاری شده.
سپس سیستم این کاربر را غیرمجاز اعلام می‌کند. بنابراین اگر یک یا چند هکر بخواهند در این روش موفق عمل کنند، این فرد باید به صورت همزمان کنترل بیش از ۵۱ درصد از تمامی نسخه‌های کپی بلاک چین را در اختیار داشته باشد تا بتواند تغییر خود را اعمال کند. همانطور که پیش‌تر هم گفتیم، بلاک چین غیرمتمرکز است و برای اینکه بتوان تغییری در آن ایجاد کرد، باید بیش از ۵۰ درصد کاربران در این شبکه روی یک تغییر اتفاق نظر داشته باشند. بنابراین یک هکر برای موفقیت در بلاکچین و تغییر اطلاعات آن باید کنترل حداقل ۵۱ درصد نودهای شبکه را به دست بگیرد. اما مسئله این است که برای موفقیت در این امر، نیاز به منبع مالی بسیار قدرتمند است تا تمامی بلوک‌های موجود در شبکه را تغییر داد، چرا که هر یک از بلوک‌ها دارای برچسب تاریخ و کدهای هش متفاوت هستند.
هزینه‌بر و بیهوده
مثلا در خصوص بیت کوین، به دلیل رشد بسیار سریع شبکه آن، هزینه متوقف کردن و ایجاد تغییر در آن غیرقابل شمارش است. نه تنها این کار به شدت هزینه‌بر خواهد بود، بلکه در انتها یک کار کاملا بیهوده است. انجام چنین کاری در خصوص شبکه‌هایی مانند بلاکچین بیت کوین هیچگاه به دور از جلب توجه نخواهد بود. بیت کوین به یک ارز به شدت مهم تبدیل شده و در صورت یک تغییر در آن، تمامی اعضای حاضر در شبکه متوجه خواهند شد.
این کار باعث می‌شود اعضای شبکه وارد یک زنجیر جدید شوند که دست نخورده است. این مسئله باعث می‌شود تا بیت کوین‌هایی که از طریق این هک به دست آمده‌اند فاقد ارزش شوند و در نهایت تمامی تلاش‌هایی که هکر برای به دست آوردن آنها کرده، بی‌ارزش شود. به همین دلیل سیستم بیت کوین و شبکه بلاکچین آن به گونه‌ای طراحی شده که درست و صادقانه کار کردن در آن بسیار پرسود‌تر از انجام اعمال مخرب باشد.
بلاک چین چیست و چطور کار می‌کند؟
تفاوت بیتکوین با بلاک چین چیست؟
هدف بلاک چین این است تا به اطلاعات دیجیتالی اجازه دهد تا در یک فضا ذخیره شوند، بین هزاران و حتی میلیون‌ها نفر توزیع شود اما قابل ویرایش نباشند. اولین زمزمه‌های تکنولوژی بلاک چین در سال ۱۹۹۱ توسط استوارت هیبر (Stuart Haber) و اسکات استورنتا (Scott Stornetta) معرفی شد. تو محقق که قصد داشتند سیستمی را پیاده کنند که در آن مستندات به گونه‌ای ذخیره و زمانبندی شوند که امکان دستکاری در آنها وجود نداشته باشد.
اما این هدف تا دو دهه بعد و با آغاز به کار بیت کوین در ژانویه سال ۲۰۰۹ رنگ واقعیت را به خود دید. پروتکل بیت کوین روی یک شبکه بلاکچین ساخته شده است. در یک مقاله تحقیقاتی که به محرفی ارز دیجیتال پرداخته شده، خالق بیت کوین یعنی ساتوشی ناکاموتو (Satoshi Nakamoto) بلاک چین را به عنوان یک سیستم پول الکترونیکی معرفی کرده است که کاملا همتا به همتا است و نیازی به اعتماد و وابستگی به واسطه‌ها ندارد.
نکته کلیدی که در خصوص بیت کوین وجود دارد این است که این ارز دیجیتال از بلاکچین صرفا به منظور ثبت تراکنش‌ها و پرداخت‌ها به صورت شفاف استفاده می‌کند. اما تکنولوژی بلاک چین قادر است از نظر تئوری هرگونه داده‌ای را در خود ضبط کند. حال این داده‌ها می‌توانند در خصوص بحث مالی، رای‌های الکترونیکی، موجودی کالاها، هویت اشخاص، سند یک خانه یا هرچیز دیگری باشند. در حال حاضر و پس از چندین سال از ظهور اولین بلاک چین که مختص بیتکوین طراحی شده بود، حالا شاهد رشد پروژه‌های مختلفی از انواع بلاکچینها هستیم که برای ارزهای دیجیتال یا توکن‌های مختلف ایجاد شده‌اند. حتی بلاکچینی طراحی شده است که هدف استفاده از آن، انجام انتخابات دموکراتیک است. به لطف ویژگی‌های بلاکچین، می‌توان یک سیستم رای‌گیری منصفانه‌ای ایجاد کرد که رای‌های تقلبی در آن هیچ نقشی نخواهند داشت.
تفاوت بانک‌های مرسوم با بلاک چین چیست؟
بانک‌ها و بلاکچین‌های غیرمتمرکز تفاوت‌های بسیار زیادی با هم دارند. در ادامه با ما همراه باشید تا تفاوت‌های میان این دو را با هم بررسی کنیم. برای درک بهتر تفاوت بین این دو، از بلاک چین ارز دیجیتال بیت کوین استفاده می‌کنیم.
زمان فعالیت
بانک‌های عادی معمولا از ساعت ۷ صبح کار خود را آغاز می‌کنند و بین ساعت‌های ۱۳ تا ۱۶ به کار خود پایان می‌دهند. همچنین بسیاری از بانک‌ها در تعطیلات رسمی و جمعه‌ها هم فعالیتی ندارند. اما در نقطه مقابل، بلاکچین بیت کوین به صورت ۲۴ ساعته ۷ شبانه روز در ۳۶۵ روز سال فعال است.
کارمزد تراکنش
تراکنش بانک‌ها معمولا ثابت است و در شرایط مختلف مانند جابهجایی درون کشوری، بین کارتی، انتقال بین‌المللی، خرید و موارد دیگر متفاوت است. در نقطه مقابل، در بلاکچین بیت کوین این خود شما هستید که مشخص می‌کنید چه مقدار کارمزد تعیین کنید تا تراکنش شما تکمیل شود. این کارمزدها می‌تواند بین ۰ تا ۵۰ دلار باشد. این ویژگی باعث ایجاد یک بازار کار شده است. هرچند که باید در نظر داشته باشید اگر هزینه تراکنش خود را بیش از حد پایین تعیین کنید، ممکن است تراکنش‌تان توسط ماینرها تکمیل نشود.
سرعت تراکنش
بانک‌ها با توجه به مقدار جابهجایی، نوع جابهجایی یا مقصد، سرعت تراکنش متفاوتی دارند. تراکنش‌هایی با حجم بالا ممکن است حتی یک روز زمان‌بر باشند یا اگر این جابهجایی به صورت بین‌المللی انجام شود، ممکن است بیش از چند روز طول بکشد. اما در نقطه مقابل، تراکنش‌های بیت کوین بدون در نظر گرفتن شرایط و مقصد، معمولا کمتر از ۱۵ دقیقه انجام می‌شوند. البته این زمان در خصوص ارزهای دیجیتال و بلاکچین‌های دیگر ممکن است متفاوت باشد.
قوانین شناخت مشتری
برای انجام فعالیت‌های مالی از طریق بانک‌ها، باید احراز هویت کامل انجام دهید، در غیر این صورت قادر به جابهجایی یا حتی ذخیره پول هم نخواهید بود. در نقطه مقابل، هر شخصی که به اینترنت دسترسی داشته باشد، بدون نیاز به احراز هویت قادر است بیت کوین‌های خود را جابه‌جا کند. حتی جالب است بدانید که یک فرد یا شرکت می‌تواند با استفاده از یک هوش مصنوعی در شبکه بلاکچین بیت کوین حاضر شود.
راحتی انجام تراکنش‌ها
شما می‌توانید با استفاده از کامپیوتر یا موبایل خود به جابهجایی پول بپردازید، اما به شرطی که یک حساب بانکی با هویت تایید شده داشته باشید. اما در خصوص بلاکچین تنها کافی است یک اتصال اینترنت داشته باشید.
حریم خصوصی
اطلاعات حساب بانکی شما در سرورهای بانک‌ها ذخیره می‌شوند. بنابراین حریم خصوصی کاربران کاملا بستگی به این دارد که سرور بانک‌ها چقدر امن هستند و بانک‌ها چه استفاده‌ای از این اطلاعات خواهند برد. حتی ممکن است با یک هک گسترده، اطلاعات خصوصی کاربران از سرور بانک‌ها دزدیده شود. در نقطه مقابل، به لطف تکتولوژی بلاکچین، کاربران می‌توانند هرطور که مایل هستند حریم خصوصی خود را حفظ کنند. با اینکه بیت کوین‌ها و بسیاری دیگر از ارزهای دیجتال قابل ردیابی هستند،اما اگر یک فرد بخواهد، قادر است هویت واقعی خود را کاملا بپوشاند. برخی از صرافی‌ها وجود دارند که به لطف غیرمتمرکز بودن خود، حتی به شناسایی فرد برای انجام امور مالی نیازی ندارند.
امنیت
فرض کنیم حساب‌های بانکی با استفاده از یک اینترنت امن، رمزعبور قوی یا حتی ورود دو مرحله‌ای کاربر به پلتفرم، امن‌سازی شوند. اما این امنیت تا زمانی قابل اطمینان خواهد بود که سرورهای بانک هم امن باشند و خود اشخاصی که در راس قدرت قرار دارند هم از اطلاعات کاربران سواستفاده نکنند. اما در نقطه مقابل، همانطور که پیش‌تر هم در این مقاله گفتیم، شرایط برای امنیت بلاکچین بیت کوین کاملا متفاوت است. امنیت آدرس‌های بیت کوین کاملا وابسته به خود صاحب این دارایی است و شخص می‌تواند با رعایت اصول امنیتی و استفاده از کیف پول امن مانند کیف پول‌های سرد، بیت کوین‌های خود را حفظ کند.
تایید تراکنش‌ها
بانک‌ها این حق را دارند که به دلایل مختلف، تراکنش‌ها را رد کنند یا حتی یک حساب بانکی را مسدود کنند. موقعیت مکانی نامشخص، آیتم‌های غیرمعمول، مقصد انتقال پول نامشخص و موارد دیگر، باعث می‌شوند تا بانک یک حساب کاربری را مسدود کند یا از انتقال پول به مقصد مورد نظر جلوگیری کند. اما در بلاکچین بیت کوین هیچ محدودیت خاصی برای مقصد یا نوع استفاده و انتقال این دارایی وجود ندارد. البته که کاربران بیتکوین باید پیش از انجام هرگونه عملیات، قانون‌گذاری و دستورالعمل‌های مرتبط با ارزهای دیجیتال در کشور مورد نظر خود را مطالعه کنند.
توقیف حساب کاربری
یک بانک بر اساس مدارکی که در پروسه احراز هویت و شناسایی مشتری در اختیار دارد، به راحتی می‌تواند بر اساس دلایل مختلف، حساب‌های یک شخص را مسدود یا دنبال کند. اما اگر در فضای بلاکچین بیت کوین تراکنشی صورت بگیرد که باب میل دولت نباشد، بانک‌ها و دولت‌ها قادر نیستند به راحتی یک حساب را توقیف کنند.
بلاک چین چطور مورد استفاده قرار می‌گیرد؟
در ابتدا، بلوک‌های یک بلاک چین به منظور ثبت داده‌های مرتبط با تراکنش‌های پولی مورد استفاده قرار می‌گرفتند. اما با پیشرفت قابل توجه این تکنولوژی، بلاکچین به یک روش قابل اطمینان برای ذخیره داده‌های مختلف تبدیل شده است. شرکت‌های بسیار بزرگی هستند که به استفاده از بلاک چین و ارزهای دیجیتال روی آورده‌اند. شرکت‌هایی مانند والمارت، مایکروسافت، تسلا و غیره.
حتی شرکت بزرگی مانند IBM بلاکچینی به نام Food Trust ایجاد کرده که هدف آن رهگیری محصولات غذایی از ابتدای تولید تا انتقال به مقصد است. صنعت غذایی در گذشته با مشکلات بزرگی مانند شیوع باکتری‌هایی نظیر سالمونلا یا لیستریا دست و پنجه نرم کرده بود و برای رهگیری منابع تولید آنها و جلوگیری از شیوع بیماری‌ها، هفته‌ها زمان نیاز بود. حالا با استفاده از بلاک چین این امکان به وجود آمده تا منشا تولید مواد غذایی، ایستگاه‌ها و شهرهایی که این مواد غذایی ارسال و نگهداری می‌شوند و مقصد نهایی آنها که مورد استفاده قرار می‌گیرند، ردیابی شوند. با بررسی این موارد، مشکلاتی که سر راه مواد غذایی قرار می‌گیرد، بیماری‌هایی که شیوع پیدا می‌کند و خیلی از موارد دیگر، می‌توان خیلی زودتر از همیشه جلوی وقایع ناگوار را گرفت.
استفاده از بلاکچین در بانکداری و اقتصاد
شاید هیچ صنعتی به اندازه بانکداری از حضور بلاکچین سود نبرد. موسسات مالی و بانک‌ها فقط در ساعات کاری و روزهای غیرتعطیل فعالیت می‌کنند، محدودیت آنها زیاد است، امنیت و دستکاری اطلاعات در آنها حد مشخصی ندارد و خیلی از موارد دیگر. اما با اضافه شدن بلاک چین به سیستم بانک‌ها، مشتریان می‌تواند تنها در چند دقیقه شاهد پروسه و تکمیل تراکنش‌های خود باشند. فرقی نمی‌کند در چه روز یا چه ساعتی از شبانه قصد انجام یک تراکنش را داشته باشید. تنها چند دقیقه لازم است تا تراکنش شما در یک بلوک، به شبکه بلاکچین اضافه شود. همچنین با وجود تکنولوژی بلاکچین، بانک‌ها این موقعیت را دارند تا سرمایه‌ها و دارایی‌های خود را بین موسسات مالی مختلف با سرعت امنیت بیشتری جابه‌جا کنند.
تخمین زده شده که با استفاده از بلاکچین در سیستم‌های بانکی، به صورت سالانه می‌توان بین ۱۵ تا ۲۰ میلیارد دلار از هزینه‌های اضافی جلوگیری کرد. برای مثال شرکت مشاوهر فرانسوی Capgemini تخمین زده است که مشتریان آنها می‌توانند هر سال با استفاده از اپلیکیشن‌های بلاکچینی در زمینه بانکداری و کارمزدهای بیمه، سالانه تا ۱۶ میلیار دلار از هزینه‌های اضافه جلوگیری کنند.
استفاده از بلاکچین در ارزهای دیجیتال
بلاکچین پایه و اساس ارزهای رمزنگاری شده‌ای نظیر بیت کوین است. ارزهایی مانند دنبال آمریکا، توسط بانک مرکزی ایالات متحده کنترل می‌شوند. تحت نظر این سیستم دولتی متمرکز، داده‌ها و دارایی‌های ارزی یک مشتری در حقیقت در کنترل دولت یا بانک هستند. اگر بانک یک کاربر هک شود، اطلاعات و دارایی یک مشتری تحت ریسک قرار خواهد گرفت. اگر موسسه مالی که یک کاربر در آن سرمایه خود را واریز کرده، متلاشی شود، یا کاربر در کشوری زندگی کند که دولت آن ثبات مناسبی ندارد، ارزش دارایی این کاربر تحت ریسک قرار خواهد گرفت. مثلا در بحران مالی سال ۲۰۰۸، بسیاری از بانک‌ها به استفاده از وثیقه‌ها و مالیات کاربران روی آوردند. این نگرانی‌ها از جمله دلایل ظهور بیت کوین بود.
با توزیع عملیات و شبکه بین هزاران یا میلیون‌ها کامپیوتر، بلاکچین به بیت کوین و دیگر ارزهای دیجیتال این اجازه را می‌دهد تا بدون نیاز به یک بانک، دولت یا سیستم متمرکز، به عملیات خود بدون هیچ مشکلی ادامه دهند. این ویژگی نه تنها انواع ریسک‌های مختلف را کاهش می‌دهد، بلکه باعث از بین رفتن کارمزدها و هزینه‌های اضافهی پروسه و تراکنش‌ها می‌شود. همچنین اشخاصی که در کشورهای بی‌ثبات با ساختار مالی نامناسب زندگی می‌کنند، می‌توانند تنها با داشتن یک اتصال اینترنت، در شبکه بلاکچین بدون نگرانی ارز دیجیتال خود را نگهداری کنند. همچنین با داشتن یک کیف پول ارز دیجیتال، دیگر خبری از احراز هویت و انجام عملیات مالی تحت نظر بانک‌ها نیست.
استفاده از بلاکچین در سلامت
با استفاده از تکنولوژی بلاکچین می‌توان با امنیت کامل، تاریخچه و اسناد سلامت و پزشکی کاربران و مریض‌ها را نگهداری کرد. هنگامی که تمامی اسناد یک بیمار در شبکه بلاکچین ثبت شود، این ضمانت وجود خواهد داشت که این فرد بدون دخالت و بدون هیچگونه ریسکی سوابق خود را در همه جای دنیا به همراه خواهد داشت. یکی دیگر از مزیت‌های بلاک چین در زمینه ثبت اطلاعات روی این شبکه مشارکتی این است که به راحتی قابلیت همکاری گسترده‌ای را بین کلینیک‌ها، بیمارستا‌ن‌ها، ارائه دهندگان سرویس‌های درمان و سلامت، پزشکان و غیره را فراهم می‌کند.
در سیستم‌های سنتی، به دلیل تفاوت‌های فنی در ثبت اطلاعات میان دستگاه‌های مختلف در مراکز مختلف، دسته بندی اطلاعات برای بیماران و اشتراک گذاری آنها می‌تواند سخت و در برخی موارد غیر قابل انجام باشد. بلاک چین در بهداشت و درمان می‌تواند روشی قابل اعتماد برای دنبال کردن و مدیریت داروسازی و ارائه دارو در تمامی بخش‌های درمانی ایجاد کند. از آن مهم‌تر، قادر است مشکل انتشار گسترده و غیر مجاز داروها و جعل آنها را هم از بین ببرد.
استفاده از بلاکچین در صنعت بازی‌های ویدیویی
از آن‌جایی که بلاک چین یک دیتابیس توزیع شده است، یک سیستم که بر اساس این شبکه سوار شده باشد، قادر است تمامی داده‌های دیجیتالی را تایید و امن کند. مانند تاریخچه‌های درون بازی، آیتم‌های دیجیتالی و سیستم خرید و فروش‌های خاص هر بازی. ایده اصلی استفاده از بلاک چین در بازی کامپیوتری این است که قدرت از دست شرکت‌های سازنده و ناشر بازی خارج شوند و به بازیکنان داده شود. از این طریق، هر بازیکن می‌تواند کنترل کاملی روی حساب کاربری و دارایی‌های دیجیتالی خود داشته باشد و آزاد است هر زمان که بخواهد این دارایی‌ها را تبادل کند. راه‌های مختلف زیادی وجود دارد که می‌توان با استفاده از بلاک چین در بازی ویدیویی به این هدف دست یافت.
ناشرین و توسعه دهندگان بازی‌های ویدیویی این قدرت را دارند که نرخ شانس آیتم‌هایی که کاربران به صورت رایگان می‌توانند به دست بیاورند (Drop Rate) را کم کنند تا کاری کنند که بازیکنان، آن آیتم‌های خاص را به صورت رایگان به دست بیاورند و البته این آیتم‌ها هم غیر قابل معاوضه هستند. با متصل کردن داده‌ها و آیتم‌های درون بازی توسط بلاک چین و توکن‌ها، بازیکنان قادر خواهند بود آیتم‌های موجود در بین چند بازی ویدیویی را با هم تبادل کنند. این مسئله ممکن است باعث شود تا دارایی‌هایی که برای یک بازی خریداری کرده‌اند را به لطف اتصال با دیگر بازی‌ها، دوباره مورد استفاده قرار دهند. به علاوه، ذات توزیع شده شبکه بلاک چین باعث می‌شود تا دست متقلبین و هکرها به منظور دخالت و ایجاد مزاحمت به درون بازی‌ها کوتاه شود.
استفاده از بلاکچین در دنیای ورزش
بلیت‌فروشی یکی از چالش‌برانگیزترین جنبه‌ها برای برگزارکنندگان مسابقات است، آن هم با حجم ۲۸ میلیون متقاضی بلیت برای این دوره از مسابقات که از ۲۰۰ کشور خواهان تماشای دیدارها از نزدیک هستند. سیستم بلیت‌فروشی اپلیکیشن‌محور مزایایی دارد. اول این که احتمال تکراری شدن بلیت از بین میرود. هواداران نیازی ندارند تا به دفاتر فروش بلیت بروند، فقط کافی است تا در زمان حضور در استادیوم‌ها، اینترنت موبایل خود را روشن کنند تا کدهای QR بلیت‌های خود را فعال کنند و اجازه‌ی حضور پیدا کنند. این حرکت باعث جلوگیری از هدر دادن کاغذ هم می‌شود. مزیت اصلی سیستم بلیت‌فروشی اپلیکیشن‌محور، سهولت توزیع در میان تعداد زیادی از کشورهاست.
در نهایت، این حرکت یوفا برای استفاده از فن‌آوری بلاکچین، فرآیند بلیت‌فروشی را قدرتمند کرده و این بزرگترین امتیاز برای این صنعت محسوب می‌شود. با توجه به این که فوتبال محبوب‌ترین ورزش جهان محسوب می‌شود، به کار گیری این فن‌آوری می‌تواند باعث پیدایش روندی برای دیگر فراهم‌کنندگان خدمات شود. نه فقط فروش بلیت، بلکه بلاکچین اجازه می‌دهد تا کاربران قادر باشند در مدیریت بدون حاشیه و نیرنگ تیم محبوب خود نقش داشته باشند و با استفاده از سیستم رای‌گیری، بهترین تصمیم را برای تیم خود اتخاذ کنند.
بلاک چین چیست و چطور عمل می‌کند؟
استفاده از بلاکچین در قراردادهای هوشمند
یک قرارداد هوشمند، کدهای کامپیوتری است که در بلاکچین نوشته می‌شود تا قراردادها، شرط و شروط، مذاکرات، توافقات و مسائل مرتبط را پیگیری کند. قراردادهای هوشمند تحت شرایط مختلفی که توسط طرف‌های قرارداد تعیین می‌شود، عمل می‌کند. هنگامی که این شرایط توسط هر طرف به درستی صورت بگیرد و تکمیل شود، عملیات قرارداد هم تکمیل می‌شود. در یک مثال خیلی ساده، یک مستاجر دوست دارد با استفاده از قراردادهای هوشمند هزینه‌های خانه را بپردازد. صاحبخانه هم قبول می‌کند تا در صورت پرداخت به موقع، خانه را در اختیار مستاجر قرار دهد. بنابراین هر دو طرف تمامی شرایط را در یک قرارداد هوشمند می‌نویسند و آن را در شبکه بلاکچین ثبت می‌کنند.
حال مستاجر با استفاده از ارز دیجیتال در وقت تعیین شده، کرایه خانه یا هزینه‌های دیگر را می‌پردازد و سپس صاحبخانه می‌تواند رمز در ورودی خانه را در اختیار مستاجر قرار دهد. اگر با پرداخت به موقع کرایه توسط مساجر، صاحبخانه رمز ورود به خانه را در اختیار شخص قرار ندهد، قرارداد هوشمند به صورت خودکار تمامی دارایی مستاجر را به او بازمی‌گرداند. این ویژگی باعث می‌شود تا بسیاری از واسطه‌ها، کارمزدها و هزینه‌هایی که در این میان هدر میرود، به طور کلی از بین بروند.
استفاده از بلاکچین در سیستم رای‌گیری
همانطور هم که پیش‌تر در این مطلب گفتیم، می‌توان از تکنولوژی بلاکچین و ویژگی‌های منحصربهفرد آن در سیستم‌های رای‌گیری مدرن استفاده کرد. رای‌گیری با استفاده از بلاکچین باعث می‌شود تا تقلبی صورت نگیرد و همچنین نتیجه آن با سرعت بیشتری مشخص شود. استفاده از بلاکچین باعث می‌شود تا تقریبا انجام هرگونه دخل و تصرف در آن غیرممکن شود. همچنین این تکنولوژی کمک می‌کند تا همه مردم شاهد پروسه‌ای شفاف از انتخابات باشند.
مزایا و معایب بلاک چین
با وجود تمامی پیچیدگی‌هایی که این تکنولوژی دارد، بلاکچین تمامی ویژگی‌های خود را به عنوان یکسیستم غیرمتمرکز حفظ کرده و توانسته حریم خصوصی، امنیت بالا، هزینه کمتر و خطاهای به مراتب کوچکتری را در طول پروسه خود برای کاربران تامین کند. با اینکه تکنولوژی بلاکچین مزایای بسیار بالایی دارد، اما بدون عیب هم نیست. در ادامه با مزایا و معایب این تکنولوژی بیشتر آشنا خواهیم شد.
مزایای بلاک چین چیست؟
دقت و صحت زنجیره بلاکچین
تراکنش‌هایی که روی شبکه بلاکچین انجام می‌شوند، توسط هزاران کامپیوتر در سرتاسر دنیا بررسی و تایید می‌شوند. این باعث می‌شود تا هرگونه خطا در پروسه اعتبارسنجی کاهش پیدا کند. حتی اگر در این شبکه یک کامپیوتر در محاسبات دچار مشکل شود، خطای ایجاد شده هیچ تاثیری در شبکه بلاکچین نخواهد داشت، زیرا هزاران نسخه دیگر از بلاکچین وجود دارند که در سرتاسر دنیا در اختیار کاربران مختلف قرار دارد. تنها در صورتی یک خطا یا دستکاری باعث ایجاد مشکل در دیگر بخش‌های بلاکچین می‌شود که حداقل ۵۱ درصد از کامپیوترهای شبکه دچار آن مشکل باشند. که البته چنین میزانی در شبکه‌هایی مانند بیتکوین که به حجم عظیمی دست پیدا کرده، عملا غیرممکن است.
کاهش هزینه‌ها
به طور عادی، مشتریان به بانک هزینه می‌دهند تا یک تراکنش صورت بگیرد، به یک دفتر اسناد هزینه پرداخت می‌کنند تا سند آنها تایید شود، یا حتی برای یک سند ازدواج باید پول پرداخت کنند. اما بلاکچین نیاز افراد به واسطه‌ها را از بین می‌برد و با این کار بسیاری از هزینه‌های اضافی هم حذف می‌شوند و خبلی از دلال‌ها نخواهد بود. حتی بانک‌ها برای اینکه تراکنش‌های داخلی یا بین‌المللی انجام دهند، هزینه‌های مختلف و گاها سنگینی را از سمت فرد ارسال کننده دریافت می‌کنند. از طرفی دیگر، بیت کوین و دیگر ارزهای دیجیتال از آن جایی که هیچ مرکز مدیریتی ندارند، هزینه تراکنش آنها هم محدود است.
تمرکز زدایی
بلاک چین هیچ یک از اطلاعات و داده‌ها را در یک موقعیت متمرکز نگهداری نمی‌کند. در عوض بلاک چین برای تک تک اعضای حاضر در این شبکه به صورت یک نسخه کپی شده توزیع می‌شود و در اختیار تمامی کامپیوترهایی قرار می‌گیرد که بلاکچین را اجرا می‌کنند. هر زمانی که یک بلوک جدید به شبکه بلاکچین اضافه شود، تمام نسخه‌هایی که در اختیار این کامپیوترها قرار دارد، با توجه به تغییر صورت گرفته، بروزرسانی می‌شوند. با توزیع اطلاعات و نسخه‌های کپی شده از بلاک چین برای هر نود به جای ذخیره آنها در یک دیتابیس متمرکز، بلاکچین تبدیل به دیتابیسی شده است که دستکاری آن به شدت سخت است.
تراکنش‌های موثر
تراکنش‌های بین‌المللی یا با حجم بزرگی که توسط مراکز دولتی مثل بانک‌ها صورت می‌گیرد، ممکن است برای تکمیل شدن به چندین روز زمان نیاز داشته باشند. یا حتی اگر در روزهای جمعه یا تعطیلات رسمی نیاز به نقد کردن چک داشته باشید، باید تا باز شدن بانک‌ها صبر کنید. همچنین بانک‌ها و موسسات مالی فقط در ساعت‌های کاری مشخص شده فعالیت می‌کنند. در نقطه مقابل، بلاکچینها به صورت ۲۴ ساعته، هفت روز هفته و ۳۶۵ روز سال فعال هستند. در بلاکچین، تراکنش‌ها در کمتر از ۱۰ دقیقه تکمیل می‌شوند. این ویژگی بلاکچینها بیشتر از هر چیزی برای معاملات و تراکنش‌های بین‌المللی عالی است چرا که فرقی نمی‌کند در کجای دنیا هستید و برای کدام نقطه از دنیا قصد ارسال پول را دارید، در بلاکچین همه چیز به سرعت صورت می‌گیرد.
تراکنش‌های شخصی و خصوصی
بسیاری از شبکه‌های بلاکچین به صورت یک دیتابیس عمومی فعالیت می‌کنند، به این معنی که هر شخصی که دارای یک اتصال اینترنت باشد، می‌تواند تاریخچه تمامی تراکنش‌های این شبکه را مشاهده کند. با این که کاربران می‌توانند شاهد جزئیات تراکنش‌ها باشند، اما با این حال نمی‌توانند به اطلاعات شخصی و هویتی کاربرانی که آن تراکنش‌ها را انجام داده‌اند دسترسی داشته باشند. باور غلطی که در خصوص ارزهای دیجیتالی نظیر بیت کوین وجود دارد این است که این رمزارز ناشناس است و نمی‌توان هیچ نشانه‌ای از تراکنش‌ها به دست آورد، اما این نادرست است و بهتر است بگوییم آنها بیشتر محرمانه هستند تا ناشناس.
البته که ارزهای دیجیتالی هم وجود دارند که ویژگی ناشناس بودن را هم به همراه دارند. در شبکه بلاک چین، هنگامی که یک کاربر تراکنش‌های عمومی انجام می‌دهد، به جای مشخص شدن نام و هویت واقعی آنها، کد منحصر به فرد آنها که کلید عمومی نام دارد، روی بلاک چین ثبت می‌شود. حتی اگر یک فرد اطلاعات خود را برای فعالیت در صرافی‌های دیجیتال به منظور احراز هویت ارائه داده باشد، باز هم تراکنش‌های آنها بدون مشخص شدن نام و هویت فرد ثبت می‌شوند.
تراکنش‌های امن
هنگامی که یک تراکنش ثبت شود، صحت آن باید توسط شبکه بلاکچین اعتبارسنجی شود. هزاران کامپیوتر در بلاکچین برای انجام و اعتبارسنجی یک تراکنش رقابت می‌کنند. هنگامی که یک کامپیوتر تراکنش را تایید کرد، سپس به یک بلوک بلاکچین اضافه می‌شود. هر یکی از بلوک‌های بلاکچین دارای هش منحصربهفرد خود در کنار هش بلوک قبلی خود است. اگر به هر نحوی اطلاعات درون یک بلوک ویرایش شود،کدهای هش آن بلوک هم تغییر می‌کند، اما کد هش بلوک قبلی درون آن تغییر نمی‌کند. شاید در نگاه اول این رویه کمی پیچیده به نظر برسد، اما همین ویژگی باعث می‌شود تا دستکاری اطلاعات در شبکه بلاکچین به شدت سخت باشد و سریعا شناسایی شود.
شفافیت
بسیاری از بلاکچینها، یک نرم‌افزار کاملا متن‌باز هستند. به این معنی که هر شخصی می‌تواند کدهای آن را مشاهده کند. این به هر حسابرسی این توانایی را می‌دهد تا امنیت ارزهای دیجیتالی نظیر بیت کوین را بررسی کند. این مسئله همچنین ثابت می‌کند که هیچ حسابرس یا مرکزی قدرت خاصی برای کنترل کدهای بیت کوین و چگونگی ویرایش آنها ندارد. به دلیل وجود این ویژگی، هر شخصی می‌تواند پیشنهاد تغییر یا آپگرید سیستم را مطرح کند. اگر این پیشنهاد توسط تعداد بزرگی از کاربران شبکه قابل قبول واقع شد، سپس این پیشنهاد در شبکه اعمال می‌شود.
دسترسی برای همه
یکی از بزرگترین ویژگی‌های بلاک چین و ارزهای دیجیتالی مانند بیت کوین این است که بدون در نظر گرفتن قومیت، جنسیت، مذهب و موقعیت، برای همه در دسترس هستند. جالب است بدانید که امروزه نزدیک به ۲ میلیارد نفر انسان بالغ روی کره زمین وجود دارند که از حساب بانکی برخوردار نیستند و شرایطی برای ذخیره پول یا ثروت ندارند. البته این اشخاص اکثرا در کشورهای درحال توسعه یا با پیشرفت کند هستند که همچنان به پول نقد وابسته‌اند. این اشخاص معمولا حقوق و پول خود را به صورت نقد دریافت می‌کند و آنها را در یک جایی درون خانه خود پنهان می‌کنند که شرایط زیادی باعث می‌شود این پول‌های نقد همیشه تحت ریسک قرار بگیرند، مانند دزدی یا خشونت.
اما در نقطه مقابل، کلید و رمز عبور یک کیف پول بیتکوین را می‌توان روی یک تکه کاغذ، یک تلفن همراه ارزان یا حتی حفظ کردن آن، همیشه به همراه داشت. برای بسیاری از مردم، امن نگه داشتن این کلید عبور برای کیف پول بیت کوین بسیار راحت‌تر از نگهداری مقداری پول در گوشه‌ای از خانه است. حالا بلاکچین نه تنها به سمت حفظ دارایی‌های مالی تمام مردم دنیا قدم برداشته، بلکه به دنبال پیشرف مردم در زمینه‌های پزشکی، مالکیت و بسیاری از قراردادهای قانونی دیگر است.
معایب بلاک چین چیست؟
در حالی که ویژگی‌های مثبت قابل توجهی در خصوص بلاکچین وجود دارد، در نقطه مقابل هم این تکنولوژی با چالش‌های مختلفی روبه‌رو است. موانعی که بر سر راه این تکنولوژی قرار گرفته‌اند تنها به مسائل فنی ختم نمی‌شوند. چالش اصلی بلاکچین مسائل مرتبط با سیاست و قانون‌گذاری است. همچنین برای عملکرد صحیح و آغاز به کار بلاکچین، نیازمند هزاران ساعت فعالیت و هزینه برای برنامه‌ریزی و برنامه‌نویسی آن باید صرف شود. در ادامه با برخی از مشکلاتی که بلاکچین با آنها دست و پنجه نرم می‌کند آشنا خواهیم شد.
هزینه تکنولوژی
اگر چه تکنولوژی بلاکچین توانسته کارمزدهایی را که کاربران برای انجام تراکنش‌ها یا وجود واسطه‌ها پرداخت می‌کنند، حدف کند، اما تکنولوژی بلاکچین هزینه بسیار زیادی دارد. مخصوصا بلاکچین‌هایی که از سیستم گواه اثبات کار (Proof of Work) به منظور اعتبارسنجی تراکنش‌ها بهره می‌برند. برای مثال، کاربرانی که قصد دارند در بلاکچین بیت کوین فعالیت کنند و این ارز دیجیتال را به دست بیاورند، باید هزینه قابل توجهی برای کامپیوترها و سخت‌افزارهایی با قدرت محاسباتی بالا بپردازند. از طرفی دیگر، هزینه سرسام آور برق و نگهداری این کامپیوترها بسیار زیاد است. البته تکنولوژی‌های بلاک چین دیگر مانند اتریوم سعی داشته‌اند تا با روی آوردن به سمت سیستم گواه اثبات سهام (Proof of Stake) بخش زیادی از هزینه‌ها را از بین ببرند.
سرعت ناکافی
بیت کوین با تمامی ویژگی‌های مثبت خود، دارای برخی از معایبی است می‌توان گفت باعث ناکافی بودن آن برای بسیاری از کاربران شده است. برای مثال، سیستم گواه اثبات کار بیت کوین از سرعت قابل قبولی برخوردار نیست و برای ایجاد هر بلوک جدید به ۱۰ دقیقه زمان نیاز دارد. با این نرخ، شبکه بلاکچین بیت کوین تنها قادر است ۷ تراکنش را در ثانیه انجام دهد. هرچند که ارزهای دیجیتال دیگری مانند اتریوم عملکرد بسیار بهتری نسبت به بیت کوین در این زمینه داشته‌اند اما همچنان نسبت به برندهای بزرگ و رایج دیگری مانند Visa که قدر است ۲۴ هزار تراکنش در ثانیه را پردازش کند، بسیار عقب هستند. البته که از زمان ظهور بلاک چین بیتکوین تا امروز، شاهد پیشرفت قابل توجهی در این تکنولوژی بوده‌ایم و حتی بلاکچین‌هایی توسعه یافته‌اند که می‌توانند ۳۰ هزار تراکنش در ثانیه را پردازش کنند.
فعالیت‌های غیرقانونی
در حالی که بلاکچین از کاربران خود در برابر هک شدن، حریم خصوصی و دخل و تصرف در مال و اموال حمایت می‌کند، در نقطه مقابل هم شاهد فعالیت‌های مجرمانه‌ای در این شبکه هستیم. برای مثال یکی از بزرگترین فعالیت‌های شناخته شده بلاکچین مربوط به Silk Road است، یک بازارسیاه مواد مخدر تحت شبکه دارک وب که فعالیت‌های خود را با کمک بلاکچین و بیتکوین به ثمر می‌نشاند. این وبسایت به کاربران اجازه می‌داد تا با استفاده از مرورگر Tor قادر باشند با کمک بیت کوین و دیگر ارزهای دیجیتال، به راحتی خرید‌های غیرقانونی خود را انجام دهند. در حال حاضر در قانون‌گذاری ایالات متحده آمریکا، ارائه دهندگان سرویس‌های مالی باید در هنگام افتتاح حساب کاربران، اطلاعات مشتریان خود را به طور کامل دریافت و هویت هر یک از آنها را تایید کنند.
همچنین باید مطمئن شوند که این مشتریان در مسائل مربوط به پولشویی یا گروه‌های تروریستی مشکوک نیستند. این سیستم را می‌توان هم یک ویژگی مثبت و هم یک نکته منفی دانست. این سیستمی که در خصوص پلتفرم‌های مالی ایالات متحده آمریکا و خیلی از کشورهای دیگر که پیاده می‌شود، به کاربران اجازه می‌دهد تا حساب کاربری داشته باشند که به راحتی می‌توان رد مجرمین را در آنها گرفت اما در عین حال تمامی تراکنش‌ها و اطلاعات کاربری در اختیار دولت و بانک‌ها قرار خواهد گرفت. از طرفی هم بیت کوین و دیگر ارزهای رمزنگاری شده برعکس عملکرده‌اند. در این ارزها خبری از فاش شدن هویت یا اطلاعات شخصی نیست،با این حال هویت بسیاری از افرادی که فعالیت‌های غیرقانونی خود را از طریق این ارزها انجام می‌دهند، قابل رهگیری نخواهد بود.
قانون‌گذاری
بسیاری از فعالانی که در فضای ارزهای رمزنگاری شده حضور دارند، نگرانی خود نسبت به قانون‌گذاری دولت‌ها در خصوص رمزارزها را ابراز کرده‌اند. با این که کاملا غیرممکن است که دولت‌ها بتوانند بیت کوین و بلاک چین آن را به عنوان یک شبکه غیرمتمرکز در حال رشد متوقف کنند، اما دولت کشورهای مختلف این توانایی را دارند تا دارایی‌های مربوط به ارزهای رمزنگاری شده یا شرکت در شبکه‌های آن را غیرقانونی اعلام کنند. البته این مشکل رفته رفته در طول سال‌ها کمرنگ شده است، چرا که حتی شرکت‌های بسیار بزرگ و بین‌المللی نظیر PayPal با پشتیبانی از ارزهای رمزنگاری شده در پلتفرم خود، فضای مناسب‌تری را برای فعالیت کاربران در این زمینه فراهم ساخته‌اند.
دلیل نگرانی موسسات و مراجع دولتی از ارزهای دیجیتال و بلاک چین چیست؟
بانک‌ها و موسسات در تکاپوی از دست ندادن جایگاه خود و برای پیشی گرفتن از تغییرات آینده، خیلی زود فعالیت خود را با ایجاد آزمایشگاه‌های تحقیق و توسعه آغاز کردند و با ایجاد مراکز تست و ایجاد همکاری با توسعه دهندگان بلاک چین، سعی در آگاهی تمام و کمال از پتانسیل‌های انقلابی این تکنولوژی دارند.
هرچند که موسسات مالی، جزو اولین کسانی بودند که به سراغ آگاهی از این تکنولوژی رفتند، اما دانشگاه‌ها، دولت‌ها و شرکت‌های مشاوره، روی این تکنولوژی به دقت مطالعه کرده‌اند. البته که تمام این کارها، علاوه بر آن چه که کارآفرینان و توسعه‌دهندگان انجام می‌دهند است. آنها در تلاش هستند تا یا روشی جدید برای استفاده از بلاکچین‌های بیت کوین و اتیریوم کشف کنند یا به کلی یک بلاکچین برای خود ایجاد کنند تا بتوانند کنترلی بر آن داشته باشند.
همه و همه در حال درگیری با هر چه بیشتر فهمیدن سیستم بلاکچین هستند و بانک‌های مرکزی و دولت‌ها و همچنین موسسات مالی به دنبال این هستند تا راهی برای کنترل آن پیدا کنند. چندین سال از این تحقیقات می‌گذرد و تکنولوژی بلاکچین نیز با پیشرفت‌های قابل ملاحضه‌ای همراه بوده است. هرچند با این که هنوز بسیاری از قابلیت‌های بلاکچین زیر سوال است، اما این کارهایی است که می‌توان با بلاکچین به ثمر نشاند.
ارزهای رمزنگاری
ایجاد هویت دیجیتال
همانطور که بارها در مورد ویژگی‌های بلاکچین و ارزهای رمزنگاری شده صحبت شد، بخش هویت تکنولوژی بلاکچین از طریق استفاده کلیدهای رمزنگاری شده برآورده و تکمیل می‌شود. با ترکیب کلیدهای عمومی و خصوصی، هویت دیجیتال قدرتمندی ایجاد می شود که به راحتی قادر به شکسته شدن نیست.
یک کلید عمومی، چیزی است که شما را در بین میلیون‌ها نفر شناسایی می‌کند (مانند یک آدرس ایمیل)، و یک کلید خصوصی چیزی است که از طریق آن می‌توانید با کلید عمومی فعل و انفعال داشته باشید و از ترکیب این دو، امضای دیجیتال شکل می‌گیرد. رمزنگاری، یکی از نیروهای مهم در انقلاب بلاکچین است. برای درک انقلاب بلاک چین باید بدانید بلاک چین چیست.
این مطلب راهم مطالعه کنید: تابع درهم ساز(Hash Function) چیست و چطور امنیت شبکه بیت کوین را تامین می کند؟
استفاده به عنوان سیستم ثبت اطلاعات
بلاک چین یکی از بزرگترین تکنولوژی‌های انقلابی در زمینه ثبت و توزیع اطلاعات است. این تکنولوژی‌ها چه برای ذخیره اطلاعات استاتیک مانند انواع ثبت و چه برای ذخیره داده‌های پویا مانند تراکنش‌ها، بسیار عالی عمل می‌کنند و تبدیل به یک انقلاب در سیستم ثبت شده‌اند.
در مورد استفاده از بلاکچین به عنوان ثبت، داده‌ها می‌توانند روی بلاکچینها با ترکیب هر یک از موارد زیر ذخیره شوند:
- داده‌های بدون رمزنگاری: این نوع اطلاعات را هر شریک و کاربری در بلاکچین می‌تواند استفاده کند و کاملا شفاف است.
- داده‌های رمزنگاری شده: این اطلاعات را تنها اشخاصی قادر هستند بخوانند که کلید رمزنگاری را در اختیار داشته باشند. این کلید دسترسی به اطلاعات روی بلاکچین را آزاد می کند و قادر است ثابت کند که چه کسی اطلاعات را در چه زمانی وارد کرده است.
- اطلاعات هش شده: اطلاعاتی که درون فرمولی پیچیده‌تر و ترکیبی همراه می‌شوند.
هش‌های بلاکچین به طور کلی در ترکیبی از اطلاعات اصلی انجام می‌شوند. برای درک بهتر، اثر انگشت دیجیتالی را تصور کنید؛ در حالی که در یک بلاکچین قرار می‌گیرند، اما بدنه اصلی اطلاعات می‌توانند به صورت آفلاین ذخیره شوند.
چنین سیستم مشترکی از ثبت اطلاعات قادر است راه روش همکاری کمپانی‌‌ها، استودیوها و حتی دو نفر بین یکدیگر را تغییر دهد.
موارد استفاده از تکنولوژی بلاک چین چیست؟
اثبات تغییر ناپذیری
آینده دیتابیس یک بلاکچین، به نوعی تاریخچه خودش است. به همین دلیل، معمولا به آن لقب غیر قابل تغییر می‌دهند. به زبان دیگر، اگر یک شخص، یک هکر یا موسسه یا حتی دولتی بخواهند در آن تغییری ایجاد کند، باید تلاش و وقت بسیار زیادی را برای تغییر تمامی دیتابیس آن بلاکچین صرف کنند. چرا که این کار نیازمند تغییر تمامی اطلاعات ورودی بعد از این کار است و باید تمام این اعمال در تک تک گره‌های بلاکچین صورت بگیرد. به این صورت، تغییر ناپذیری بلاکچین آن را به یک سیستم ثبت اطلاعات عالی تبدیل کرده است تا یک دیتابیس معمولی و هک یا دستکاری آن به شدت سخت و هزینه بر است.
این مطلب راهم مطالعه کنید:آیا هک بلاک چین امکان پذیر است؟ آشنایی با ۴ روش هک بلاک چین
خدمت به عنوان یک پلتفرم
ارزهای رمزنگاری شده، اولین پلتفرم توسعه یافته توسط تکنولوژی بلاکچین بودند. امروزه، مردم از ایده پتلفرم تبادل ارز دیجیتال، به پلتفرم قرادادهای هوشمند حرکت کرده‌اند. اصطلاح قرار داد هوشمند، به نوعی در بر گیرنده تمامی معنای زمینه خود است، اما این ایده در حقیقت می‌تواند به چند دسته تقسیم شود. اما یکی از مهم‌ترین قراردادهای دیجیتال، مربوط به قرارداد هوشمند اتریوم است. اتریوم خود به تنهایی یک پلتفرم برای کد قراداد هوشمند است.
به طور کلی لازم است که بدانید بلاکچین از یک تکنولوژی جدید به وجود نیامده است، بلکه آنها از طریق یک پیکربندی منحصر به فرد از سه تکنولوژی موجود به شکل گرفته‌اند. این سه تکنولوژی شامل کلیدهای خصوصی رمزنگاری شده، شبکه P2P و برنامه پروتکل می‌شوند.
منبع: investopedia
