اگر از علاقه مندان به دنیای ارز دیجیتال باشید احتمالا می‌دانید که یکی از مهمترین ترندهای حال بازار ارزهای دیجیتال حوزه مدیریت مالی غیرمتمرکز یا همان دیفای (DeFi) است. پلتفرم‌های دیفای در سال ۲۰۲۰ موفق شدند توجه زیادی را به خود جلب کنند و دارایی‌های مالی زیادی را جذب کنند، یکی از مهمترین عوامل موفقیت پروژه‌های دیفای بدون تردید کشت سود «yield farming» است. در ادامه این مطلب قصد داریم در این باره بیشتر صحبت کنیم.
کشت سود چیست؟
اگر بخواهیم خیلی ساده توضیح دهیم، کشت سود به افراد اجازه می‌دهد تا از طریق سرمایه‌گذاری در بازار دیفای سود ثابت یا متغیری را به دست بیاورند.
کشاورزان واقعی درآمد و سود خود را از مقدار کل محصولی که کشت می‌کنند و در نهایت برداشت می‌کنند، به دست می‌آورند. اصطلاح «کشت سود» هم از این استعاره گرفته شده است یعنی کسی که از کشت یا قرار دادن دارایی خود مانند اتر، تتر یا هر ارز دیجیتال دیگر در پلتفرم‌های دیفای از آن سود به‌دست می‌آورد.
اجازه دهید با یک مثال ساده این مطلب را بهتر توضیح دهیم؛ سرمایه گذاری در ارزهای دیجیتال مانند اتر (ETH) کشت سود محسوب نمی‌شود، اما اگر شما اترهای خود را در پلتفرم آوی « Aave» برای یک بازده فراتر از قیمت اتر، قرض دهید شما در یک پروژه کشت سود مشارکت کرده‌اید.
اگر بخواهیم با سیستم مالی سنتی مقایسه کنیم، وقتی شما سپرده‌ای در بانک می‌گذارید، مانند این است که به بانک وام داده‌اید و در ازای آن بانک ماهانه به شما سودی را پرداخت می‌کند. حالا در مورد کشت سود شما ارز دیجیتال به پلتفرم‌های دیفای وام می‌دهید و در ازای آن سود و گاهی اوقات کارمزد دریافت می‌کنید. اما تفاوت مهم اینجاست که اغلب از این پلتفرم‌های دیفای برای سرمایه‌گذاری در ارزهای جدید استفاده می‌شود و سود واقعی شما وقتی تحقق پیدا می‌کند که آن ارز جدید رشد سریعی را تجربه کند.
کسب درآمد از دارایی های دیجیتال از طریق کشت سود
این مطلب راهم مطالعه کنید: سرمایه های مالی غیرمتمرکز دیفای بهتر از بیت کوین در سال ۲۰۲۰
پلتفرم‌های کشت سود چگونه کار می‌کنند؟
اساسی‌ترین روش در کشت سود قرض دادن ارز دیجیتال مانند تتر در اپلیکیشن‌های غیرمتمرکز مانند کامپوند (Compound) است. گیرندگان وام از این دارایی برای سرمایه‌گذاری و معامله استفاده می‌کنند. نرخ سودی که به شما تعلق می‌گیرد بر اساس تقاضا متفاوت است. اما کاربران و وام دهندگان در پلتفرم کامپوند علاوه بر نرخ بهره یک سکه جدید به نام «Comp» هم دریافت می‌کنند. اگر این ارز رشد کند بازده سرمایه شما هم بیشتر خواهد شد.
روش های استفاده از کشت سود
پلتفرم‌های دیفای که در آن‌ها کشت سود انجام می‌شود، ار روش‌های مختلفی برای این کار استفاده می‌کنند که اصلی‌ترین روش‌های آن عبارتند از:
کشت سود در بازارهای پول
پلتفرم‌های کامپوند (Compound) و آوی (Aave) اصلی‌ترین پروتکل‌های قرض دادن و قرض گرفتن دارایی دیجیتال در حوزه دیفای محسوب می‌شوند.
قرض دادن سرمایه در بازار مالی آسان‌ترین راه برای به‌دست آوردن بازده در دیفای است. کافی است مقداری استیبل کوین در هر یک از این پلتفرم‌هایی که در بالا اشاره شد پس انداز کنید تا فورا بازده آن را به دست بیاورید.
کشت سود در استخرهای نقدینگی
پلتفرم‌های یونی سواپ (Uniswap) و بالانسر (Balancer) بزرگترین استخرهای نقدینگی در دیفای هستند که ارائه دهندگان نقدینگی با نرخی به عنوان پاداش یا سود دارایی‌های خود را به استخر اضافه می‌کنند.
هر بار که شخصی از طریق این استخرهای نقدینگی معامله‌ای را انجام دهد، ارائه دهندگان نقدینگی که در آن استخر مشارکت داشته‌اند پاداشی به عنوان تسهیل معامله دریافت می‌کنند.
کشت سود از طریق طرح‌های تشویقی
برخی از پلتفرم‌های دیفای ارزهای بومی خود را به عنوان تشویق یا انگیزه دادن به افراد برای استفاده از پروتکل‌های آن‌ها معرفی کرده‌اند. برای مثال کامپوند از ارز (COMP) و پلتفرم امپل فورث (Ampleforth) از ارز (AMPL) به عنوان طرح تشویقی استفاده می‌کنند.
ریسک سرمایه‌گذاری در کشت سود
در بازارهای مالی بالغ و کارآمد افزایش بازده سرمایه‌گذاری نشان داده افزایش ریسک یک سرمایه‌گذاری است. با توجه به اینکه کشت سود هنوز یک بازار نابالغ است ریسک سرمایه‌گذاری در آن بیشتر هم می‌شود، از مهمترین ریسک‌های سرمایه‌گذاری در کشت سود عبارتست از:
ریسک قراردادهای هوشمند: قراردادهای هوشمند مستعد سوءاستفاده هستند و تنها در سال جاری شاهد نمونه‌های متعددی از آن برای مثال در bZx، Curve و lendf.me بودیم. رشد چشمگیر بخش دیفای باعث شده است تا میلیون‌ها دلار وارد این حوزه شود و همین امر انگیزه هکرها برای یافتن راه نفوذ را بیشتر کرده است.
ریسک طراحی سیستم: بسیاری از پروتکل‌ها در حوزه دیفای هنوز بسیار نوپا هستند و نقص‌های زیادی دارند. برای مثال در پلتفرم بالانسر، FTX موفق شد با استفاده از یک نقص ساده بازده بیش از ۵۰ درصد را به دست بیاورد.
ریسک لیکوئید شدن: سپرده‌ها در کشت سود در معرض نوسانات قرار دارند و پوزیشن‌های بدهی ممکن است در اثر نوسانات بازار در خطر بسته شدن قرار بگیرند. مکانیسم لیکوئید شدن شاید برای جلوگیری از ضرر بیشتر کارآمد نباشد.
ریسک حباب: پویایی و نوسانات قیمت در توکن‌های شبکه اصلی مانند توکن $COMP در شبکه کامپوند واکنشی هستند چرا که ارزش مورد انتظار از میزان استفاده پیروی می‌کند و میزان استفاده هم به وسیله ارزش مورد انتظار در آینده تحریک می‌شود.
معمولا پروتکل‌های دیفای به دلیل سرمایه‌گذاری قابل توجهی که روی آن‌ها صورت گرفته بسیار مستعد سوءاستفاده قرار دارند.
مشهوترین پلتفرم‌های کشت سود
این مطلب راهم مطالعه کنید: ۱۰ اکانت توییتر که باید برای آشنایی با امور مالی غیرمتمرکز (DeFi) دنبال کنید
پلتفرم‌ها و پروتکل‌های کشت سود
خب تا به حال فهمیدیم که ایده اصلی کشت سود آن است که شما ارز دیجیتال خود را در یک قرارداد هوشمند سپرده‌گذاری می‌کنید و در ازای آن سود کسب می‌کنید. اما مدیریت ریسک می‌گوید هر پلتفرمی که سود بیشتری به شما می‌دهد برای ما مناسب نیست، بلکه پلتفرمی مناسب است که از طریق آن بتوانید سرمایه خود را مدیریت کنید. در ادامه به چند مورد از محبوب‌ترین پلتفرم‌های کشت سود اشاره می‌کنیم که می‌توانید برای سرمایه‌گذاری به آن‌ها فکر کنید.
پلتفرم کامپوند
پلتفرم کامپوند که به نام «Compound Finance» هم شناخته می‌شود، یک بازار سرمایه یا پول است که به کاربران اجازه می‌دهد دارایی‌ها را از طریق آن قرض دهند یا قرض بگیرند. هر شخصی با داشتن یک کیف پول اتریوم می‌تواند در استخرهای نقدینگی کامپوند مشارکت کند و بلافاصله پاداش یا بازده آن محاسبه می‌شود. معمولا نرخ بازده یا سود کامپوند بر اساس عرضه و تقاضا تعیین می‌شود.
کامپوند یکی از پروتکل‌های اصلی در اکوسیستم کشت سود محسوب می‌شود.
میکردائو
میکردائو (MakerDAO) یک پلتفرم اعتباری غیرمتمرکز است که از دای (DAI) پشتیبانی می‌کند. DAI یک استیبل کوین است که به صورت الگوریتمی به ارزش دلار وابسته است. هر فردی می‌تواند برای خود یک Maker Vault باز کند و دارایی‌های مانند ETH، BAT، USDC و WBTC را در آن قفل کند. سپس آن‌های می‌توانند DAI را به عنوان بدهی دارایی که به عنوان وثیقه قفل شده است تولید کنند. این بدهی به مرور زمان به وسیله سودی که به آن هزینه ثبات (stability fee) می‌گویند جبران می‌شود، نرخ آن به وسیله دارندگان توکن MKR تعیین می‌شود.
سرمایه‌گذاران کشت سود می‌توانند از میکر برای ایجاد دای (DAI) و بهره بردن در استراتژی‌های کشت سود استفاده کنند.
سنتتیکس
سینتتکیس در واقع یک پروتکل دارایی مصنوعی است که به کاربران اجازه می‌دهد توکن شبکه سینتتیکس (SNX) یا اتر (ETH) را به عنوان وثیقه قفل کنند و به ازای آن ارز مصنوعی سینتتیک ایجاد کند. این ارز مصنوعی می‌تواند هرچیزی که قیمت قابل اطمینان دارد باشد، به این ترتیب تقریبا هر دارایی مالی می‌تواند به پلتفرم سینتتیکس اضافه شود.
آوی
آوی (Aave) هم یک پروتکل غیرمتمرکز برای وام دادن و وام گرفتن است. نرخ سود در این پلتفرم براساس شرایط فعلی بازار به صورت الگوریتمی تعیین می‌شود. وام دهندگان در ازای دارایی که در اختیاز پلتفرم می‌گذارند توکن «aTokens» دریافت می‌کنند. این توکن‌ها بلافاصله فرآیند سوددهی و درآمدزایی بر اساس سپرده را آغاز می‌کنند. آوی همچنان امکان عملکردهای پیشرفته دیگر مانند وام لحظه‌ای را فراهم می‌کند.
به عنوان یک پلتفرم وام دادن و وام گرفتن غیرمتمرکز به شدت توسط سرمایه‌گذاران در زمینه کشت سود مورد استفاده قرار می‌گیرد.
یونی سوآپ
یونی سوآپ (Uniswap) یک صرافی یا اکسچنج غیرمتمرکز پروتکل (DEX) است که امکان مبادله توکن‌ها را فراهم می‌کند. ارائه دهندگان نقدینگی (Liquidity providers) برای ایجاد یک بازار، ارزشی معادل دو توکن را سپرده‌گذاری می‌کنند. سپس تریدرها می‌توانند از طریق آن استخر نقدینگنی ایجاد شده معامله کنند. در ازای تامین نقدینگی، فراهم کنندگان نقدینگی کارمزد یا درصدی از معاملات انجام شده در استخر نقدینگی را دریافت می‌کنند.
کرو فایننس
کرو فایننس (Curve Finance) هم یک پروتکل صرافی غیرمتمرکز است که مخصوص مبادله استیبل کوین‌های بالغ و کارا طراحی شده است. برخلاف سایر پروتکل‌های مشابه مانند Uniswap، کرو فایننس به کابران امکان می‌دهد مبادلاتی با ارزش بالا و لغزش پایین انجام دهند.
همانطور که فکر می‌کنید با توجه به تعداد زیادی استیبل کوین‌ها در بازار کشت سود، استخرهای کرو بخش مهمی از زیرساخت این حوزه هستند.
بالانسر
بالانسر (Balancer) هم مانند Uniswap و Curve یک پروتکل نقدینگی است. با این تفاوت که امکان تخصیص توکن‌های سفارشی در استخرهای نقدینگی را به کاربران می‌دهد. این امر به ارائه دهندگان نقدینگی اجازه می‌دهد به جای ایجاد استخرهایی با نسبت ۵۰/۵۰ که در یونی سوآپ مورد نیاز است، استخرهای سفارشی خود را ایجاد کنند. درست مانند یونی سوآپ کاربران بالانسر هم از معاملاتی که استخرهای نقدینگی آن‌ها انجام می‌شود کارمزد و سود دریافت می‌کنند.
به دلیل انعطاف پذیری که استخرهای نقدینگی بالانسر به وجود آورده‌اند، این پلتفرم یک نوآوری مهم در حوزه کشت سود محسوب می‌شود.
یرن.فایننس
یرن.فایننس (Yearn.finance) یک اکوسیستم غیرمتمرکز است که از تجمیع خدمات وام دهی مانند آوی، کامپوند و سایر پلتفرم‌های مشابه به‌وجود آمده است. این پلتفرم با هدف بهینه‌سازی کردن وام دهی توکن به وسیله پیدا کردن سودآورترین سرویس وام دهی به صروت الگوریتمی ایجاد شده است. دارایی‌ها پس از تبدیل شدن به توکن « yTokens» و سپرده‌گذاری به صورت دوره‌ای بازنگری می‌شوند تا به حداکثر سود برسند.
پلتفرم یرن.فایننس برای سرمایه‌گذاران کشت سود که ترجیح می‌دهند یک پروتکل به صورت اتوماتیک بهترین استراتژی را برای آن‌ها انتخاب کند مناسب هستند.
کدام پروتکل کشت سود برای ما مناسب‌تر است؟
به طور کلی برای افرادی که کمتر ریسک‌پذیر هستند و فقط قصد کسب سود از استیبل کوین‌های خود را دارند، بازارهای پول یا نقدینگی بهترین گزینه برای کسب سود با ریسک پایین است. اما برای کسانی که دارای منابع بزرگی از ارز دیجیتال هستند و قصد دارند از آن‌ها به سود فعالی برسند، استخرهای نقدینگی مانند Uniswap یا Balancer گزینه‌های مطلوبی هستند.
ارزش کل قفل شده (TVL)
برای اندازه گیری سلامت یک پلتفرم دیفای که شامل پلتفرم‌های کشت سود هم می‌شود، از شاخص ارزش کل قفل شده (Total Value Locked) استفاده می‌شود. TVL نشان می‌دهد چه مقدار ارز دیجیتال در سیستم وام دهی دیفای و سایر بازارهای پول قفل شده است.
طبیعتا هر چه ارزش بیشتری در یک پلتفرم قفل شده باشد، به این معنی است که کشت سود بیشتری در پیش خواهد بود.
نتیجه گیری و جمع بندی
همانطور که در این مطلب متوجه شدیم، کشت سود به معنی کسب درآمد غیرفعال (Passive Income) از دارایی‌های ارز دیجیتال است. به طور کلی ایده کشت سود این است که وقتی می‌توانید از دارایی‌های خود به صورت روزانه کسب سود کنید، چرا باید آن‌ها را به صورت غیر فعال نگهداری کنید؟ همین موضوع می‌تواند آینده سرمایه‌گذاری طولانی مدت یا هودل (HODL) را تغییر دهد.
در این مطلب سعی کردیم مفهوم اساسی کشت سود، روش‌های کسب درآمد از این طریق و مشهورترین پلتفرم‌هایی که در این زمینه فعالیت می‌کنند را به شما معرفی کنیم. فراموش نکنید هرگونه سوال یا نظری در این زمینه دارید می‌توانید از طریق سایت یا شبکه‌های اجتماعی کوین نیک با ما در میان بگذارید.
منبع: coindesk و binance
