وضعیت قانون‌ گذاری ارز دیجیتال در ژاپن

برای آشنایی با شرایط قانون‌ گذاری ارز دیجیتال در ژاپن و برخورد دولت‌، بانک‌ها و شرکت‌ها در خصوص تکنولوژی بلاک چین و ارز دیجیتال در این کشور، با کوین نیک همراه باشید.

قانون‌ گذاری ارز دیجیتال در ژاپن

موقعیت کشور

مجمع‌الجزایر ژاپن، کشوری واقع در اقیانوس آرام و آسیای شرقی است. ژاپن به عنوان سومین اقتصاد بزرگ دنیا از نظر تولید ناخالص داخلی، یکی از قدرت‌های اصلی اقتصاد جهان محسوب می‌شود. درآمد تولید ناخالص این کشور در سال ۲۰۲۰ رقمی بیش از ۵٫۴۱۳ تریلیون دلار بوده است. این کشور با ۱۲۶ میلیون جمعیت، در رده یازدهم پرجمعیت‌ترین کشورهای دنیا قرار دارد. با این که بمباران اتمی هیروشیما و ناکازاکی که پایان تلخی را برای این کشور در جنگ جهانی دوم رقم زد و سپس توسط آمریکا اشغال شد، اما شروعی مثبت در جهش اقتصادی ژاپن بود. دولت ژاپن با یک برنامه پیگیر توسعه صنعتی، توانست خیلی زود به رشد اقتصادی قابل توجهی دست پیدا کند و حتی به رتبه دومین قدرت صنعتی دنیا تبدیل شود.

معرفی ارزهای دیجیتال به عنوان «ارز مجازی» در ژاپن

ژاپن ارزهای دیجیتال را با نام ارزهای مجازی به رسمیت می‌شناسند. در حقیقت، ژاپن اولین کشور دنیا بود که ارزهای مجازی را به عنوان یک اصطلاح قانونی به ثبت رساند. در سال ۲۰۱۷ ژاپن بیت کوین را به عنوان یک ارز قانونی به رسمیت شناخت تا توسط آن بتوان در ژاپن محصول یا سرویس خرید یا حتی به عنوان پرداختی قرض از آن استفاده کرد. ژاپن به عنوان یکی از کشورهای رمزارز دوست دنیا محسوب می‌شود. البته ژاپن ارزهای مجازی را بدون قانون‌گذاری رها نکرد. یکی از اولین دستورات این کشور در خصوص رمزارزها، ایجاد دفتری در حوزه تکنولوژی ارزهای دیجیتال بود تا این مرکز به طور اختصاصی برای مردم این کشور، قوانین و سرویس‌های امن ایجاد کند.

هدف اول از این قانون‌گذاری ابتدا این بود تا حمایت از مشتریان ژاپنی توسط صرافی‌ها شکل بگیرد و هدف دوم، مبارزه با پولشویی و تروریسم مالیاتی بود. جالب است بدانید با توجه شرایط مثبتی که این کشور برای ارزهای مجازی تدارک دید، در سال ۲۰۱۸ و با افزایش قیمت بیت کوین و اشتیاق برای استفاده از عرضه اولیه سکه (ICO)، بازار ارزهای دیجیتالی ژاپن انفجار رشد چشمیگیری را تجربه کرد.

دیدگاه مثبت ژاپن به ارز مجازی

البته قانون‌گذاری مثبت ارزهای دیجیتال در ژاپن، نتیجه تجربه تلخی است که این کشور آن را حالا به دست فراموشی سپرده است. در سال ۲۰۱۰، بزرگ‌ترین صرافی ارزهای دیجیتال دنیا به نام Mt. Gox در توکیو ژاپن افتتاح شد و تا سال ۲۰۱۴ بیش از ۷۰ درصد کل بیت کوین‌های استخراج شده، در این صرافی داد و ستد می‌شد. اما در همان سال، Mt. Gox اعلام کرد که چیزی حدود ۸۵۰٫۰۰۰ بیت کوین که متعلق به کاربران این صرافی بود، گم شده و به احتمال زیاد دزدیده شده‌ است؛ رقمی معادل ۴۵۰ میلیون دلار در آن زمان.

این مطلب راهم مطالعه کنید: دادگاه دیجیتال برای عصر دیجیتال : محققان ژاپنی دادگاهی مبتنی بر بلاک چین ایجاد می کنند

از آن سال به بعد، دولت ژاپن توسعه یک قانون‌گذاری جدید در خصوص ارزهای دیجیتال را آغاز کرد. در سال ۲۰۱۵ و با بررسی تمامی ریسک‌ها و خطراتی که در خصوص ارزهای مجازی وجود دارد، ژاپن اعلام کرد که تمامی صرافی‌هایی که قصد ارائه سرویس به کاربران ژاپنی را دارند، باید ثبت شوند و مجوز لازم را دریافت کنند.

هرچند در سال ۲۰۱۸، شرکت کوین‌چک (Coincheck) یکی از بزرگ‌ترین صرافی‌های ژاپن، اعلام کرد که به دلیل هک شدن سیستم این صرافی، ارزهای دیجیتالی به ارزش حدود ۵۳۰ میلیون دلار دزدیده شده است. همچنین مشخص شد که ارزهای دیجیتال به عنوان سفته‌بازی (Speculative) مورد استفاده قرار می‌گیرند. پس از این وقایع، در ماه مارس ۲۰۱۸ ژاپن گروهی به نام Study Group on Virtual Exchange Business تشکیل داد تا بررسی‌های دقیق‌تری در خصوص قانون گذاری ارزهای مجازی و صرافی‌ها داشته باشد.

قانون‌ گذاری ارز دیجیتال در ژاپن

قانون‌ گذاری ارز دیجیتال در ژاپن

در قوانین ژاپن، ارز مجازی نوعی از «اوراق» فهرست‌بندی نمی‌شود. همچنین مهم است شخصی که قصد ارائه سرویس صرافی در ژاپن را دارد، حتما از طریق آژانس سرویس‌های مالی ژاپن (FSA) مجوز لازم را دریافت کند. هر شخصی که بدون مجوز سرویس‌های خرید و فروش ارز مجازی ارائه دهد، به عنوان مجرم شناخته شده و مجازات خواهد شد. تا سال ۲۰۱۸، بیش از ۱۹۰ صرافی ارزهای دیجیتال درخواست مجوز خود را برای این آژانس ارسال کردند.

تعریف قوانین خدمات پرداخت ارزهای مجازی در ژاپن که به دو بخش تقسیم شده است:

1. استفاده از ارزهای مجازی برای پرداخت محصولات، قرض یا هرگونه سرویس که قابل انتقال از طریق سیستم‌های پردازش داده‌های الکترونیکی باشند.
2. استفاده از ارزهای مجازی برای محصولات و سرویس‌هایی که متقابلا قابل تعویض هستند و قابل انتقال از طریق سیستم‌های پردازش داده‌های الکترونیکی باشند.

البته شاید این تعریف در قانون ژاپن کمی پیچیده به نظر برسد (که البته خلاصه شده تعریف چندین و چند صفحه‌ای دولت این کشور است)، اما به زبان ساده‌تر، یک ارز دیجیتال که به عنوان یک روش پرداخت قابل استفاده باشد (مانند بیت کوین) و به عنوان پول فیات نام‌گذاری نشود، به عنوان یک ارز مجازی شناخته می‌شود و می‌توان از آن برای خرید و فروش محصولات، پرداخت قسط و قرض، و سایر موارد مورد استفاده قرار بگیرد.

تعریف سرویس‌های معامله ارز دیجیتال که باید برای فعالیت مجوز کسب کنند:

تحت قوانین آژانس سرویس‌های مالی ژاپن، سرویس‌های تبادل ارزهای مجازی (Virtual Currency Exchange Services) به این صورت تعریف شده‌اند:

1. مراکزی که سرویس خرید و فروش ارزهای مجازی یا تبادل ارزهای مجازی با ارزهای مجازی دیگر را ارائه می‌دهند.
2. مراکزی که به عنوان واسطه، کارگزاری یا نمایندگی برای هرگونه فعالیت‌های مرتبط با خرید فروش یا معاوضه ارزهای دیجیتال عمل می‌کنند.
3. مراکزی که مدیریت پول یا ارزهای مجازی کاربران را به منظور ارائه ۲ سرویس ذکر شده ارائه می‌دهند.

در قوانین آژانس سرویس‌های مالی ژاپن آمده است که فقط اپراتورهای تجاری ثبت شده با سواق مالی مثبت می‌توانند کسب و کار مرتبط با خرید و فروش ارزهای دیجیتال راه‌اندازی کنند. البته این اپراتور تجاری یا باید در خصوص سهام فعالیت کرده باشد یا یک صرافی خارجی ارزهای دیجیتال باشد که صاحب یک شرکت ثبت شده است. صرافی خارجی ارزهای دیجیتال باید یک نماینده و یک دفتر انحصاری برای کاربران در ژاپن داشته باشد.

قوانی عرضه اولیه سکه (ICO):

اگر توکن‌هایی که تعریف مرتبط با ارزهای مجازی روی آن‌ها حاکم باشد، بنابراین قانون‌گذاری ارزهای مجازی روی آن‌ها اجرا می‌شود. توکن‌هایی که توسط عرضه اولیه سکه که توسط ژاپن یا صرافی‌های خارجی دارای مجوز ارائه شده باشند، بنابراین قوانین ارزهای مجازی روی آن‌ها هم صدق می‌کند. در سال ۲۰۱۹، آژانس سرویس‌های مالی ژاپن، سازمانی با نام اتحادیه صرافی ارزهای مجازی ژاپن (Japan Virtual Currency Exchange Association) راه‌اندازی کرد. این اتحادیه، قانونی را با نام قانون عرضه اولیه سکه (ICO Rule) ارائه کرد. با توجه به این قانون، ۲ نوع ICO وجود دارد:

1. یک صرافی دیجیتال توکن‌های جدیدی عرضه کند و بفروشد.
2. یک عرضه کننده توکن، وکالتی از صرافی‌های ارز دیجیتال داشته باشد تا بتواند توکن‌های جدید را بفروشد.

هر نوع توکنی که باشد، فردی که از آن استفاده می‌کند یا آن را ارائه می‌دهد باید از مقررات زیر پیروی کند:

1. ساختاری مناسب، به منظور بررسی کسب و کار مورد هدفی که از طریق جذب درآمد ICO قرار است شکل بگیرد، داشته باشد.
2. اطلاعات بی‌پرده در خصوص توکن و ارائه دهنده آن توکن در اختیار داشته باشد.
3. مدیریت سرمایه (چه سرمایه فیات یا چه دارایی رمزارز) را که توسط ICO به دست آمده است، جداسازی کرده باشد.
4. حساب مناسب و اطلاعات شفافی در خصوص سرما‌یه‌ای که توسط ICO به دست آمده است، داشته باشد.
5. مدارکی مبنی بر تضمین امنیت توکین‌های عرضه شده جدید، بلاک چین مورد استفاده آن، قرارداد هوشمند، ابزار کیف پول و غیره… در اختیار داشته باشد.
6. ارزش‌گذاری مناسب در خصوص توکن‌های جدید عرضه شده ارائه دهد.

مالیات ارزهای دیجیتال در ژاپن

تحت قوانین مالیات ژاپن، فروش ارزهای دیجیتالی مشمول مالیات بر مصرف است، اما در صورتی که دفتر منتقل کننده ارز دیجیتال در ژاپن باشد. سود به دست آمده از فروش ارزهای دیجیتال، در اصل، به عنوان یک درآمد متفرقه محسوب می‌شود و شامل عواید سرمایه‌ای (Capital Gain) نیست.

این مطلب راهم مطالعه کنید: ژاپنی‌ها از این پس قبض گاز خود را با بیت کوین پرداخت می کنند

قوانین پولشویی ارزهای دیجیتال در ژاپن

در قوانین پولشویی ژاپن، ارائه دهندگان خدمات داد و ستد ارزهای دیجیتال ملتزم موظف هستند تا:

1. اطلاعات هویت مشتری‌ای را که در پلتفرم آن‌ها افتتاح می‌کند، کنترل، اعتبارسنجی و تایید کنند.
2. سوابق اعتبارسنجی‌ها و سوابق تراکنش‌ها را در اختیار داشته باشد.
3. تمامی سوابق را برای ۷ سال حفظ کند.
4. تراکنش‌های مشکوک را به مراکز مربوطه گزارش دهد.

هر فرد یا صرافی که از این قوانین پیروی نکند، به عنوان مجرم شناخته خواهد شد.

استخراج ارزهای دیجیتال در ژاپن

برعکس قانون‌ گذاری ارز دیجیتال در ژاپن و قوانین مرتبط با استفاده از ارزهای مجازی، استخراج ارزهای دیجیتال در این کشور قانون‌گذاری نشده است. ماینینگ همچنین به خودی خود تحت قوانین و تعریف سرویس‌های صرافی و داد و ستد ارزهای مجازی قرار نمی‌گیرد. البته باید در نظر داشته باشید در صورتی که طرح استخراج بیت کوین و دیگر ارزهای دیجیتالی اگر به منظور جمع‌آوری سرمایه باشد، قوانین آن مرتبط با سازمان ابزار مالی و قوانین داد و ستد ژاپن (FIEA) می‌شود.

قوانین محدوده مرزی ارزهای دیجیتال در ژاپن

تحت قوانین صرافی‌های خارجی و معاملات خارجی ژاپن، اگر یک ساکن یا یک غیر ساکن ژاپن، پرداختی بیشتر از ۳۰ میلیون ین را از ژاپن یا از یک کشور خارجی دریافت کرده باشد، فرد ساکن یا غیر ساکن باید آن را به وزارت اقتصاد ژاپن گزارش دهد. همچنین اگر خود شخص ساکن یا غیر ساکن، پرداختی با رقم بیش از ۳۰ میلیون ین ژاپن انجام دهد، این قانون باید توسط او پیروی شود.

آغاز پروژه ین دیجیتال در ژاپن

بانک مرکزی ژاپن در ابتدای ماه جولای ۲۰۲۰، رسما اعلام کرد که در پی آغاز نسخه آزمایشی یت دیجیتال است. البته هنوز تاریخ دقیقی از عرضه رسمی ین دیجیتالی اعلام نشده، اما به نظر می‌رسد این پروژه باید ابتدا از لحاظ فنی و عملیاتی، تست‌های خود را به خوبی پشت سر بگذارد.

بانک مرکزی ژاپن در این گزارش تاکید کرده که در پروژه بانک مرکزی ارز دیجیتال از تکنولوژی بلاکچین استفاده می‌شود.

ارز دیجیتال ژاپن مبتنی بر بلاکچین ساخته شود، شاید تمرکززدایی و امنیت این ارز دیجیتال تضمین شود و تماماً انعطاف‌پذیر باشد. البته از طرفی دیگر، استفاده از بلاک چین شاید از لحاظی کندتر از شبکه‌های متمرکز باشد. در حال حاضر باید تا اتمام مرحله آزمایشی این ارز دیجیتال منتظر ماند.

هدف اصلی بانک مرکزی ژاپن از توسعه بانک مرکزی ارز دیجیتال و ین دیجیتال، خنثی کردن اثرات بالقوه توسعه ارز دیجیتال اختصاصی چین به نام یوان دیجیتالی است.

راه‌ اندازی ارز دیجیتال خصوصی توسط بانک‌ها و شرکت‌های ژاپنی

بیش از ۳۰ شرکت برجسته ژاپنی، از جمله بانک مرکزی ژاپن قرار است تا سال ۲۰۲۱ به صورت مشترک یک رمزارز خصوصی را برای بهبود وضعیت پرداخت‌ها راه‌اندازی کنند. طرف‌های این همکاری می‌خواهند از این طریق، یک مدل ارز دیجیتال دو لایه (two-layered digital currency) را آزمایش کنند و برای دستیابی به حداکثر قابلیت برنامه نویسی آن، از یک بلاک چین کمک خواهند گرفت. اعضای این هدف باور دارند که این مدل می‌تواند به توسعه اقتصادی کشور ژاپن کمک کند.
طبق گفته این گروه، این ارز دیجیتال با ابزارهای پرداخت دیجیتال فعلی مانند کارت‌های اعتباری و پول‌های الکترونیکی، و زیر ساخت سیستم پرداخت فعلی این کشور هیچگونه تعارضی ندارد و می‌توان از طریق ایجاد یک پل و ارتباط بین آن‌ها قابلیت همکاری این سیستم‌های پرداخت را افزایش داد. توضیحات تکیمیلی را در اینجا مطالعه کنید.

برترین شرکت‌های حوزه بلاک چین در ژاپن

• EMURGO
• Chaintope
• QBurst
• Soramitsu
• Titan Technology Coropration
• Quoine
• NTT DATA
• Hitachi
• Ekoios

محبوب‌ترین صرافی‌های ژاپن برای خرید ارز دیجیتال

• Coinmama
• LocalBitcoins
• BitFlyer (یکی از محبوب‌ترین صرافی‌های واقع در ژاپن)
• Coincheck (واقع در ژاپن – خرید کمتر از ۵۰۰ دلار نیازی به تایید هویت ندارد)

بزرگترین فروشگاه اینترنتی ژاپن، راکوتن امکان پرداخت بیت کوین را اضافه کرد‌

راکوتن (Rakuten)، بزرگترین فروشگاه اینترنتی ژاپن، کیف پول ارز دیجیتال کاربران را با سیستم پرداخت خود ادغام کرده تا مشتریان آن امکان استفاده از بیت کوین یا دیگر رمزارزها را برای خرید را در اختیار داشته باشند. راکوتن خرده فروش ژاپنی دوست‌دار رمزارزها، اکنون به کاربران Rakuten Wallet که زیرمجموعه صرافی ارز دیجیتال آن است، امکان داده که دارایی دیجیتال خود را به راحتی در تراکنش‌های روزمره خرج کنند. بر اساس اطلاعیه‌ منتشر شده، کاربران راکوتن اکنون می‌توانند حساب Rakuten Pay خود را به راحتی با بیت کوین (BTC)، بیت کوین کش (BCH) و اتریوم (ETH) شارژ کنند. Rakuten Pay یک اپلیکیشن پرداخت تلفن همراه است که در سراسر این کشور کار کرده و از سوی طیف وسیعی از خرده فروشان در مقیاس بزرگ و متوسط پشتیبانی می‌شود.

هیچ کارمزدی برای تبدیل فیات، پول الکترونیکی و دارایی دیجیتال دریافت نخواهد شد، اگرچه حداقل مبلغ قابل هزینه معادل ۱٫۰۰۰ ین (تقریباً ۹/۴۰ دلار) و حداکثر سقف ماهانه حدود ۱۰۰٫۰۰۰ ین (تقریباً ۹۴۰ دلار) است.

برای استفاده از بیت کوین برای خرید در راکوتن، کاربران باید عضو راکوتن شده و یک حساب تجاری در کیف پول راکوتن داشته باشند. این شرکت برای تشویق به استفاده از این سرویس جدید به امتیازات به دست آمده از راکوتن پاداش کوچکی نیز در نظر گرفته است.

امکان پرداخت بیت کوین در راکوتن نشان می‌دهد بیت کوین به تدریج به عنوان یک روش پرداخت در کشورهای پیشرفته‌ای نظیر ژاپن در حال پذیرش است. 

بانک مرکزی ژاپن آزمایش‌های مربوط به ارز دیجیتال ملی را آغاز می‌کند

 بانک مرکزی ژاپن (BOJ) از روز دوشنبه آزمایشاتی را برای بررسی امکان انتشار ارز دیجیتال خود آغاز کرد و به سایر بانک‌های مرکزی که هدف آنها هماهنگی با نوآوری در بخش خصوصی است، پیوست. BOJ در بیانیه‌ای اعلام کرد مرحله اول آزمایشات که تا مارس ۲۰۲۲ انجام می‌شود، به آزمایش بررسی فنی صدور، توزیع و نقد کردن یک ارز دیجیتال بانک مرکزی (CBDC) اختصاص دارد. پس از آن، BOJ وارد مرحله دوم آزمایشاتی خواهد شد که عملکردهای دقیق‌تر از جمله تعیین محدودیت مقدار ذخیره CBDC هر نهاد را بررسی می‌کند.

در حالی که چین در این زمینه پیشگام است، BOJ تلاش‌های خود را برای رسیدن به طرحی که در ماه اکتبر برای شروع آزمایش نحوه کار ارز دیجیتال خود اعلام کرده سرعت می‌بخشد.‌

منبع: loc.gov، GoodFirms، Buy Bitcoin World Wide، Global Legal Insights