در طول سال‌های ابتدایی زندگی بیت کوین، خصوصا وقتی که در سال ۲۰۱۷ ارزش آن به بالاترین حد خود رسید، بسیاری از کارشناسان از بیت کوین به عنوان یک حباب نام می‌بردند. حباب‌های مالی، دارایی‌هایی هستند که با رشد سریعی در ارزش مواجه شده و ناگهان در چشم به هم زدنی ناپدید می‌شوند؛ طوری که انگار هیچوقت وجود نداشته‌اند. حباب اقتصادی زمانی اتفاق می‌افتد که ارزش یک دارایی خیلی سریع بالا رفته یا پس از رشدی سریع، با کاهش مواجه می‌شود. یکی از شناخته شده‌ترین حباب‌های مالی که در تاریخ اتفاق افتاده است (و از آن به عنوان استانداردی برای دیگر حباب‌های مالی استفاده می‌شود)، حباب موسوم به جنون گل لاله است که در قرن ۱۷ میلادی در کشور هلند رخ داد. در ادامه مطلب کوین نیک درباره حباب اقتصادی بیت کوین صحبت می‌کنیم.
جنون گل لاله چیست؟
قرن ۱۷ میلادی را می‌توان عصر طلایی هلند دانست. این موضوع به خاطر رشد تجارت بین المللی در این کشور بود. جایی که سرآغاز ظهور جنون گل لاله بود. اما منظور از جنون یا شیدایی گل لاله چیست؟ این اصطلاح در واقع به مرحله ای از رشد گل لاله اشاره دارد که طی آن رنگ‌های متنوعی با ترکیب‌های مختلف روی این گل ظاهر می‌شوند. به مرور زمان، این گل‌ها تبدیل به سمبل طبقه ای جدید از افراد ثروتمند در کشور هلند شدند. یکی از دلایل پرفروش بودن گل‌های لاله، رنگ‌های منحصربفردی بود که روی آن‌ها ظاهر می‌شد.
گل‌های لاله به رنگ‌های مختلف و منحصربفردی در می‌آیند
با توجه به اهمیت تازه بودن این گل‌ها، رشد سریعی در تقاضای آن‌ها به وجود آمده و برایشان بازارهای نقدی (اسپات مارکت) ایجاد شد. در این بازارها مردم می‌توانستند به صورت مستقیم به خرید دارایی‌هایی چون ارزها، سهام، کالاهای اساسی و در این مورد، گل‌های لاله بپردازند. تحویل فوری از مزیت‌های این بازارها است.
با این وجود، مراحل رشد گل‌های لاله بسیار زمان‌بر است. معمولا ۷ سال طول می‌کشد که یک بذر به گل لاله تبدیل شود. برای برخی از انواع خاص این گل، حتی به زمان بیشتری هم نیاز است. گل‌های لاله را فقط می‌توان بین ماه‌های ژوئن تا سپتامیر، که دوره خاموشی این گل‌ها است جابجا نمود. در دیگر ماه‌های سال به دلیل احتمال بالای آسیب پذیری این گل‌ها، نمی‌توان به جابجایی آن‌ها پرداخت. بنابراین به جای معامله مستقیم گل‌ها، افراد از قراردادهای آتی برای تعیین مقدار گل مورد نیاز خود در قیمت و زمانی مشخص استفاده می‌کردند.
با رشد تقاضا، قیمت این گل‌ها هم با افزایش سرسام آوری مواجه شد. در نقطه اوج قیمتی، هزینه خرید یک گل لاله با حقوق ماهیانه کارگران برابری می‌کرد. حتی گاهی اوقات قیمت این گل‌ها از ارزش یک خانه هم فراتر می‌رفت. به خاطر این رشد تقاضا و افزایش قیمت جذاب، دلال‌ها به امید کسب سود فراوان وارد بازار گل لاله شدند.
محبوبیت گل‌های لاله باعث ترغیب کشاورزان بیشتری به پرورش این گل شد. متاسفانه با افزایش محسوس تامین گل، تقاضا با کاهش شدید روبرو شد. در فوریه سال ۱۶۳۷ میلادی، درست قبل از برپایی بازار حراج گل لاله، بیماری طاعون در شهر هارلم هلند شیوع پیدا کرد. از اینجا بود که نفس‌های بازار گل لاله به شماره افتاد. قیمت گل لاله سقوط کرد و دیگر کسی مایل به تجارت آن نبود. در نتیجه، بسیاری از افراد قراردادهایی در دست داشتند که قیمتشان ۱۰ برابر مقدار لاله‌های فروخته شده در این زمان بود. در این زمان بود که حباب گل لاله ترکید و جهان، اولین حباب اقتصادی خود را تجریه کرد.
این مطلب راهم مطالعه کنید: علت رشد ناگهانی بیت کوین در دوران رکود اقتصاد جهانی چیست؟
چرا بیت کوین شبیه گل لاله نیست؟
اگر با نگاه سال‌های گذشته به بیت کوین نگاه کنیم قابل درک است که افزایش قیمت سریع آن را با حباب گل لاله مقایسه کنیم. هم گل لاله و هم بیت کوین، دارایی‌هایی با ارزش بالا بوده که توسط افراد بسیاری به عنوان ابزاری برای سرمایه گذاری انتخاب شدند. با این حال، با توسعه هرچه بیشتر بیت کوین در سال‌های گذشته به عنوان اولین ارز دیجیتال، احتمال وقوع حباب اقتصادی در آن هم کمتر و کمتر شد.
اگر از جنبه فنی به مقایسه گل لاله و بیت کوین بپردازیم تفاوت‌های بسیار زیادی را در آن‌ها می‌بینیم. گل‌ها از دوره عمر کوتاهی برخوردار بوده و با جهش‌های فراوانی که در رشد آن‌ها رخ می‌دهد تشخیص شکل ظاهری نهایی آن‌ها امر دشواری است. بناباین افراد صاحب گل می‌توانستند فقط امیدوار به این باشند که شکل طاهری آن شبیه همان چیزی باشد که رویش سرمایه گذاری کرده است. برای تجارت گل‌ها نیاز به حمل و نقل امن آن‌ها به سراسر کشور بود. ضمن اینکه امکان تقسیم گل به قطعات کوچکتر و معامله هر بخش به صورت جداگانه هم وجود نداشت. گل‌ها ممکن است به راحتی از مزارع یا بازار به سرقت روند؛ بنابراین نگهداری از آن‌ها هم امری مشکل است. همه این عوامل، گل‌ها را به گزینه‌ای نامناسب برای سرمایه گذاری تبدیل می‌کند.
مقایسه بیت کوین و گل لاله
در نقطه مقابل، بیت کوین یک ارز کاملا دیجیتال است. امکان انتقال بیت کوین از طریق یک شبکه جهانی همتا به همتا وجود دارد. از لحاظ امنیتی هم وظیفه محافظت از بیت کوین به عهده تکنیک‌های رمزنگاری پیشرفته‌ای گذاشته شده است. می‌خواهید فقط بخشی از یک بیت کوین را معامله کنید؟ شما می‌توانید به راحتی هر مقدار از بیت کوین را که می‌خواهید به فروش رسانده یا خرید کنید. هزینه معامله می‌تواند از هر نقطه و هر زمانی فرستاده شود. در کار با بیت کوین نیاز به امیدواری به وقوع احتمالات نیست. شما دقیقا همان چیزی را دریافت می‌کنید که رویش سرمایه گذاری کرده‌اید.
این عوامل نشان می‌دهند که چرا از تفاوت بیت کوین با گل‌های لاله صحبت می‌کنیم. بیت کوین دارای یک هدف مشخص است که توسط بنیانگذارش، ساتوشی ناکاموتو عنوان شده است: تبدیل شدن به یک سیستم پولی همتا به همتا. سیستمی که بتواند همه محدودیت‌های موجود در ارزهای فیات را از میان بردارد. در این مرحله از توسعه بیت کوین، تنها شباهت آن با گل‌های لاله در افزایش سریع قیمت آن است.
این مطلب راهم مطالعه کنید: ۱۰ نکته مهم که پیش از سرمایه گذاری در بیت کوین باید بدانید
بیت کوین: فراتر از یک حباب اقتصادی
علاوه بر تفاوت‌هایی که در بخش قبل به آن‌ها اشاره شد، یک ویژگی متمایز و کلیدی بیت کوین باعث می‌شود که نگران حباب بودن آن نباشیم. این ویژگی، توسعه فرصت‌های استفاده از بیت کوین در دنیای واقعی است. بیت کوین دیگر فقط ابزاری برای سرمایه گذاری نیست. حالا مردم می‌توانند با استفاده زا بیت کوین به پرداخت‌های برون مرزی پرداخته، حواله‌ها را به شکل ارزان‌تری ارسال کرده و از ارزش پول خود محافظت کنند.
در اواخر سال ۲۰۱۷ و اوایل سال ۲۰۱۸، امکان جنون نامیدن بیت کوین بیش از هر زمان دیگری بود. خیلی از افراد اعتقاد داشتند که بیت کوین فقط یک حباب است. ولی حالا می‌توانیم با اطمینان از این اتفاقات عبور کنیم. زیرا همه چیز شکل واضح‌تری به خود گرفته و شاهد روند رو به رشد صنعت ارزهای دیجیتال هستیم. البته هنوز افرادی هستند که امیدوارند از طریق سرمایه گذاری در بیت کوین به سودهای کلانی دست پیدا کنند. اما بررسی میزان مشارکت‌های مالی بیت کوین این حقیقت را به ما می‌گوید که این ارز دیجیتال در حال تبدیل شدن به ارزی برای استفاده روزمره مردم است.
منبع: paxful
