تاریخچه لوگوی بیت کوین از زمان اولین فعالیت ساتوشی ناکاموتو تا به امروز اتفاقات جالبی را در برداشته است. لوگوی فعلی که کار شخصی با نام مستعار بیت‌بوی (Bitboy) است، برای ده سال ماندگار شده است. بعضی طراحان مدعی هستند که این لوگو دیگر هدف بیت کوین را منعکس نمی‌کند و حتی می‌تواند نشان‌دهنده غیرقابل پیش‌بینی بودن آن باشد.
در این مقاله از کوین‌نیک با تاریخچه لوگوی بیت کوین در سفر ده سالهای که داشته، همراه می‌شویم.
داستان لوگوی معروف و محبوب بیت کوین
در سراسر دنیا روی اتوبوس‌ها را مزین کرده، روی سکه‌های فیزیکی حک شده و به ویترین فروشگاه‌ها چسبانده شده است. لوگوی بیت کوین، همان B که بصورت کمی مایل در یک دایره نارنجی رنگ قرار گرفته است، به یک نمود بازاریابی تبدیل شده است و ابزار اصلی و مهمی در معرفی بزرگ‌ترین رمزارز (cryptocurrency) دنیا به شمار می‌رود.
ساخت لوگویی که در سطح جهانی شناخته شده باشد و بتوان با یک نگاه آن را تشخیص داد، دستاورد بزرگی است. برندهایی مثل اپل و استارباکس میلیون‌ها دلار هزینه می‌کنند که برای طراحی گرافیک، ایده‌پردازی و حتی برای ایجاد کوچک‌ترین تغییرات در لوگوی‌شان تیم تشکیل دهند.
لوگوی بیت کوین بدون بودجه بازاریابی یک شرکت بزرگ و بدون نظارت بر پروسه طراحی و تشکیل تیم به آن سطح از اصالت و تشخیص‌پذیری رسیده است.
اما چه کسی لوگوی معروف بیت کوین را طراحی کرده است؟ و آیا می‌تواند همچنان پابرجا بماند در حالیکه از زمان ایجاد آن تغییرات زیادی به‌وجود آمده است؟
اوایل سال ۲۰۰۹ و معرفی یک سیستم پرداخت جدید به نام بیت کوین
با توجه به تاریخچه لوگوی بیت کوین اولین لوگو توسط کسی جز خالق آن، ساتوشی ناکاموتو طراحی نشده است.
اولین نسخه از لوگوی ناکاموتو بلافاصله بعد از شروع فعالیت بیت کوین در اوایل سال ۲۰۰۹ به نمایش گذاشته شد. این لوگو به شکل یک سکه طلا بود که حروف BC روی آن نقش بسته بود.
تاریخچه لوگوی بیت کوین از اولین طراحی توسط ساتوشی ناکاموتو شروع شد
این طرح نمونه‌ای از فلسفه طراحی سکومورفیسم (skeuomorphism) است؛ که در آن اشیا دیجیتالی برای شبیه‌سازی نمونه واقعی خود طراحی می‌‌شوند.
در آن زمان این سبک بسیار مرسوم بود. لوگوی بیت کوین ساتوشی تنها دو سال پس از عرضه آیفون اپل آمد که طراحی رابط کاربری (UI) سیستم عامل آن بسیار متکی بر طراحی سکومورفیک بود.
اتخاذ آن فلسفه طراحی تبعاتی به همراه داشت. بعضی‌ها معتقد بودند که ترسیم اصلی ساتوشی از بیت کوین به شکل یک سکه طلا، نشان می‌دهد که او از ابتدا این رمزارز را «طلای دیجیتال» می‌دانست.
اینکه آیا لوگوی بیت کوین واقعا به سیستم پولی متالیسم (metallism) اشاره دارد که می‌گوید ارزش از مبادله کالا ناشی می‌شود؛ یا اینکه ساتوشی فقط از روندهای طراحی رایج تبعیت کرده بود، جای سوال دارد.
علاقه‌مندان می‌توانستند از طریق فروم گفت‌وگوی بیت کوین در بازطراحی به ساتوشی کمک کنند
البته از آن‌جا که تمرکززدایی مشخصه بیت کوین است، با شروع کار فروم گفت‌وگوی بیت کوین در سال ۲۰۱۰، کاربران دیگر نظرات خود را درمورد لوگوی بیت کوین به اشتراک گذاشتند.
بعضی‌ها طرفدار استفاده از نماد ارز بات تایلند بودند و گروهی دیگر معتقد بودند نماد انتخاب شده نباید از ارز دیگری نسخه‌برداری شده باشد.
حتی علامت “&” هم پیشنهاد شده بود. یکی از ایده‌هایی که مورد توجه قرار گرفت اضافه کردن “T” به “BC” بود. همانطور که امروز می‌بینیم کد سه حرفی رمزارز بیت کوین “BTC” است.
فوریه ۲۰۱۰ و پدیدار شدن B معروف لوگوی بیت کوین
ساتوشی با آپدیت طراحی لوگویش در فوریه ۲۰۱۰ مشتاق بود همه را خوش‌حال کند.
با پیش‌زمینه‌ای از طرح کلی بات تایلند، لوگوی بازنگری شده همان B معروف امروز است که با دو خط عمودی روی آن، در ذهن ما نقش بسته است.
لوگوی بازطراحی شده بیت کوین توسط ساتوشی ناکاموتو
در مورد لوگوی بازطراحی شده ساتوشی، یکی از پیشگامان بیت کوین به نام هال فینی (Hal Finney)، اشاره کرده است: «جالب است که باتوجه به چندین نظریه، علامت دلار هم با دو میله عمودی ابداع شده است.»
بعضی از کاربران فروم همچنان از تلاش‌های ساتوشی انتقاد می‌کردند که بصورت حرفه‌ای به طراحی نپرداخته است.
بیشتر بخوانید: تمامی ارزهای ملی به پادشاه ارزهای دیجیتال وابسته خواهند شد
نوامبر ۲۰۱۰ و اضافه کردن برخی علائم
در نوامبر ۲۰۱۰ یکی از کاربران جدید فروم بیت کوین به نام بیت‌بوی (Bitboy)، پیشنهادهایی برای بهبود طراحی ناکاموتو ارائه داد و طرح گرافیکی خود را بصورت رایگان در معرض دید عموم قرار داد.
لوگوی بازطراحی شده بیت کوین توسط بیت بوی
بیت‌بوی آن B بزرگ در طرح ناکاموتو را به رنگ سفید درآورد و آن را در یک دایره نارنجی رنگ قرار داد. آن را کمی به سمت راست مایل کرد و به‌جای رد کردن دو خط موازی از وسط آن، خط‌ها فقط از بالا و پایین B بیرون آمده‌اند. این همان طرحی بود که قرار بود تا یک دهه بعد لوگوی بیت کوین باقی بماند.
قابل توجه است که تاریخچه لوگوی بیت کوین امروز نشان می‌دهد که این لوگو به سایر روش‌های پرداخت شباهت دارد و برای استفاده از آن شکی باقی نمی‌گذارد.
یکی از کاربران فروم طرح جدید را با لوگوی مسترکارت مقایسه کرد و بیت‌بوی پاسخ داد که در واقع از آن الهام گرفته است. او گفت طرفدار کارت‌های اعتباری نیست ولی مسئله مهم، ایجاد ذهنیت برای اعتماد و رفتار مصرف کننده است.
چه کسی لوگوی بیت کوین را طراحی کرد؟
با اینکه هویت بیت‌بوی مانند ناکاموتو ناشناخته باقی ماند، با این حال کسانی بودند که ادعا کردند که بخشی از این فرآیند بودند. در سال ۲۰۱۷ یک وبلاگ‌نویس در مدیوم به نام فیل ویلسون (Phil Wilson) ادعا کرد که هم در طرح بیت‌بوی و هم در طرح ۲۰۱۰ ناکاموتو مشارکت داشته است.
او همچنین ادعا کرد که طرح سرشار از نمادگرایی بود. برای مثال عدد هشت چندین بار سر از طراحی لوگو درآورده بود. طرح تنها یک شبیه‌سازی از یک B نبود، بلکه این حرف، ۱۳/۸۸ درجه درجهت عقربه‌های ساعت می‌چرخید؛ ابعاد مستطیل در طراحی دارای طول ۱۲/۵ بودند. (یک هشتم از صد)
با این حال، ویلسون هیچ مدرکی برای اثبات ادعاهای خود ارائه نکرده است؛ بنابراین در مورد میزان مشارکت او شک و تردید وجود دارد.
آیا در تاریخچه لوگوی بیت کوین زمان تغییر رسیده است؟
درحالیکه طرح بیت‌بوی برای لوگوی بیت کوین تا امروز باقی‌مانده است، با این حال همه خوش‌حال نیستند که آن را به همین شکل رها کنند.
طی شش سال گذشته گروهی بطور خاص، برای تغییر لوگوی بیت کوین رایزنی کرده است. استدلال جنبش «نماد بیت کوین» این است که بیت کوین به جای یک لوگو نیاز به یک نماد دارد. چیزی شبیه دلار، یورو و ین.
پیشنهاد آن‌ها که اولین بار در آوریل ۲۰۱۴ مطرح شد، حرف Ƀ بود که در چندین الفبا وجود دارد. چندین استارتاپ بیت کوین نماد جدید را تایید کردند ولی درنهایت موفقیت آمیز نبود.
طرح پیشنهادی جنبش «نماد بیت کوین»
ایرادات آن‌ها به لوگوی فعلی بیت کوین دو بخش است. از یک طرف، آن‌ها با استفاده از یک لوگو به دلایل فلسفی مخالف هستند و معتقدند بیت کوین یک ارز غیرمتمرکز است، نه یک برند، نه یک محصول، نه یک کمپانی. آنچه که ما برای معرفی بیت کوین نیاز داریم یک نماد است نه یک لوگو.
از سوی دیگر، آن‌ها عملا بابت استفاده از یک لوگو به‌جای نماد نگرانی دارند. آن‌ها به ارزهایی اشاره می‌کنند، که از نماد با این هدف استفاده می‌کنند که در هر جایی و توسط هرکسی استفاده شوند.
نمادی که آن‌ها مطرح می‌کنند یک کاراکتر یونی‌کد است که بتوان به راحتی با فونت‌های مختلف و در دستگاه‌های مختلف آن را نشان داد. که البته این قابلیت برای یک لوگو وجود ندارد.
بحث‌های جنبش نماد بیت کوین بخشی از قدرت خود را در سالهای اخیر از دست دادند، چنانکه لوگوی بیت کوین بطور گسترده‌تر و به‌عنوان کریپتوکارنسی پایه شناخته شده است.
رویکرد گوگل و توییتر
در فوریه ۲۰۱۹، گوگل شکل دیگری از نماد بیت کوین بیت‌بوی را به صفحه‌کلید تلفن‌های همراه خود اضافه کرد. یک سال بعد توییتر ایموجی بیت کوین را به هشتگ #bitcoin اضافه کرد.
تاریخچه لوگوی بیت کوین نشان می‌دهد که این لوگو، حالا خود به یک نماد تبدیل شده است.
خودپرداز بیت کوین در آلمان
باتوجه به تاریخچه لوگوی بیت کوین صاحب‌نظران در مورد آن چه می‌گویند؟
بو بومنت (Bo Beaumont) مدیر یک آژانس طراحی در انگلستان با تخصص طراحی هویت و لوگو گفته است:
سادگی نماد بیت کوین و شباهت آن به نماد ارزهای فیات مثل دلار، پوند و یورو، این طرح را به‌عنوان یک ارز دیجیتال جدید در اذهان عمومی حک کرده است. حالا که بیت کوین یک نام آشنا است، بازنگری در طراحی آن شاید معقول نباشد.
آیا همه طرفدار آن هستند؟
اندرو ماریوت (Andrew Marriott) که مالک استودیو طراحی و برندینگ The Logo Creative است، یک نکته خوب هم نداشت در مورد لوگوی بیت کوین بگوید. او گفت:
از نظر من، این بی‌خاصیت، عادی و نامتعادل است و حتی جایی نزدیک به سطح Nike یا Fedex قرار نمی‌گیرد. یک B که برای نشان دادن علامت $ ایجاد شده است بسیار معمولی و غیر الهام‌بخش است. من حتی مطمئن نیستم که آیکون آن چرا کج است یا چرا به حالت مورب (ایتالیک) تایپ شده است. نگاه کردن به آن خوش‌آیند نیست. و افزود: شبیه چیزی است که می‌توانید در سایت fiverr.com پیدا کنید.
اما طرح بیت‌بوی که علی‌رغم انتقادها دوام آورده است، تا کی می‌تواند ماندگار باشد؟
دیوید ایری (David Airey) که یک طراح لوگو و نویسنده چندین کتاب در زمینه طراحی لوگو است، نظرش را اینگونه بیان کرده است:
نماد بیت کوین جواب داده است چون ساده است و با آن دو خط عمودی به نماد پول‌ها شباهت دارد؛ اما از جنبه‌هایی امکان بهبود این لوگو وجود دارد. او همچنین گفته است: شیب اندکی در جهت عقربه‌های ساعت روی حرف B یک عدم تعادل بصری ایجاد می‌کند. این درحالی‌ست که با غیرقابل پیش‌بینی بودن ارزش بیت کوین متناسب است، اما آن چیزی نیست که حس اعتماد را برانگیزد. اگر یک چیز باشد که بخواهم آن را تغییر بدهم، این است که نماد B را بصورت صاف قرار دهم.
در آینده آیا بیت کوین خودش را اصلاح خواهد کرد؟ اگر تنها اعتدال نوسانات آنقدر ساده بود! نظر شما چیست؟ با لوگوی فعلی بیت کوین موافقید یا دوست دارید شاهد تغییرات آن باشید؟ حتما نظرات خودتان را با کوین نیک در میان بگذارید.
منبع: Decrypt
