ارزش بیت کوین هم مثل دیگر بازارهای مالی به بالاترین حد خود در سال ۲۰۲۰ رسید. این در حالی است که جهان در حال طی کردن یک رکود اقتصادی است. پس دلیل این موضوع چیست؟ در این مطلب کوین نیک به یافتن پاسخی برای این سوال می‌پردازیم.
مقدمه
در سال‌های آینده، وقتی به سال ۲۰۲۰ نگاهی بیندازیم با ۲ داستان اساسی راجع به این سال مواجه خواهیم شد. از یک طرف، ویروس همه‌گیر کرونا که میلیون‌ها نفر را به کام مرگ کشانده است و سقوط اقتصادی ناشی از آن که حتی پس از پخش واکسن هم تا مدتی به دوران خود ادامه می‌دهد. از طرف دیگر نکته جالب درباره این سال، جو خوب آن برای سهامداران است. به طور خاص، می‌توان به رشد رکوردشکن بیت کوین و همچنین بازار سهام آمریکا که به سطحی که پیش از این به آن نرسیده بود اشاره کرد.
این دو داستان، از جهاتی دو روی یک سکه هستند. چیزی که در این میان مشخص است اختلاف روزافزون بین اتفاقات دنیای سهام و ارزهای دیجیتال با اتفاقاتی که در دیگر بخش‌های اقتصاد رخ می‌دهد است. در این مطلب به این موضوع می‌پردازیم که چرا دارایی‌های دیجیتالی وقتی که جهان در حال گذراندن یک رکود اقتصاد جهانی بزرگ است به رشد بی رویه خود ادامه می‌دهند.
کووید ۱۹ و واکنش فدرال رزرو
انفجار بازار سهام و صعود بیت کوین در یک زمان و به یک دلیل اتفاق افتادند. درست در زمانی که کووید ۱۹ به آرامی راه خود را در جهان باز کرد، بین ۱۹ فوریه تا ۲۳ مارس، شاخصS&P ۵۰۰ یک سوم ارزش خود را از دست داد. بین ۱۳ فوریه تا ۱۵ مارس، ارزش بیت کوین هم به نصف رسیده بود (از ۱۰ هزار دلار تا ۵ هزار دلار).
اما از آن زمان، کلاس هر دو دارایی با افزایش مواجه شد. بیت کوین در حال حاضر به راحتی از مرز ۱۶ هزار دلار گذشته و همه مرزهای قبلی خود از سال ۲۰۱۷ به بعد را پشت سر گذاشته است. در انتهای نوامبر، میانگین صنعتی داو جونز برای اولین بار از ۳۰ هزار مارک گذشت. نزدک هم اندکی پس از شکستن رکوردها وارد بازار شد و توانست در ماه نوامبر به بهترین شرایط خود از سال ۱۹۸۲ برسد.
در این میان پاسخ فدرال رزرو به شرایطی که به آن به چشم یک فروپاشی اقتصاد جهانی نگاه می‌کند، نقش تعیین کننده‌ای داشت. فدرال رزرو با اقدامات گسترده‌ای برای محدود کردن خسارات اقتصاد جهانی ناشی از همه‌گیری، از جمله فراهم کردن ۳/۲ تریلیون دلار وام برای حمایت از خانوارها، کارفرمایان، بازارهای مالی و دولت‌های ایالتی و محلی وارد عمل شد.
ما در حال استفاده از قدرت وام دهندگی خود به میزان بی سابقه‌ای هستیم و … همچنان با نهایت تلاش خود به استفاده از این قدرت ادامه خواهیم داد؛ تا زمانی که اطمینان پیدا کنیم که کاملا در مسیر بهبود هستیم.
جروم پاول، رئیس شورای حکام ذخیره فدرال
تاثیر اقدامات فدرال رزرو بر بازار سهام
این حمایت بی‌دریغ به سرمایه گذاران کمک کرد که از وحشت ناشی از این اوضاع رهایی پیدا کنند. در طول تابستان، بازارها توانستند نیمی ازارزش خود را بازیابی کنند. تعهدات فدرال رزرو شامل خرید بدهی شرکت‌ها از جمله اوراق قرضه با بازدهی بالا هم است. در ماه فوریه، بازار اوراق مشارکت کاملا ساکن شده بود. اما طی ۶ هفته از ماه می تا ژوئن و پس از موافقت فدرال رزرو با شرکت در انتشار ۵۶۰ میلیارد دلار اوراق بهادار، به ۲ برابر سطح طبیعی خود رسید. اقدامات فدرال رزرو که توسط دیگر بانک‌های مرکزی هم به کار گرفته شد (البته با تفاوت‌های کم و بیش) توانست از سقوط اقتصادی که می‌توانست در پی ترغیب مردم به ماندن در خانه به وجود بیاید جلوگیری کند.
این مطلب را هم مطالعه کنید: رالی بیت کوین تا کجا ادامه دارد؛ قیمت بیت کوین چه مدت بالاتر از ۲۰ هزار دلار می‌ماند؟
تاثیر اقدامات فدرال رزرو بر بیت کوین
چرا بیت کوین همین کار را انجام داد؟ چون در پرتفوی سرمایه گذاران، بیت کوین هم مثل یقیه به یک دارایی تبدیل شده است. درست است که اقدامات فدرال رزرو تاثیری روی بیت کوین ندارد ولی این ارز دیجیتالی هم از اعتماد ایجاد شده در سرمایه گذاران سود برد.
نگاهی به سرمایه گذاران سازمانی و شرکت‌های بلو چیپ (شرکت‌های بسیار بزرگ و سودده) که ناگهان تبدیل به بزرگترین هواداران بیت کوین شدند بیندازید. عملکرد بیت کوین پیش از این متفاوت از بازار سهام و اوراق قرضه بود. ولی از ماه مارس سال جاری عمدتا رفتار مشابهی با این بخش از بازار داشته است. علیرغم اینکه بیت کوین بر مبنای افکار آزادی‌خواهانه ایجاد شد، اما توانست خود را به عنوان یک دارایی مثل دیگر دارایی‌های متداول در بین عموم جا بیندازد.
تاثیر کرونا بر اقتصاد جهان
در همین زمان که این اتفاقات در بازارهای مالی رخ می‌داد، ویروس کووید ۱۹ راه خود را در بین کشورهای جهان هموار می‌کرد. در زمان نوشتن این مطلب، بیش از یک و نیم میلیون نفر بر اثر این بیماری فوت شده و ۶۵ میلیون نفر هم به آن مبتلا شده‌اند. تاثیر این همه‌گیری بر اقتصاد جهانی چشمگیر بود. ارزش اقتصاد جهانی ۴/۴ درصد افت داشت. البته این مقدار در کشورهای پیشرفته، ۸/۵ درصد بوده است.
در بریتانیا، شاخص GDP در ماه آوریل تا ۲۵ درصد ریزش داشت. در آمریکا، بیشترین ضربه به مشاغل وارد شد. به طوری که میزان بیکاری از ۴ درصد به حدود ۱۶ درصد رسید که بالاترین میزان از سال ۱۹۴۸ به این سو است. در دیگر نقاط جهان هم وضع به همین منوال است.
طرح های فورلاگ به کار گرفته شده توسط دولت‌ها گسترده بودند. در بریتانیا ۱۹ درصد، در آلمان ۲۳ درصد و در فرانسه ۴۱ درصد از نیروی کاری فورلاگ شدند. میزان وام‌دهی دولت‌ها هم به بالاترین حد خود پس از جنگ جهانی دوم رسید.
موسسه مالی بین الملل اخیرا در گزارشی اعلام کرد که میزان بدهی نسبت به تولید ناخالص داخلی از ۳۲۰ درصد در سال ۲۰۱۹ به ۳۶۵ درصد در سال ۲۰۲۰ رسیده است. نکته مشخص این است که شرکت‌های بزرگ با کمک فدرال توانستند سهام خود را افزایش دهند. اما از سوی دیگر، شرکت‌های کوچک مجبور به درخواست پول نقد از دولت شدند. چرا؟
این مطلب را هم مطالعه کنید: تاثیر کرونا بر شرکت های فین تک ؛ مثبت یا منفی؟
تفاوت اساسی بین وال استریت و جریان اصلی اقتصاد
در طول دهه ۱۹۵۰، به دلایل زیادی ثروت شرکت‌های بزرگ و مصرف کنندگان بسیار به هم نزدیک‌تر بود. در آن دهه، ۹۰ درصد از بازار سهام در اختیار سرمایه گذاران کوچک بود. وقتی شرایط اقتصادی خوب بود، این شرکت‌ها هم با افزایش ارزش سهامشان به سود خوبی می‌رسیدند. با افزایش ارزش سهام، اکثریت قریب به اتفاق کارگران آمریکایی هم احساس کردند که ثروتشان افزایش پیدا می‌کند. به این شکل، هر دو سمت بازار از شرایط راضی بودند. اما در سال ۲۰۲۰، اوضاع کاملا متفاوت است. امروزه کمتر از ۳۰ درصد سهام بازار در اختیار سهامداران و شرکت‌های کوچک است.
در حالی که بیشتر آمریکایی‌ها (۵۲ درصد) سهام خود را از طریق صندوق‌های سرمایه‌گذاری دریافت می‌کنند، طبق نظر مرکز تحقیقاتی Pew، بیشتر دارایی ثروتمندان در سهامشان متمرکز است. ۸۸ درصد از کسانی که بیش از ۱۰۰ هزار دلار در سال درآمد دارند بخشی از دارایی‌شان در سهامشان متمرکز است. در حالی که ۱۹ درصد از سهامداران زیر ۳۵ هزار دلار درآمد دارند.
بیشتر سهام متعلق به آمریکایی‌ها در اختیار ۱۰ درصد از خانوارهای ثروتمند قرار دارد. این مساله می‌تواند باعث ایجاد مشکل برای سیاست‌گذاران شود. اگر فدرال هیچ حرکتی در راستای کووید ۱۹ انجام نمی‌داد، خسارات وارد شده به افراد ثروتمند و فقیر می‌توانست بسیار بدتر از این‌ها باشد. اما کمک مالی فدرال، به دلیل فاصله‌ای که بین طبقات ثروتمند و دیگر طبقات وجود دارد، به شکل ناعادلانه‌ای به سود ثروتمندان تقسیم شده است. اما بیت کوین در کجای این معامله قرار دارد؟
این مطلب را هم مطالعه کنید: نگاه به بیت کوین از جنبه‌های مختلف: ارز، سرمایه گذاری یا کالای اولیه؟
قبول بیت کوین به عنوان یک دارایی
طرفداران ارزهای دیجیتال از همان ابتدا بیت کوین را درگاهی بالقوه برای جهان بدون بانک می‌دانستند تا از این طریق بتوانند به بازارهای مالی که پیش از این قدرت دسترسی به آن نداشتند دست یابند.
اما با توجه به حضور سرمایه گذاران سازمانی که همواره در جستجوی فرصتی برای محدود کردن قدرت نقدینگی ارز توسط هولدینگ تحت اختیار خود هستند، بیت کوین بیشتر به عنوان یک دارایی برای ثروتمندان عمل می‌کند تا راهی میانبر برای فقرا. حتی مدیر عامل مسترکارت هم در ماه قبل به این نکته اشاره کرد که بیت کوین نمی‌تواند به افراد عادی در زمینه تعاملات مالی خارج از بانک کمک کند.
البته بیت کوین از این نظر که می‌تواند هر دو موقعیت را در اختیار داشته باشد منحصر بفرد است. زمان نشان خواهد داد که آیا ناهنجاری‌های اقتصادی در حالی که فعلا شرکت‌های بزرگ در حال کسب سود هستند می‌تواند اثرات خود را نشان دهد یا خیر.
عوامل تاثیرگذار در اقتصاد جهانی
سه حوزه در اقتصاد جهانی سال ۲۰۲۰ تاثیرگذار هستند: بدهی‌ها، کلاهبرداری و ناآرامی‌های مدنی.
بدهی‌ها
در سال ۲۰۱۹، بانک جهانی گفت که امواج قبلی بدهی‌ها تقریبا همیشه به فروپاشی اقتصاد جهانی منجر شده‌اند. از آن جمله می‌توان به این موارد اشاره کرد: آمریکای لاتین در دهه ۸۰، آسیا در میانه‌های دهه ۹۰ و بحران مسکن آمریکا در دهه ۲۰۰۰. IIF هم در گزارشی راجع به وضعیت بدهی‌ها، آن را در یک جمله خلاصه کرد: بدهی بیشتر، مشکلات بیشتر.
رونق امسال به خاطر تلاش دولت‌ها برای روشن نگه داشتن چراغ اقتصاد بوده است. این حمایت تا ابد ادامه ندارد. پس اگر کسب و کارها و به خصوص بیت کوین نتوانند ارزش واقعی خود را نشان دهند، این حباب در حال شکل گیری هم به زودی منفجر خواهد شد.
در حال حاضر، بیت کوین به لطف عرضه محدودش به شکل متفاوتی عمل می‌کند. اما نکات بدی که برای کسب و کارها در این سال دیده‌ایم می‌توانند روی بیت کوین هم اثرگذار باشند.
کلاهبرداری
دومین موردی که می‌تواند روی اقتصاد امسال اثرگذار باشد، کلاهبرداری است. رونق بیش از حد می‌تواند باعث تشویق رفتارهای خرابکارانه هم شود. مساله اینجاست که انبساط بازار قبل از بروز کووید ۱۹ هم در بالاترین حد خود قرار داشت. اخیرا در حال مشاهده نمونه‌هایی از این گونه کنترل‌های مالی هستیم. لاکین کافی که یک شرکت استارباکس چینی است تصمیم گرفت فقط معادل ۴۰ درصد از فروش خود را تولید کند. هین لئونگ، یک تریدر سنگاپوری در حوزه انرژی هم پس از اینکه ضررهای عظیم خود را پنهان کرد، باعث خوابیدن بازار انرژی در این کشور شد.
این مطلب را هم مطالعه کنید: چک لیست شناسایی روش های کلاهبرداری ارز دیجیتال
هرچه رونق اقتصادی به پایان خود نزدیک‌تر می‌شود حجم کلاهبرداری‌ها هم افزایش پیدا می‌کند. مشخص شدن یک کلاهبرداری بزرگ یا فروپاشی شرکتی در آمریکا می‌تواند اعتماد به نفس بازار را مختل کند. دقیقا همان اتفاقی که در سال ۲۰۰۱ افتاد و برادران لمان باعث سقوط بازار سهام شدند.
بیت کوین هم با مشکل مشابهی دست و پنجه نرم می‌کند. با افزایش ارزش بیت کوین، کلاهبرداران بیشتری هم تمایل به سوءاستفاده از سرمایه گذاران ساده لوح پیدا می‌کنند. شرکت امنیتی کسپراسکای اخیرا در گزارشی مدعی شد که مساله جرایم سایبری بیت کوین به علت انفجار قیمت آن، در سال آینده تبدیل به یک مشکل اساسی خواهد شد.
ناآرامی‌های مدنی
آخرین و شاید عینی‌ترین مشکل موجود، ناآرامی‌های مدنی است. بر اساس مطالعه منتشر شده توسط UN، در آغاز سال جاری میلادی شاهد رشد نابرابری‌ها در میان ۷۰ درصد از جمعیت جهان بوده‌ایم. در این مطالعه نشان داده شد که یک درصد از جمعیت ثروتمندان، بزرگترین برندگان تغییر شرایط اقتصادی هستند. سهام این افراد بین سال‌های ۱۹۹۰ تا ۲۰۱۵ با رشد قابل توجهی همراه بوده است. در حالی که در تمام کشورهای جهان، ۴۰ درصد از مردم کمتر از یک چهارم کل درآمدهای موجود را کسب کرده‌اند. متاسفانه این روند در سال جاری هم تقویت شده است.
سازمان بین‌المللی کار با بررسی فعالیت‌های اعتراضی در سرتاسر جهان، دریافته است که قبل از کووید ۱۹ هم شاهد افزایش ناآرامی‌های اجتماعی در جهان بوده‌ایم. چیزی که احتمالا در سال آینده هم شاهد افزایش آن باشیم.
نکته پایانی
پس از مرور همه این موارد باید اذعان کنیم که بیت کوین جایی در میانه میدان قرار گرفته است. ارزهای دیجیتالی با استقبال بیشتری در کشورهایی مثل ترکیه و برزیل که با اقتصاد خود دست و پنجه نرم می‌کنند مواجه شده‌اند. از سوی دیگر، شرکت‌های آمریکایی هم میل زیادی به خریداری آن پیدا کرده‌اند. اگر دارندگان بیت کوین خواهان ادامه این مسیر خوب برای آن باشند، شاید مجبور به مبارزه با این ایده که بیت کوین فقط یک ارز دیجیتال خرابکارانه و راهی برای ثروتمندتر شدن ثروتمندان است، باشند.
منبع: decrypt
