تاریخچه ارز دیجیتال بیت کوین یکی از عجیبترین و جالبترین داستانهایی است که در طول زندگی خود میشنوید. بیت کوین در دنیای رمزارزها و به صورت کلی، صنعت کریپتو، آن قدر مهم و قابل ملاحظه است که بسیاری از افراد تنها آن را به عنوان یک رمزارز و ارز دیجیتالی میشناسند. چندین سال از زمان به وجود آمدن بیت کوین میگذرد و با این که مسیر پر فراز و نشیب و سختی رو به روی اولین رمزارز دنیا قرار داشت، اما این سکهی خوشرنگ و پر نوسان همچنان به پیشروی خود ادامه میدهد و ماجراجویی را دوست دارد. در این مطلب قصد داریم تاریخچه ارز دیجیتال بیت کوین را برایتان تعریف کنیم، پس با کوین نیک همراه باشید تا سفری جالب و هیجان انگیز را کنار یکدیگر تجربه نماییم.
یکی از بزرگترین داستانهای مالی در چند سال اخیر، رشد و خیزش شگفت انگیز بیت کوین بوده است. این ارز مجازی طراحی شد تا تراکنشهای نظیر به نظیر را با انقلاب مواجه کند و به نظر میرسد که تا حدودی نیز در این راه موفق شده است. شبکه بیت کوین مانند بانک یا شبکه کارت اعتباری، نیازی به یک شخص سوم ندارد، اطلاعات شخصی شما را مبادله نمیکند و قیمت تراکنشها در آن کاملا متفاوت است.
با این که چندین سال از زمان آغاز کار بیت کوین میگذرد، همچنان بسیاری از مردم در مورد ماهیت و تاریخچه ارز دیجیتال بیت کوین آگاهی کاملی ندارند و نمیدانند که این رمزارز دقیقا به چه صورتی کار میکند. علاوه بر این، افراد زیادی هستند که همیشه میخواهند بدانند بیت کوین از کجا آمده و چطور به جایگاهی که هماکنون مشاهده میکنیم، دست پیدا کرده است. بیت کوین در واقع یک نوآوری و بدعت جدید در فناوری است که هستهی دنیای مالی را لرزاند.
آغازگر بیت کوین
ستون فقرات و بخش اصلی بیت کوین، در واقع شبکه یا فناوری بلاک چین (Blockchain) محسوب میشود. این فناوری و شبکه برای ثبت کردن تراکنشها مورد استفاده قرار میگیرد. بلاک چین، اساسا دفتر کل توزیع علنی و عمومی است؛ این شبکه تمام تراکنشهای بیت کوینی را که روی یک بلاک انجام میگیرد، ثبت میکند. زمانی که حافظه یا مموری آن بلاک پر شود، به درون یک زنجیرهای از بلاکها (به صورت متوالی و پی در پی) اضافه میشود که در واقع همان بلاک چین است یا زنجیره بلاک است. این دفتر کل که به صورت آزاد برروی هر رایانه یا کامپیوتری در دسترس است، تراکنشهای بیت کوین را به تایید میرساند، آنها را درون بلاک چین ذخیره کرده و تراکنشها را به شبکههای کامپیوتری دیگر پخش میکند. این رایانهها یا کامپیوترها، گره یا Node نامیده میشوند.
به خاطر این که پایگاه داده برروی یک شبکه از رایانهها ذخیره شده و خبری از یک سرور انفرادی و تنها نیست، هک کردن یا دزدیدن اطلاعات بیت کوین به صورت مجازی غیر ممکن است و دزدان اینترنتی و کلاهبرداران سایبری نمیتوانند به سراغ این اطلاعات بروند. برای انجام این کار، یک هکر باید به صورت مجازی چند گرهی بزرگ را به صورت همزمان بشکند که این کار غیر ممکن است.
علاوه بر این، باید به این موضوع نیز توجه کرد که تعداد بیت کوین، ثابت، محدود و از پیش تعیین شده است و نمیتوان بیش از آن مقدار از پیش تعیین شده، میزان بیشتری تولید کرد. این بدان معنی است که امکان کم ارزش شدن این رمزارز در آینده به وسیله دولت یا بانک مرکزی وجود ندارد و شخص سومی نمیتواند مقادیر بیشتری بیت کوین وارد شبکه کند.
به لطف برتریهای ثابت شدهی رمزارزها، تنها چیزی که بیش از تعداد علاقه مندان به بیت کوین رشد کرده و افزایش یافته، قیمت توکنهای بیت کوین است. زمانی وجود داشت که قیمت یک بیت کوین تقریبا ۱۰۴۰ دلار محاسبه میشد اما هماکنون که این مطلب نگاشته میشود، قیمت بیت کوین به بیش از ۹۰۰۰ دلار افزایش داشته و پیش بینی میشود این روند صعودی ادامه دار باشد. بیت کوین در تاریخ خود تا به حال به قیمت ۲۰۰۰۰ دلار رسیده که بهترین آمار این رمزارز محسوب میشود اما تحلیلگران میگویند این رمزارز در همین سال ۲۰۲۰ میتواند به بهترین رکورد خود رسیده و آن بشکند.
این مطلب راهم مطالعه کنید: سرمایه گذاری روی بیت کوین : پنج نکته مهم که باید بدانید
ساتوشی ناکاموتو و ریشههای مشکوک بیت کوین
در اواخر سال سال ۲۰۰۸، بحران اقتصادی به شدت احساس میشد . در ماه سپتامبر همان سال، هولدینگ برادران Lehman که در آن زمان چهارمین بانک سرمایه گذاری دنیا بود، به مرحله ورشکستگی رسید. در زمانی که ساختار مالی جهان در حال خرد شدن و نابود شدن بود، دامنهای با نام bitcoin.org تاسیس شد. کمی بعد در همان سال ۲۰۰۸، یک یا چند فرد با نام ساتوشی ناکاموتو (Satoshi Nakamoto)، گزارش نامه از بیت کوین در فهرست نامههای رمزارز منتشر کردند و در آن به صورت دقیق توضیح دادند که رمزارزها یا همان کریپتو، قرار است چگونه کار کند و چطور خواهد بود. از این پس، تاریخچه ارز دیجیتال بیت کوین و پیدایش آن را شرح میدهیم.
در اوایل سال ۲۰۰۹ میلادی، ساتوشی ناکاموتو اولین بیت کوین تاریخ را استخراج کرد با نام بلاک جنسیس یا genesis block شناخته میشود. در کد برنامهنویسی اولین بیت کوین، عبارتی خاص درج شده بود که معنی مشخصی داشت. این جمله به تیتر و تاریخی از روزنامه بریتانیایی Times اشاره داشت و این تاریخ به عنوان یک سند و مدرک برای زمان پیدایش بیت کوین و استخراج شدن اولین بیت کوین شناخته میشود. یک سری افراد دیگر باور دارند که این تاریخ به زمان فروپاشی اقتصادی در دنیای مدرن اشاره دارد و در واقع در آن دوره، یک راه و روش جدید برای پیشروی طلب میشد. زمانی که ساتوشی ناکاموتو اولین بیت کوین را برای Hal Finney (حرفهای و علاقه مند در زمینه رمزارزها) فرستاد، اولین تراکنش بیت کوین نیز انجام شد و این اولین وقایع در تاریخچهی بیت کوین محسوب میشود.
پس از گذشته چندین سال از زمان پیدایش و خلق بیت کوین، هنوز که هنوز است کسی از هویت واقعی ساتوشی ناکاموتو خبر ندارد و در واقع نمیدانیم خالق بیت کوین دقیقا چه کسی یا چه کسانی هستند. برخی از مردم ادعا کردهاند که ساتوشی ناکاموتو هستند یا به چند نمونه نیز شک و شبهه وجود دارد. تا به حال تلاشها و فعالیتهای زیادی برای مشخص کردن هویت ساتوشی ناکاموتو انجام شده اما هیچ کدام از آنها برای پیدا کردن هویت این برنامه نویس مرموز، کافی نبوده است. تنها مشخصات و اطلاعات فردی که ناکاموتو به دیگر افراد داده، این بوده که در ژاپن زندگی میکند و در تاریخ ۵ ماه آوریل سال ۱۹۷۵ به دنیا آمده است. ناکاموتو دیگر فعالان حاضر در زمینه کریپتوگرافی را تشویق میکند تا در زمینه کدنویسی به شبکه کمک کنند اما نکته جالب اینجا است که خالق بیت کوین، در سال ۲۰۱۱ از دنیای بیت کوین کناره گیری کرد و از آن زمان تا به حال نه تنها دیده شده، بلکه هیچ اطلاعاتی نیز از او منتشر نشده است. اما به زودی به این موضوع نیز میرسیم که ساتوشی ناکاموتو تنها چهره و نام مرموز در زمینه بیت کوین نیست!
از داستان پیتزا تا راه ابریشم
در ماه می سال ۲۰۱۰، یک برنامه نویس اهل فلوریدا به نام Laszlo Hanyecz در ازای یک پیتزا، میزان ۱۰۰۰۰ بیت کوین پرداخت کرد. یکی از علاقه مندان در حوزه بیت کوین بریتانیایی، پیشنهاد Laszlo Hanyecz را قبول کرد و دو پیتزا را از یک فروشگاه فست فود در نزدیکی محل سکونت او سفارش داد. فرد بریتانیایی با کارت اعتباری خود قیمت دو پیتزا را پرداخت کرد و در آن طرف، ۱۰۰۰۰ بیت کوین فرد آمریکایی (Laszlo Hanyecz) را گرفت. این طور که گفته میشود و در جوامع مشهور شده، به نظر میرسد که این اولین باری است که از بیت کوین برای خرید یک کالا (یا جنس) استفاده شده و به همین دلیل است که تاریخ ۲۲ می را به عنوان اولین خرید بیت کوین و با نام روز پیتزا جشن میگیرند! البته این جشن و یادبود در تاریخچهی بیت کوین بیشتر در بین افراد فعال در زمینه رمزارز و بیت کوین معروف است و افراد دیگر چیز خاصی از این اتفاق تاریخی و جالب، نمیدانند. اما چیزی که باعث شده این روز تا این حد تاریخی و جالب باشد، میزان بیت کوینی است که تنها در ازای دو پیتزا پیشنهاد شده است. این بیت کوینهای فروخته شده در آن زمان، هماکنون قیمتی چند برابری دارند و به یک سرمایه فوقالعاده تبدیل شدهاند اما به نظر میرسد که فرد ساکن فلوریدا، ارزش دارایی خود را ندانست و آنها را برای یک پیتزا یا یک وعده غذایی، فروخت!
با این که روز پیتزا در آن زمان نهادینه شد و هماکنون سالگرد آن را جشن میگیرند و بخشی از تاریخچه ارز دیجیتال بیت کوین حساب میکنند، اما بیت کوین در روزهای اولیه خود به زحمت در تجارتهای مختلف پذیرفته میشد. با این حال، یکی از مکانهایی که بیت کوین در آن جا ارزش داشت و ذات دیجیتالی آن پذیرفته میشد، بازار سیاه بود. خیلی سریع مشخص شد که بیت کوین در بازارهای زیر زمینی و غیر قانونی، به شدت نیاز است و نبود آن حس میشود.
در سال ۲۰۱۱، یک فروشگاه دارک وب (Dark Web) که راه ابریشم یا Silk Road نامیده میشد، توسط فردی به نام Ross Ulbricht تاسیس شد. فعالیتهای Ross Ulbricht و فروشگاه او به شدت با قابلیتهای بیت کوین همخوانی داشت و به عنوان مثال، غیر قابل ردیابی بودن بیت کوین سبب شده بود تا از این رمزارز در دارک وب استفاده شده و خطر دستگیری عاملان، به شدت کم شود. زمانی که سایت تاسیس شد، صاحب آن که با نام ناشناس و رمز Dread Pirate Roberts شناخته میشد، ایدههای آزادی خواهانه داد و ادعا کرد که مشتریان میتوانند هر چیزی را بدون ترس از خشونت و دستگیری توسط قانون خریداری کنند. مدتی بعد، Dread Pirate Roberts نوشت که او میخواهد Silk Road به یک نیرویی شناخته شده تبدیل شود و قدرتهای جهانی را به چالش بکشد حداقل به مردم این گزینه را بدهد که آزادی را به جای ظلم و ستم قبول کنند.
شاید در نگاه اول این ایدههای Dread Pirate Roberts خوب و آزادی خواهانه به نظر برسند اما کمی نگذشت که سایت Silk Road انواع دارو و مواد مخدر غیر قانونی را به فروش گذاشت. در ماه اکتبر سال ۲۰۱۴، تقریبا ۱۴۰۰۰ محصول در Silk Road به عنوان محصولات غیر قانونی و مواد مخدر فهرست شدند که شامل ماریجوانا، هرویین یا شیشه میشدند. یک سری آیتم غیر قانونی دیگر مانند گواهی نامههای تقلبی رانندگی نیز در این فروشگاه قابل خریداری بودند.
پیش از این که Ulbricht پیدا و دستگیر شود، فروشگاه و وبسایت Silk Road در حدود یک میلیون حساب یا اکانت کاربری فعال داشت و تقریبا ۱/۲ میلیون تراکنش به ارزش ۹/۵ میلیون بیت کوین در آن به ثبت رسیده بود. امکان این که میزان ارزش کل تراکنشها را با توجه به نوسانات شدید بیت کوین حساب کنیم، وجود ندارد اما حداقل به ارزش ۱/۲ بیلیون دلار در این وبسایت تراکنش انجام شده بود.
طی یک عملیات جست و جوی شدید و همه جانبه که توسط ماموران FBI، سرویس درآمد داخلی، ریاست اجرایی مواد مخدر و مقامات آمریکایی انجام شد، Ulbricht سرانجام دستگیر شده و ثابت شد که برای تمام جریانهای پشت پردهی سایت، مسؤل بوده است. Ulbricht در ماه اکتبر سال ۲۰۱۳ در کتابخانه عمومی سن فرانسیسکو دستگیر شد. با این که فروشگاه دارک وب Silk Road خاموش و بسته شد، رمزارزها همچنان در بازارهای سیاه به محبوبیت خود ادامه دادند و به خریداران و فروشندگان، یک شنل نامرئی را هدیه دادند؛ بدون این که محدودیتی مانند محدودیت میزان پول نقد، گریبان گیر آنها شود.
این مطلب راهم مطالعه کنید: آیا بیت کوین واقعا یک ارز غیرقابل ردیابی است؟ نکاتی در مورد حریم خصوصی کاربران
بیلیونرهای بیت کوین
در ماه مارچ سال ۲۰۱۳، ارزش تمام بیت کوینهای در جریان، به ۱ میلیارد دلار رسید. با این که این رشد، یک پیشرفت بسیار خوب بود، اما باعث رخ دادن اتفاقات بهتری نیز شد و جذابیت رمزارز را برای سیلیکون ولی (Silicon Valley) و سرمایه گذاران ریسک پذیر، بیشتر و بیشتر کرد. بهترین نمونه این سرمایهگذاریهای زود هنگام و ریسک پذیر، شاید دوقلوهای Winklevoss بودند. کمرون و تایلر، دوقلوهای Winklevoss بیشتر به خاطر متهم کردن خالق فیسبوک معروف هستند. آنها ادعا کردند که زمانی که در دانشگاه هاروارد بودند، موسس فیس بوک (Facebooc)، یعنی مارک زاکربرگ (Mark Zuckerberg)، ایدهی آنها را برای راه اندازی یک شبکه و رسانه اجتماعی، دزدیده است. آنها در انتها، یک توافق ۶۵ میلیون دلاری دریافت کردند. کمرون و تایلر اصرار داشتند تا به جای پول نفد، یک سهمی از فیس بوک را برای خود داشته باشند. زمانی که فیس بوک به صورت عمومی معرفی شد، این دو از پول به دست آمده برای جمع کردن ثروت از طریق بیت کوین اقدام کردند. میزان سرمایه آنها طبق آماری که در چند سال پیش منتشر شده، به بیش از ۱/۳ بیلیون دلار میرسد. کمرون و تایلر همچنین مالکان Gemini هستند؛ یک صرافی ارز مجازی که با کمک یکدیگر آن را تاسیس کردند. آنها زمانی که مشاهده کردند خرید و فروش دائمی بیت کوین چقدر سخت است، تصمیم به تاسیس این صرافی مجاری گرفتند.
خیزش و افت وبسایت Mt. Gox
در سال ۲۰۰۶، یک وبسایت با نام Mt. Gox توسط یک برنامه نویس به نام Jeb McCaleb راه اندازی شد. این وبسایت مخصوص طرفداران بازی کارتی Magic: The Gathering به راه افتاد و در واقع نام Mt. Gox مخفف شدهی نام کامل بازی، یعنی Magic: The Gathering Online eXchange است. Jeb McCaleb تا سال ۲۰۱۰، توجه خاصی به این سایت نداشت. او در سال ۲۰۱۰ دریافت که کاربران بیت کوین به یک صرافی آنلاین نیاز دارند تا بتوانند رمزارز را به راحتی خرید و فروش کنند. این سایت با ایدهی اشاره شده، به راه افتاد و در سال ۲۰۱۱، Jeb McCaleb آن را به Mark Karpeles فروخت؛ یک توسعه دهنده فرانسوی که در ژاپن زندگی میکرد.
از همان زمانی که Mark Karpeles کنترل سایت را به دست گرفت تا زمانی که سایت در چند سال پیش به انتهای راه خود رسید، صرافی با کمبودهای بسیاری صدمه و ضربه دید. نفوذهای امنیتی و غفلتهای مکرر، تنها بخشی از مشکلات این صرافی بودند. در زیر به صورت نکته وار، بزرگترین اتفاقاتی که باعث مرگ این صرافی آنلاین شدند را به شما معرفی میکنیم و به توضیح آنها میپردازیم:
- ژوئن ۲۰۱۱: یک شکاف و نفوذ امنیتی در نهایت قیمت بیت کوین را در Mt. Gox کاهش داد.
- اکتبر ۲۰۱۱: بیش از ۲۵۰۰ بیت کوین به آدرسهای نامعتبر فرستاده شدند و از آن جایی که کلید و رمز خصوصی برای آنها تعریف نشده بود، این اتفاق باعث شد تا این بیت کوینها برای همیشه از دست بروند.
- آپریل ۲۰۱۳: Mt. Gox به دلیل آرامش و ایست بازار، تبادل را به صورت کلی تعطیل کرد چرا که قیمت بیت کوین به شکل دائم و مرتب در حال بالا رفتن بود. طی این خاموشی و تعطیلی از طرف Mt. Gox، قیمت بیت کوین به صورت جهانی به زیر ۵۵ دلار آمد، پیش از این که به سطوح بالاتر (۱۰۰ دلار) برسد.
- می ۲۰۱۳: Mt. Gox به وسیله CoinLab به دلیل نقض و شکاف قرارداد متهم شد. در واقع Mt. Gox در اجازه دادن به CoinLab برای انجام عملیات مربوط به منطقه آمریکای شمالی، شکست خورد.
- ژوئن ۲۰۱۳: Mt. Gox برداشتها را به کمک دلار آمریکا، ممنوع کرد. در ماه آینده، این وبسایت توضیح داد که برداشتها با دلار و ارز آمریکا باز هم آزاد شده است اما بسیاری از کاربران گزارش دادند که برای برداشتها، تاخیرهای بلند مدت (هفتهها یا ماهها) وجود دارد.
- فوریه ۲۰۱۴: Mt. Gox تمام برداشتهای بیت کوین را متوقف کرد. طبق یک نظرسنجی معتبر که در این دوره زمانی برگزار شد، مشخص کرد که بیش از دو سوم مشتریان Mt. Gox برای یک برداشت همچنان منتظر هستند و بیش از یک پنجم مشتریها بیش از ۳ ماه برای این امر منتظر مانده بودند. تا انتهای ماه فوریه سال ۲۰۱۴، صرافی Mt. Gox به مرحله ورشکستگی رسید و وارد پروندهی حمایت از ورشکستگی توکیو شد.
پس از این که این شرکت وارد مرحله ورشکستگی شد، ادعا شد که بیش از ۷۵۰۰۰۰ از دارندگان بیت کوین و ۱۰۰۰۰۰ نفر از حسابها و کاربران خود خود را از دست داده است. این عدد به معنی ۷ درصد از کل بیت کوین در جریان (آن زمان) بود که رقم شگفت انگیز و تاثیر گذاری محسوب میشود. در این دوره زمانی، قیمت بیت کوین ۳۶ درصد با افت مواجه شد. ورشکستگی صرافی Mt. Gox در حالی بود که در زمان اوج، در این این صرافی ۷۰ درصد از کل بیت کوین دنیا معامله میشد.
این مطلب راهم مطالعه کنید: آیا ماینرهای بیت کوین پس از هاوینگ ۲۰۲۰ تحت تاثیر قیمتها قرار میگیرند؟
رشد و پذیرش بیت کوین در جامعه امروزی
در این مطلب سعی کردیم به تاریخچه ارز دیجیتال بیت کوین که اولین رمزارز تاریخ است، بپردازیم. تاریخچه ارز دیجیتال بیت کوین قطعا یک سابقه درخشان و بی نقص نیست و پستیها و بلندیهای فراوانی را برای رسیدن به دوره و زمانه امروزی طی کرده است؛ به عنوان مثال، موارد مربوط به اجناس غیر قانونی را به خاطر بیاورید که قطعا در بد نام شدن بیت کوین و به صورت کلی، صنعت کریپتو و رمزارز تاثیر گذار است اما این لکههای سیاه نیز جزئی از تاریخچه ارز دیجیتال بیت کوین محسوب میشوند. با دانستن این تاریخچه و درک کردن مسیری که بیت کوین طی کرده است، هماکنون میتوانیم بگوییم که رشد و پذیرش بیت کوین در جامعه امروزی به شدت رو به افزایش است و نقاط ضعف اقتصاد و ارزهای قدیمی باعث میشوند تا بیت کوین روز به روز بیشتر خود را نشان بدهد. امروزه بیت کوین یک عنصر مهم و قابل اعتماد برای خرید کالا، سرویسها یا اجناس قیمتی مانند طلا محسوب میشود و شرکتها و سازمانهای بیشتری روز به روز از آن پشتیبانی میکنند.
پس از واقعه هاوینگ بیت کوین سال ۲۰۲۰ که به تازگی انجام شده، حالا قیمت بیت کوین رشد بسیار خوبی داشته و طبق نظرات تحلیلگران، به نظر میرسد که این رشد و پیشرفت در ادامه سال ۲۰۲۰ نیز تداوم داشته باشد و بیت کوین به رکورد بیشترین میزان قیمت خود در تاریخ دست پیدا کند و رکورد قبلی را نیز بشکند.. با در نظر گرفتن تمامی نوسانات و پستی و بلندیها، شاید در زمان آغاز پیدایش بیت کوین، کسی فکر نمیکرد این رمزارز تا این حد پیشرفت کرده و روند رو به رشدی را داشته باشد. با این حال، همان طور که پیش از این گفته شد، جایگاه کنونی بیت کوین به سادگی به دست نیامده و اولین رمزارز تاریخ، مسیر بسیار سختی را برای رسیدن به سال ۲۰۲۰ طی کرده است.
با خواندن تاریخچه ارز دیجیتال بیت کوین شما آینده این رمزارز را چگونه ارزیابی میکنید؟ آیا بیت کوین به روند رو به رشد خود ادامه خواهد داد و ارزش بیشتری پیدا خواهد کرد؟
منبع: Fool