توکن اوراق بهادار بلاک چین چیست؟ با عامل احتمالی دگرگونی دنیای اوراق بهادار آشنا شوید

چه می‌شد اگر سیستم‌های سنتی اوراق بهادار جای خود را به سیستمی هوشمندتر می‌دادند؟ توکن اوراق بهادار می‌تواند این آرزو را عملی کند.

یک اوراق بهادار (Security Token)، یک ابزار مالی محسوب می‌شود که دارای ارزش است و می‌توان آن را معامله کرد. تحت این معنی، خیلی از ابزارهایی که امروزه وجود دارند، مانند سهام، اوراق قرضه یا برگه سهام، همگی به عنوان یک اوراق بهادار شناخته می‌شوند.

اما از منظر قانونی، معنی اوراق بهادار به طور قابل توجه‌‌ای محدود‌تر و از هر دولت و صلاحیت قضایی به هر دولت و صلاحیت قضایی دیگر، متفاوت است. اما در ادامه این مطلب از کوین نیک، خواهیم گفت که چطور تکنولوژی بلاک چین می‌تواند با استفاده از توکن‌ اوراق بهادار این نوع بازار اقتصادی را ساده‌تر کند.

توکن اوراق بهادار چیست؟

یک توکن اوراق بهادار، توکنی است که روی بلاک چین منتشر می‌شود و دارای حقوق مشخص شده‌ای از سهام شرکت‌ها یا دارایی‌های خارجی است. این توکن‌ها می‌توانند از طریق مراکزی نظیر کسب و کارها یا دولت‌ها منتشر شوند و همانند دیگر همتایان فعلی و سنتی خود مانند سهام یا اوراق قرضه، عمل کنند.

این مطلب راهم مطالعه کنید: توکن چیست و به چه کار می‌آید؟

چرا اصلاً از توکن های اوراق بهادار استفاده کنیم؟

بگذارید تصور کنیم که یک شرکت می‌خواهد سهام خود را به شکل توکن‌سازی شده بین سرمایه‌گذاران توزیع کند. می‌توان این توکن‌هایی را که روی شبکه بلاک‌چین ساخته می‌شوند، با تمامی مزیت‌هایی که از یک سهام انتظار می‌رود طراحی کرد، از آن مهم‌تر، سود سهام و حق رای، تنها ۲ مورد از چندین ویژگی‌های آن‌ محسوب می‌شوند.

مزیت استفاده از این روش، بی‌شمار است. همانند ارزهای دیجیتال و دیگر نوع توکن‌ها، توکن‌های اوراق بهادار هم از خواصی که بلاک‌ چین به آن‌ها ارائه می‌دهد، بهره می‌برند. از جمله این مزیت‌ها می‌توان به شفافیت، توافق‌ و تسویه حساب‌های سریع، همیشه حاضر بودن و تقسیم‌پذیری اشاره کرد.

مزیت‌ها:

• شفافیت: در یک دفتر مجازی بلاک‌چین، هویت هر شخص به صورت خلاصه شده در دسترس قرار دارد، اما هر چیزی به غیر از آن قابل‌حسابرسی است. هر شخصی آزاد است تا قراردادهای هوشمندی که توکن‌های اوراق بهادار را مدیریت می‌کنند، مشاهده کند یا حتی صدور و دارایی‌های موجود را دنبال کنند.
• توافقات سریع: توافق‌ و تسویه، همیشه ۲ مورد مهم و پر بحثی محسوب می‌شوند که در جابه‌جایی یک مال از اهمیت بالایی برخوردارند. در حالی که یک معامله می‌توانند تقریبا خیلی زود انجام شود، تغییر صاحب آن مال ممکن است زمان‌بر باشد. اما در بلاک چین، این پروسه به صورت خودکار انجام می‌شود و تنها به چند دقیقه برای تکمیل زمان نیاز دارد.
• آماده باش: بازارهای مالی سنتی موجود، اکثرا به خاطر زمان آماده به کار خود، محدود هستند. آن‌ها در بازه زمانی مشخص شده و ثابتی از روزهای هفته آغاز به کار می‌کنند و آخر هفته‌ها هم کرکره آن‌ها پایین کشیده می‌شوند و همه چی خاموش! در سمت دیگر، بازار ارزهای دیجیتال، هر ساعت از هر روزِ سال، مشغول به کار هستند.
• تقسیم‌پذیری: هنر، املاک، و دیگر دارایی‌های بسیار با ارزش، هنگامی که توکن‌سازی شوند، می‌توانند همیشه برای سرمایه‌گذاران قابل دسترس باشند. در صورتی که بدون توکن‌های اوراق بهادار، چنین امکانی توسط موارد مشابه وجود ندارد. برای مثال، ما یک نقاشی به ارزش ۵ میلیون دلار داریم که می‌توان با استفاده از توکن‌سازی، آن را به ۵ هزار تکه برای سرمایه‌گذاری تقسیم کرد. هر تکه به ارزش ۱۰۰۰ دلار. این اتفاق، باعث افزایش دسترسی در سرمایه‌گذاری می‌شود. البته لازم به‌ذکر است که برخی از توکن‌ها، در بخش تقسیم‌پذیری دارای محدودیت‌های خود هستند.

فرق توکن اوراق بهادار با توکن کاربردپذیر چیست؟

توکن‌های اوراق بهادار و توکن‌های کاربردپذیر (Utility Token) شباهت‌های زیادی با یکدیگر دارند. از نظر فنی، ویژگی‌هایی که این ۲ ارائه می‌دهند، همسان هستند. آن‌ها با قراردادهای هوشمند مدیریت می‌شوند، می‌توانند به آدرس‌های بلاک‌چین ارسال شوند و این امکان وجود دارد تا آن‌ها را از طریق صرافی‌ها یا از طریق تراکنش‌های همتا به همتا (Peer-to-peer) معامله شوند.

جایی که تفاوت این دو اساساً قابل‌لمس می‌شود، اقتصادها و قانون‌گذاری‌هایی هستند که تحت آن‌ها قرار می‌گیرند. این توکن‌ها را می‌توان از طریق عرضه اولیه سکه (ICO) یا عرضه اولیه صرافی (IEO) منتشر کرد تا بتوان در استارتاپ‌ها یا پروژه‌های مختلف از طریق سرمایه‌گذاری جمعی مشارکت کرد.

با توزیع سرمایه‌، کاربران این توکن‌های دیجیتالی، اوراق بهاداری را دریافت خواهند کرد که باعث ایجاد مشارکت با بلاک چین و سیستم سرمایه‌گذاری خواهد شد. از طریق توکن‌های اوراق بهادار، حق رای به سهام‌داران داده می‌شود و سرمایه‌گذاران می‌توانند از بابت سرمایه‌ای که گذاشته‌اند پشتیبانی شوند.

این مطلب راهم مطالعه کنید: معرفی انواع بلاک چین به زبان ساده، بلاک چین عمومی، خصوصی و کنسرسیوم چه تفاوتی دارند؟

در سرمایه‌گذاری، توکن‌های کاربردپذیر بی‌ارزش اما توکن‌های اوراق بهادار باارزش هستند

در طرفی دیگر، توکن‌های کاربردپذیر، ذاتاً با‌ارزش نیستند. اگر یک پروژه بتواند موفق عمل کند، سرمایه‌گذاران حقی در سهم این موفقیت ندارند. بنابراین توکن‌های کاربردپذیر را می‌توان فقط به عنوان یک امتیاز وفاداری معرفی کرد. می‌توان با استفاده از آن‌ها محصولات یا سرویس‌ها را خرید و فروش کرد، اما آن‌ها شامل هیچ سهمی در کسب و کار نمی‌شوند.

در نتیجه، ارزش‌های توکن کاربردپذیر معمولاً با حدس و گمان کار سرمایه‌گذار را راه می‌اندازند. خیلی از سرمایه‌گذاران، توکن‌ها را خریداری می‌کنند به امید این که بتوانند به ارزش مناسبی برای آن‌ها برسند. اما زمانی که پروژه شکست بخورد، حمایت چندان مناسبی برای سرمایه‌گذاران وجود نخواهد داشت. زمانی هم که موفق شود، قرار نیست سود خاصی به جیب آن‌ها برسد.

اما در نقطه مقابل، توکن‌های اوراق بهادار با این که همانند توکن‌های کاربردپذیر منتشر می‌شوند، با این حال طریقه توزیع آن‌ها، به عنوان عرضه اولیه توکن (Security Token Offering) انجام می‌شود. بنابراین تحت نام این نوع عرضه از نگاه سرمایه‌گذاری، توکن‌های اوراق بهادار، دارای ارزش سرمایه‌گذاری و کسب و کار هستند با موفقیت یک پروژه یا با افزایش ارزش یک مال، ارزش توکن اوراق بهادار هم افزایش پیدا می‌کند. از طرفی دیگر سرمایه‌گذار از این طریق سیستم سرمایه‌گذاری حمایت می‌شود و همچنین از هر گونه کلاه‌برداری جلوگیری خواهد شد.

به زبان ساده، زمانی که یک سرمایه‌گذار توکن اوراق بهادار می‌خرد، در حقیقت یک حقوق، یک اوراق قرضه یا یک مشتق را خریداری کرده‌ است. توکن‌های این سرمایه‌گذاران به طور موثر به عنوان یک قرارداد سرمایه‌گذاری عمل می‌کنند دارای ارزش هستند.

توکن‌های اوراق بهادار و دارایی‌های قابل برنامه‌ریزی

با توجه به اندازه بازار‌های امروزی، توکن‌سازی می‌تواند به شکل رادیکالی قلمروی بازارهای مالی سنتی را تغییر دهد. سرمایه‌گذاران و موسسات در چنین فضایی می‌توانند از طریق روش‌های تمام دیجیتالی اقتصادی با ابزارهای مالی، به سود قابل‌ توجه‌ای دست پیدا کنند. در طول سال‌ها، وجود سیستم اقتصادی مرکزی‌سازی شده از سوی دولت‌ها، حساسیت‌های زیادی را در بین مردم مختلف دنیا به وجود آورده است. موسسات مالی و قضایی نیاز به این دارند تا پروسه های اداری و اجرایی خود را با استفاده از تکنولوژی‌های جدید تغییر دهند، چرا که سیستم‌های سنتی آن‌ها تناقض زیادی با شرایط مالی حاکم در دنیا دارد. وجود چنین موانع غیر استانداردی، فقط هزینه‌های بیشتری را متحمل کسب و کارها می‌کند و تاخیر زیادی هم در اجرا و توافقات به‌وجود می‌آورد.

اما بلاک چین، دیتابیسی به اشتراک‌ گذاشته شده است که هر کاربری یا هر کسب و کاری می‌تواند به راحتی با آن تعامل برقرار کند. بسیاری از پروسه‌هایی را که در حال حاضر در اختیار موسسات هستند، می‌توان به بلاک‌چین‌ها سپرد. با توکن‌سازی اوراق‌های بهادار، می‌توانیم آن‌ها را به شبکه‌ای قابل تعامل وصل کنیم که به سرعت اجرا شوند و از آن مهم‌تر، همه مردم سرتاسر دنیا قادر خواهند بود بدون هرگونه مرزبندی، از آن بهره ببرند.

از طرفی دیگر، سیستم خودکار سازی بلاک چین می‌تواند بسیاری از پروسه‌های وقت‌گیر را برعهده بگیرد. ما در کوین نیک، از مزیت‌های استفاده از بلاک چین در صنایعی نظیر بانک‌داری، دولت و انتقال پول بین‌المللی صحبت کرده‌ایم که می‌توانید مطالعه کنید.

نتیجه

این طور که به نظر می‌رسد، توکن‌های اوراق بهادار می‌توانند یک پیشرفت منطقی برای صنعت اقتصادی دنیا باشند. با وجود استفاده آن‌ها از تکنولوژی بلاک چین، عملکرد آن‌ها بسیار شبیه و نزدیک به اوراق‌های بهادار سنتی است تا ارزهای دیجیتال.

البته که هنوز این توکن‌های اوراق بهادار نیاز به قانون‌گذاری و تنظیمات خاص خود دارند. اما با داشتن مالی که بتوان آن را در سرتاسر دنیا انتقال داد، شفاف است و امنیت بالایی دارد، می‌توان شاهد تغییر جالب توجهی در سیستم اقتصاد دنیا بود. بسیاری از سیستم‌های سنتی حال حاضر دنیا را می‌توان حتی با استفاده از قراردادهای هوشمند باز‌نویسی و قانون‌گذاری کرد. پروژه‌هایی نظیر Ravencoin، Liquid و Polymath، در حال حاضر با استفاده از صدور توکن‌های اوراق بهادار کار خود را پیش می‌برند.